Σημαντικές αλλαγές επέρχονται σε όλες τις βαθμίδες της εκπαίδευσης από το νηπιαγωγείο έως το Πανεπιστήμιο με πολυνομοσχέδιο του υπουργείου Παιδείας που κατατέθηκε προς ψήφιση στη Βουλή χθες το βράδυ, υπό τον τίτλο «Αναβάθμιση του Σχολείου και άλλες διατάξεις». Η βασική φιλοσοφία του νομοσχεδίου είναι «από κάτω προς τα πάνω», με αλλαγές που ξεκινούν από το νηπιαγωγείο, π.χ. εισαγωγή νέων θεματικών, εισαγωγή δημιουργικών δραστηριοτήτων στα αγγλικά.
Σημαντικές αλλαγές του πολυνομοσχεδίου αφορούν στην πιλοτική εισαγωγή των «εργαστηρίων δεξιοτήτων» στο υποχρεωτικό πρόγραμμα νηπιαγωγείων, δημοτικών και γυμνασίων που συμβολίζει τη στροφή σε ένα σύγχρονο σχολείο που δίνει έμφαση στην καλλιέργεια ήπιων δεξιοτήτων, δεξιοτήτων ζωής και δεξιοτήτων τεχνολογίας και επιστήμης στους μαθητές. Επίσης εισάγονται θεματικές όπως ο εθελοντισμός, η οδική ασφάλεια, η πρόληψη από εξαρτήσεις, ο αλληλοσεβασμός και η διαφορετικότητα, η ρομποτική, η επιχειρηματικότητα, η σεξουαλική αγωγή (κάθε θεματική θα είναι σταθμισμένη με την εκπαιδευτική βαθμίδα και ηλικία των μαθητών) που στοχεύουν στην ευρύτερη καλλιέργεια και διαπαιδαγώγηση των μαθητών.
Το πολυνομοσχέδιο προβλέπει ενίσχυση της διδασκαλίας της πληροφορικής, των κλασικών γραμμάτων, της φυσικής αγωγής, των ξένων γλωσσών καθώς και Διεύρυνση μεθόδων αξιολόγησης μαθητών, π.χ. μέσω ερευνητικών εργασιών, και αύξηση των γραπτώς εξεταζομένων μαθημάτων (π.χ στο Γυμνάσιο από 4 σε 7).
Βασικές αλλαγές είναι η εισαγωγή τράπεζας θεμάτων διαβαθμισμένης δυσκολίας στο Λύκειο και η εισαγωγή «κόντρα» μαθήματος στη Γ’ Λυκείου για την ενίσχυση της γενικής παιδείας (Ιστορία για τους μαθητές που επιλέγουν πρακτική κατεύθυνση και μαθηματικά για τους μαθητές που επιλέγουν θεωρητική κατεύθυνση). Επίσης, προωθείται ο εξορθολογισμός προαγωγής μαθητών (βαθμολογική βάση του 10).
Θεσμοθετείται συνεκτικό πλαίσιο για την αξιολόγηση της σχολικής μονάδας και του εκπαιδευτικού έργου και εισάγονται ρυθμίσεις για την ενίσχυση της ασφάλειας του σχολικού περιβάλλοντος (θεσμοθέτηση του Συμβούλου Σχολικής Ζωής, εκπαιδευτικού που αναλαμβάνει αρμοδιότητες παροχής συμβουλών και παιδαγωγικής υποστήριξης προς μαθητές, εκπαιδευτικούς, γονείς και κηδεμόνες, με στόχο τη διαχείριση ειδικών καταστάσεων, όπως κρούσματα ενδοσχολικής βίας, πρόβλεψη εσωτερικού κανονισμού λειτουργίας σχολείων). Προβλέπεται η ενίσχυση και διεύρυνση του θεσμού των πρότυπων και πειραματικών σχολείων. Από τον Σεπτέμβριο θα λειτουργούν 28 Πρότυπα και 34 Πειραματικά Σχολεία στη χώρα.
