Την ώρα που η Ευρώπη προσπαθεί ακόμη να επουλώσει με αργούς ρυθμούς τις «πληγές» που της άφησε η οικονομική κρίση που ξέσπασε το 2008, το περιοδικό Politico ζήτησε από επτά ειδικούς να «προβλέψουν» που και γιατί θα μπορούσε να προκύψει η επόμενη ευρωπαϊκή κρίση.
Οι απαντήσεις έχουν ενδιαφέρον καθώς όσοι απαντούν, μεταξύ των οποίων και ο πρώην υπουργός Οικονομικών Γιώργος Παπακωνσταντίνου, έχουν ιδιαίτερη εμπειρία.
Η Ιταλία, ο ελέφαντας στο δωμάτιο
“Για την ώρα η Ιταλία είναι προφανώς ο νούμερο ένα υποψήφιος παρά τα αξιοπρεπή οικονομικά της μεγέθη. Οι επενδυτές ανησυχούν κυρίως για τις γενικές πολιτικές και την πορεία της ιταλικής κυβέρνησης. Κοιτάζοντας μπροστά, ο κίνδυνος είναι η αντιευρωπαϊκή στάση της ΕΕ να σκληρύνει και να οδηγήσει σε μια μεγάλη αύξηση των spread, οδηγώντας ορισμένες τράπεζες σε ένα πολύ δύσκολο σημείο” αναφέρει ο Wolfango Piccoli της Teneo Intelligence.
Το νου σας στις τράπεζες
“Η καθιέρωση μιας τραπεζικής ένωσης με κεντρική εποπτεία και ενός μηχανισμού τραπεζικής εξυγίανσης είναι ένα μεγάλο κατόρθωμα. Αλλά υπάρχουν ακόμη σημαντικά κενά, ενώ οι χρηματοπιστωτικές αγορές παραμένουν κατακερματισμένες, κάτι που υπογραμμίζει την ανάγκη για μια βαθύτερη τραπεζική ένωση […] Η Ευρώπη πρέπει να κάνει πιο τολμηρά βήματα” σημειώνει μεταξύ άλλων η Isabel Schnabel καθηγήτρια οικονομικών και μέλος του γερμανικού συμβουλίου οικονομικών εμπειρογνωμόνων.
Τεχνολογία και αδυναμία
“Η επόμενη κρίση μπορεί να προκληθεί από μια συστημική τεχνολογική διακοπή λειτουργίας μέσα σε έναν μεγάλο θεσμό που θα οδηγήσει σε μια γενική διακοπή λειτουργίας στα συστήματα πληρωμών. Και με τις κυβερνοαπειλές να θέτουν νέους κινδύνους στην παγκόσμια οικονομική σταθερότητα, o λειτουργικός κίνδυνος έχει καταστεί ο νέος συστημικός κίνδυνος. Πρόκειται για την πιο παραγνωρισμένη απειλή σήμερα” αναφέρει ο Γ. Παπακωνσταντίνου, πρώην υπουργός.
Το ιδιωτικό χρέος
“Οι διαμορφωτές πολιτικής στην Ευρώπη έχουν εμμονή με το κρατικό χρέος. Ωστόσο, η κρίση του 2008 προκλήθηκε από κάτι άλλο, το ιδιωτικό χρέος […] Οι απόπειρες της ΕΕ να περιορίσει το κρατικό χρέος μπορεί να προκαλέσουν μια επιστροφή σε φαινόμενα de-leveraging του ιδιωτικού τομέα και να προκαλέσουν μια νέα βουτιά, όχι τόσο σοβαρή όσο εκείνη του 2008 εντούτοις σημαντική” αναφέρει ο Steve Keen καθηγητής στο Kingston University του Λονδίνου.
Το χάσμα Βορρά-Νότου
Στην Ευρώπη υπάρχουν ακόμη σοβαρές ανισορροπίες. Το μέγεθος των πλεονασμάτων του Βορρά είναι έκανα καθαρό σύμπτωμα των διαφορών που υποβόσκουν. Θα πρέπει να επαναφέρουμε την ισορροπία για να απαντήσουμε σε αυτές τις διαφορές. Μια άλλη αιτία ανησυχίας είναι η αδύναμη διακυβέρνηση ορισμένων τμημάτων της Νότιας Ευρώπης, όπου υπάρχει ακόμη μικρή σύγκλιση” σημειώνει μεταξύ άλλων ο Guntram Wolff διευθυντής του think tank Bruegel.
Ανισότητα
“Η φιλελεύθερη τάξη που βασίζεται στο ελεύθερο εμπόριο, τον ελεύθερο ανταγωνισμό και την σχετικά ελεύθερη μετανάστευση δημιουργεί πολλούς νικητές (παρότι ορισμένοι κερδίζουν περισσότερο από άλλους) αλλά επίσης πολλούς χαμένους. Εάν δεν μειώσουμε τον αριθμό των χαμένων, η παθολογία θα επιδεινωθεί” τονίζει μεταξύ άλλων ο Miguel Otero-Iglesias καθηγητής και αναλυτής του Elcano Royal Institute.
Μην ξεχνάτε την Ιταλία
“Μεσοπρόθεσμα, θα μπορούσε κάποιος να δει δύο σενάρια για την Ιταλία. Στο θετικό σενάριο, ένα επιτυχημένο πρόγραμμα δομικών μεταρρυθμίσεων δίνει ώθηση στην ανάπτυξη και επιτρέπει μια σημαντική μείωση του δημοσίου χρέους. Στο αρνητικό σενάριο, η οικονομία ξεφεύγει από τον έλεγχο και απαιτείται κάποιου είδους έκτακτη παρέμβαση. Το τι θα συμβεί τις επόμενες εβδομάδες θα καθορίσει το μονοπάτι που θα ακολουθηθεί” αναφέρει ο πρώην υπουργός Οικονομικών Πιερ Πάολ Πάντοαν.
