Η κατάσταση που έχει δημιουργηθεί με τις καθυστερήσεις στις παραδόσεις των εμβολίων κατά του κορονοϊού οδηγεί χώρες της Ε.Ε. να πιέζουν τις Βρυξέλλες να προχωρήσει σε αγορά ή «κατάσχεση» των πατεντών από τις φαρμακοβιομηχανίες, σύμφωνα ρεπορτάζ της επιθεώρησης Politico. Αν και το Politico αναρωτιέται αν η απειλή είναι πραγματική ή πρόκειται για μπλόφα, ώστε να ασκηθούν πιέσεις στις επιχειρήσεις αυτές, το θέμα πλέον έχει ανοίξει.
Άλλωστε με άρθρο του στο Politico, ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ Αλέξης Τσίπρας είχε εκφράσει την ανάγκη να αποκτήσει η ΕΕ πρόσβαση στις πατέντες, με δεδομένο ότι τα εμβόλια είναι δημόσιο αγαθό και επισημαίνοντας ότι δεν πρέπει ο εμβολιασμός του πληθυσμού να εξαρτάται από «το business plan» των φαρμακοβιομηχανιών, όπως υπενθυμίζει και η επιθεώρηση.
Σύμφωνα με το Politico, παρά το γεγονός ότι έως σήμερα οι φαρμακευτικές είχαν αγαστή συνεργασία με την Ε.Ε., ειδικά σε θέματα σχετικά με τις πατέντες, πλέον επικρατεί οργή για τη συμπεριφορά της βιομηχανίας με υψηλόβαθμα πολιτικά στελέχη στην Ιταλία, τη Γερμανία, ακόμη και εντός του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου να ζητούν να αλλάξει το καθεστών των πατεντών, τουλάχιστον όσον αφορά την πανδημία.
Μεταξύ όσων το ζητούν είναι μέλη του ιταλικού κοινοβουλίου, που πέρασαν τον Δεκέμβριο ψήφισμα ζητώντας από την κυβέρνηση να στηρίξει αυτή την πρόταση, αλλά και ο Γερμανός υπουργός Οικονομίας, Πέτερ Αλτμάιερ, με τον δεύτερο να δηλώνει ότι «οι πατέντες δεν μπορούν πλέον να θεωρούνται το άβατο που κάποτε ήταν».
Βέβαια, ο αρμόδιος επίτροπος για τη Βιομηχανία, Τιερί Μπρετόν, έχει ήδη δηλώσει ότι «δεν τίθεται θέμα αναδιανομής των πατεντών» και επισήμανε ότι θα κάνει ό,τι μπορεί να βοηθήσει τις φαρμακοβιομηχανίες να αυξήσουν τη δυνατότητα παραγωγής εμβολίων.
Ωστόσο, ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Σαρλ Μισέλ, δήλωσε την περασμένη εβδομάδα ότι η Ε.Ε. «θα μπορούσε να υιοθετήσεις επείγοντα μέτρα» επικαλούμενη την κατάσταση έκτακτης ανάγκης που έχει δημιουργηθεί από τις ελλείψεις εμβολίων. Επίσης, αξιωματούχοι της Ευρωπαϊκής Επιτροπής έχουν επισημάνει ότι το άρθρο 122 της Σύμβασης της Ε.Ε. θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί για να υποχρεώσει τις φαρμακοβιομηχανίες να «μοιραστούν» τις πατέντες με τη μέθοδο της «υποχρεωτικής αδειοδότησης».
Σύμφωνα με τον Σοσιαλδημοκράτη Αλτμάιερ, οι υποχρεωτικές αδειοδοτήσεις δεν επαρκούν για να αντιμετωπιστεί το πρόβλημα που έχει δημιουργηθεί διότι θα αργήσουν πολύ να αποδώσουν και η Ε.Ε., αν αποτύχουν οι διαπραγματεύσεις με τις φαρμακοβιομηχανίες, θα πρέπει να προχωρήσει σε «περισσότερο επιθετικά μέτρα».
Ανάλογες παρεμβάσεις μέσω διεθνών οργανισμών και τη Συμφωνία για τα Πνευματικά Δικαιώματα στο Εμπόριο (TRIPS) ζητούν και άλλες χώρες, όπως η Ινδία και η Νότια Αφρική. Ωστόσο, στην τελευταία σύνοδο των συμβαλλόμενων χωρών στη συμφωνία, Ε.Ε., ΗΠΑ, Βρετανία και Ελβετία είχαν απορρίψει την πρόταση.