Προωθούνται οι ρυθμίσεις για την αποτελεσματικότερη στελέχωση σχολικών μονάδων, όπως διπλή μοριοδότηση για τις δυσπρόσιτες περιοχές, μείωση της διάρκειας των πινάκων, προτεραιότητα στην κάλυψη λειτουργικών κενών στη διδασκαλία πανελλαδικώς εξεταζομένων μαθημάτων. Αλλά και ρυθμίσεις που αφορούν στην ενίσχυση του πανεπιστημίου, για παράδειγμα μέσω της δυνατότητας ίδρυσης ξενόγλωσσων προπτυχιακών προγραμμάτων αυτόνομα από κάθε ΑΕΙ και δίχως να απαιτείται έγκριση υπουργού, τη θεσμοθέτηση κοινών και διπλών προγραμμάτων σπουδών μεταξύ ελληνικών και ξένων ΑΕΙ καθώς και θερινών προγραμμάτων, αλλά και η εισαγωγή ακαδημαϊκού κριτηρίου στις μετεγγραφές. Υπενθυμίζεται ότι με το νομοσχέδιο έρχονται νέα δεδομένα για τις Πανελλαδικές Εξετάσεις, τις μετεγγραφές φοιτητών, την αξιολόγηση σχολείων, την επιμόρφωση εκπαιδευτικών, για τα εξεταζόμενα μαθήματα στο γυμνάσιο, τα πρότυπα και πειραματικά σχολεία. Επιπλέον, εισάγει πιλοτικά νέες θεματικές στο ωρολόγιο πρόγραμμα όλων των βαθμίδων της Εκπαίδευσης.
Αναλυτικά οι αλλαγές:
Αλλαγές στις Πανελλαδικές
Για την εισαγωγή στην Τριτοβάθμια Εκπαίδευση, οι Ομάδες Προσανατολισμού από τέσσερις που είναι σήμερα θα γίνουν τρεις: 1.Ανθρωπιστικών Σπουδών, 2. Θετικών Σπουδών και Σπουδών Υγείας και 3. Σπουδών Οικονομίας και Πληροφορικής.Από την ερχόμενη χρονιά επίσης, θα ισχύουν συντελεστές βαρύτητας σε δύο μαθήματα ανά σχολή, τμήμα ή εισαγωγική κατεύθυνση. Καταργείται η Κοινωνιολογία ως μάθημα πανελλαδικώς εξεταζόμενο για τους υποψηφίους των Ανθρωπιστικών Σπουδών και θα αντικατασταθεί από τα Λατινικά. Αυτό θα ισχύσει από τη χρονιά 2021-22, δηλαδή για όσους μαθητές μπουν τον Σεπτέμβριο 2020 στη Β’ λυκείου.
Τράπεζα Θεμάτων
Στο Λύκειο αυξάνονται κατά ένα τα γραπτώς εξεταζόμενα μαθήματα στη Β’ και Γ’ Λυκείου, οι μαθητές προάγονται/απολύονται εφόσον έχουν γενικό μέσο όρο τουλάχιστον 10 αντί για 9,5 που ισχύει μέχρι σήμερα, οι μαθητές θεωρητικής κατεύθυνσης στη Γ’ Λυκείου θα παρακολουθήσουν υποχρεωτικά και μαθηματικά, και οι θετικής κατεύθυνσης θα παρακολουθήσουν ιστορία (λογική «κόντρα» μαθήματος).
Επαναφέρεται η αναγραφή της διαγωγής στους τίτλους σπουδών. Συστήνεται εκ νέου ο θεσμός της Τράπεζας Θεμάτων Διαβαθμισμένης Δυσκολίας στο Λύκειο. Η εισαγωγή της τράπεζας θεμάτων προβλέπεται να είναι σταδιακή (αφορά τους μαθητές που εισέρχονται από το επόμενο σχολικό έτος στην Α’ Λυκείου).
