Γράφει ο Πάνος Ν. Αβραμόπουλος
Το διάστημα του μεσοπολέμου Β΄ Ελληνική δημοκρατία 1927-1935
Για δεύτερη φορά λοιπόν στην ιστορία του αρτιγέννητου ελληνικού κράτους, τα ηνία της χώρας τον Δεκέμβριο του 1926 αναλάμβανε διακομματική κυβέρνηση υπό τον Αλέξανδρο Ζαΐμη, με την αξιοπρεπή διάρκεια του ενάμιση έτους, μέσα στο ρευστό και ευδιάπλαστο τότε πολιτικό μας τοπίο. Από τα σπουδαία επιτεύγματα αυτής της υπερκομματικής κυβέρνησης ήταν η ψήφιση του νέου Συντάγματος του 1927 στις 3 Ιουνίου του 1927, το οποίο μετά την ψήφισή του δημοσιεύτηκε στο φύλλο της εφημερίδος της κυβερνήσεως. Και το σύνταγμα του 1927 ήταν σαφώς πιο δημοκρατικό από αυτό του 1875. Όριζε με σαφήνεια ότι πλέον ο αρχηγός του κράτους δεν θα είναι κληρονομικό τω δικαιώματι ο βασιλεύς, αλλά ο πρόεδρος της Δημοκρατίας, ο οποίος θα εκλέγεται. Ήταν πραγματικά μια ρηξικέλευθη διάταξη που κατέτεινε πρός την θεσμική ολοκλήρωση και την δημοκρατική αραίωση του ελληνικού κράτους.
Έτσι με την πάροδο ενός ολόκληρου αιώνα απο την ίδρυση του ελληνικού κράτους το 1828 και την θέσπιση των πρo των συνταγματικών μας διατάξεων, όπου προεβλέπετο κατά τα μέτρα και τις ανάγκες της εποχής προεδρικό πολίτευμα εναρμονισμένο με την παρουσία του Ιωάννη Καποδίστρια και ενώ από το 1833 στην Ελλάδα υφίστατο μοναρχία και στη συνέχεια βασιλευομένη δημοκρατία, το 1927 η Ελλάδα κατακτούσε κα με συνταγματική κατοχύρωση την προεδρευομένη κοινοβουλευτική δημοκρατία. Εκκινούσε έτσι το δεύτερο διάστημα της ελληνικής δημοκρατίας, η Β΄ ελληνική δημοκρατία. Η κυβέρνηση Ζαΐμη στις αρχές του 1928 παραιτήθηκε και την διακυβέρνηση της χώρας ανέλαβε ο Ελευθέριος Βενιζέλος.
Στόχος του τότε ήταν όπως ευθαρσώς είχε δηλώσει στη Συνθήκη της Λωζάνης, ο δημοκρατικός εκσυγχρονισμός των θεσμών του ελληνικού κράτους και ο συγχρωτισμός του με τον βηματισμό των προηγμένων ευρωπαϊκών κρατών. Ο Βενιζέλος κυβέρνησε αυτή την περίοδο της πρωθυπουργίας του για τέσσερα ολόκληρα χρόνια έως την άνοιξη του 1932 και εφήρμοσε ευρύ μεταρρυθμιστικό πρόγραμμα, που πάντα ήταν στη φύση της πολιτικής του ιδιοσυγκρασίας. Τον Μάιο όμως του 1932 λίγο πριν κλείσει δηλαδή τον κύκλο της κοινοβουλευτικής του θητείας ο οποίος είχε προκύψει από τις εκλογές της 19ης Αυγούστου του 1928 και στις οποίες το κόμμα των Φιλελευθέρων είχε θριαμβεύσει λαμβάνοντας το εκπληκτικό ποσοστό του 61%, παρητήθη. Και την παραίτησή του ακολούθησε μια μακρά περίοδος εντόνου πολιτικής αστάθειας, που άνοιξε τις πύλες στο πολιτικό μας σύστημα για την εγκαθίδρυση της δικτατορίας του Ιωάννου Μεταξά.
Πως όμως εξελίσσονται τα κυβερνητικά μας δρώμενα; Ας παρακολουθήσουμε τα πολιτικά στιγμιότυπα της εποχής. Τον Βενιζέλο διαδέχθη στην πρωθυπουργία ο Αλέξανδρος Παπαναστασίου, που παρητήθη και αυτός σε 12 μόλις ημέρες. Ακολουθεί και πάλι κυβέρνηση Ελευθερίου Βενιζέλου για τρεις μήνες, για να αναλάβει την πρωθυπουργία για δυόμιση μήνες ο Παναγής Τσαλδάρης, να επανακάμψει για δυο μήνες ο Ελευθέριος Βενιζέλος, για τέσσερις μόλις ημέρες ο πρόεδρος του Στρατοδικείου, που δίκασε επ΄εσχάτη προδοσία τους υπεύθυνους της Μικρασιατικής Καταστροφής στρατηγός Αλέξανδρος Οθωναίος και να φθάσουμε σε μια σταθερότερης πνοής κυβέρνηση στις 10 Μαρτίου του 1933, του Παναγή Τσαλδάρη για δυόμιση χρόνια. Θα ακολουθήσει στρατιωτικό κίνημα στις 10 Οκτωβρίου του 1935 του Γεωργίου Κονδύλη. Από το 1932 λοιπόν και εντεύθεν εκδηλώνεται μια άνευ προηγουμένου πολιτική αστάθεια που υπονομεύει κάθε προσπάθεια αναπτυξιακής πορείας της χώρας. Στην φωτογραφία ο ηγέτης του Λαϊκού Κόμματος και σπουδαίος νομομαθής Παναγής Τσαλδάρης, ο οποίος αναλαμβάνοντας την πρωθυπουργία στις 10 Μαρτίου 1933, έμεινε στα ηνία της χώρας για δυόμιση χρόνια, σπάζοντας τον επικίνδυνο κύκλο της πολιτικής αστάθειας. Την πρωθυπουργία του διέρρηξε με την έκθεσμη στρατιωτική του εκτροπή – πραξικόπημα, ο στρατηγός Γεώργιος Κονδύλης στις 10 Οκτωβρίου του 1935. Συνεχίζεται …
*Ο συγγραφέας Πάνος Ν. Αβραμόπουλος, είναι Α΄ Αναπληρωματικός Δημοτικός Σύμβουλος Αθηναίων
www.panosavramopoulos.blogspot.gr
