Γράφει ο Πάνος Ν. Αβραμόπουλος*
Ήταν συνυφασμένα με την άνοδο των αστών και τις ανάγκες του 19ου αιώνα. Επομένως τώρα δεν είχαν να προσφέρουν τίποτε. Άρα το κράτος στην εθνική του διάσταση έπρεπε να επωμιστεί την πορεία της κοινωνίας. Συνεπώς η κλασική εκδοχή του κοινοβουλευτικού κράτους ήταν ανίκανη να ανταπεξέλθει στις προκλήσεις των καιρών.
Πέρα όμως απο τα φραστικά πυροτεχνήματα και την εθνικιστική υστερία που διαχέονταν στην κοινωνία σαν ρέων ποταμός, τι συνέβαινε στο πεδίο της πρακτικής εφαρμογής των πολιτικών διακυβευμάτων του Ιωάννη Μεταξά;
Και όπως ορθώς θα υποπτεύεται ο αναγνώστης επικρατούσε πλήρης σύγχυση. Δεν είχε αποσαφηνιστεί καν ποιός αληθινά ήταν ο υπεύθυνος για την χάραξη της πολιτικής της χώρας. Ο ίδιος ο δικτάτορας και η κυβέρνησή του, ή ο βασιλεύς; Όμως το διαφαινόμενο αυτό πρακτικώς ερώτημα συνεπάγονταν ένα βαθύτατο ρήγμα στην πραγματική διακυβέρνηση της χώρας. Και τούτο διότι ο μεν δικτάτορας ήταν ακραιφνώς φιλογερμανικών αισθημάτων, ο δε βασιλεύς επρόσκειτο φιλικώς στην αγγλική πολιτική.
Μάλιστα αυτή η διχοστασία λαμβανομένου υπόψιν των όσων θα επακολουθήσουν λίγα χρόνια αργότερα με την έκσπαση του Β’ παγκοσμίου πολέμου, απέβη για την Ελλάδα ωφέλιμη. Άλλως η Ελλάδα θα είχε προσκολληθεί στο άρμα της γερμανικής ιμπεριαλιστικής πολιτικής, με τα γνωστά για τον αναγνώστη τραγικά αποτελέσματα. Και όμως το αποτέλεσμα της διάστασης μεταξύ, δικτάτορα και βασιλιά συνεπάγονταν πολιτική αταξία και αλλεπάλληλους ανασχηματισμούς.
Τα υπουργικά χαρτοφυλάκια εναλλάσσονταν απο τον έναν στον άλλον πολιτικό, ανάλογα με τα φιλομοναρχικά ή τα φιλοβασιλικά του αισθήματα. Και κοντά σ΄ αυτή την αταξία, εγκαθιδρύθηκε απο τον δικτάτορα Μεταξά ένα καθεστώς ζόφου και τρόμου, για τους πολιτικά αντιφρονούντες. Ιδιαίτερα για τους οπαδούς του κομμουνιστικού κόμματος που είχαν δαιμονοποιηθεί και θεωρούνταν «εχθροί της πατρίδος και του έθνους»!!!
Μαζί με την ιδεολογική τρομοκρατία ακολούθησε και η λογοκρισία, όπου σε πολλές περιπτώσεις έφτασε στα όρια της γελοιότητας. Σ΄ αυτό το πνεύμα είχαν αναγορευθεί ο «Επιτάφιος» του Θουκυδίδη και η «Αντιγόνη» του Σοφοκλέους ως αντικαθεστωτικά και αντεθνικά κείμενα !!! Τελικά στην διακυβέρνηση της χώρας, πέρα απο την εθνικιστική υστερία, δεν υπήρχε ένα σαφής και σχεδιασμένος προγραμματισμός.
Τα μείζονα κυβερνητικά θέματα που ανέκυπταν επιλύονταν με καθαρά και μόνο εμπειρικό τρόπο και με βάση τις υπαγορεύσεις της συγκυρίας. Κάποια λίγα ωστόσο θετικά επιτεύγματα μπορούν να καταγραφούν στον δικτάτορα Μεταξά. Προεξάρχει η ίδρυση του Ιδρύματος Κοινωνικών Ασφαλίσεων (ΙΚΑ). Σημαντική επίσης ήταν η τόνωση του αγροτικού πληθυσμού της χώρας με την διαγραφή των χρεών των αγροτών. Και η μεγαλύτερη συμβολή του δικτατορικού καθεστώτος, ήταν η αναδιοργάνωση του στρατού και η επίτευξη του αξιόμαχου των ενόπλων δυνάμεων.
Στη φωτογραφία ο δικτάτορας Ιωάννης Μεταξάς, μια αμφιλεγόμενη προσωπικότητα του μεσοπολεμικού πολιτικού μας πεδίου, με ασύλληπτες πολιτικές αρετές, αλλά και άμετρη εγωπάθεια, που δεν του επέτρεψε να μετατρέψει τις αρετές του, σε ωφέλιμο πολιτικό έργο. Η ιστορική του απόφαση – ΟΧΙ – όμως απέναντι στην ιταμή αξίωση των ιταλών φασιστών, να καταλάβουν το πάτριο εθνικό έδαφος, έγειρε την πλάστιγγα της ιστορίας υπέρ του!
Συνεχίζεται…
*Ο συγγραφέας Πάνος Ν. Αβραμόπουλος είναι Α΄ Αναπληρωματικός Δημοτικός Σύμβουλος Αθηναίων.