Εργαστήρια Δεξιοτήτων
Εισάγονται πιλοτικά νέες θεματικές στο υποχρεωτικό πρόγραμμα νηπιαγωγείων, δημοτικών και γυμνασίων από το επόμενο σχολικό έτος (2020-21). Στόχος των Εργαστηρίων Δεξιοτήτων είναι να ενισχυθεί η καλλιέργεια ήπιων δεξιοτήτων, δεξιοτήτων ζωής και δεξιοτήτων τεχνολογίας και επιστήμης (από κοινού «δεξιότητες του 21ου αιώνα») στους μαθητές, όπως και η βιωματική μάθηση. Τα εργαστήρια οργανώνονται σε 4 θεματικούς κύκλους (Ευ ζην, Περιβάλλον, Κοινωνική Ενσυναίσθηση και Ευθύνη, Δημιουργική Σκέψη και Πρωτοβουλία) και περιλαμβάνουν διάφορες επιμέρους θεματικές (ανά ηλικία), όπως π.χ. εθελοντισμός, σεξουαλική διαπαιδαγώγηση, οικολογική συνείδηση, πρόληψη από εξαρτήσεις, επιχειρηματικότητα, πρόληψη και προστασία από φυσικές καταστροφές, αλληλοσεβασμός και διαφορετικότητα, ρομποτική, νέες τεχνολογίες κ.α.
Αγγλικά από το νηπιαγωγείο:
Εισάγεται πιλοτικά στο πρόγραμμα του νηπιαγωγείου η ενασχόληση των μαθητών με την αγγλική γλώσσα μέσω δημιουργικών δραστηριοτήτων.
Οργάνωση και παρακολούθηση μαθημάτων – Αξιολόγηση
Μεταξύ άλλων, στο Γυμνάσιο αυξάνονται από 4 σε 7 τα γραπτώς εξεταζόμενα μαθήματα και προβλέπεται ερευνητική εργασία για την Πληροφορική, εξορθολογίζονται οι προϋποθέσεις προαγωγής και απόλυσης των μαθητών (βαθμολογική βάση 10 σε κάθε μάθημα ή 13 κατά μέσο όρο, και προσθήκη ορίου μαθημάτων -4- για δυνατότητα επανεξέτασης τον Σεπτέμβριο).
Πρότυπα και Πειραματικά Σχολεία
Από τον Σεπτέμβριο του 2020 προβλέπεται να λειτουργήσουν 28 Πρότυπα και 34 Πειραματικά Σχολεία.Τα σημερινά Πειραματικά Σχολεία Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης θα χαρακτηριστούν Πρότυπα Σχολεία, ενώ τα πέντε Πειραματικά Σχολεία των πανεπιστημίων Αθηνών, Θεσσαλονίκης, Μακεδονίας, Πατρών και Κρήτης (Ρέθυμνο) Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης θα παραμείνουν ως έχουν, πειραματικά. Παρέχεται η δυνατότητα σε κάθε σχολείο της Επικράτειας να υποβάλει αίτηση για τον χαρακτηρισμό του ως Πρότυπο ή Πειραματικό.
Αξιολόγηση σχολείων και επιμόρφωση εκπαιδευτικών
Θεσμοθετείται από το ερχόμενο σχολικό έτος νέο πλαίσιο για την καλύτερη οργάνωση του ετήσιου προγραμματισμού του εκπαιδευτικού έργου, που συνδυάζεται με τον σχεδιασμό συλλογικών και επιμορφωτικών δράσεων για την επαγγελματική ανάπτυξη των εκπαιδευτικών, καθώς και για τη διττή αξιολόγηση σε επίπεδο σχολικής μονάδας: αφενός, εσωτερική αυτό-αξιολόγηση, και αφετέρου εξωτερική αξιολόγηση από το οικείο ΠΕ.Κ.Ε.Σ.. Η εξωτερική αξιολόγηση προβλέπει ενεργό ρόλο του ΙΕΠ καθώς και της ΑΔΙΠΠΔΕ, αρχής που σχετίζεται με τη διασφάλιση της ποιότητας στην παρεχόμενη Πρωτοβάθμια και Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση.
Όσο για τους εκπαιδευτικούς στην τάξη, εισάγονται κίνητρα και ρυθμίσεις για την καλύτερη αντιμετώπιση της πλήρωσης κενών, ιδίως μέσω της διπλής μοριοδότησης της εκπαιδευτικής υπηρεσίας που παρέχεται σε δυσπρόσιτες περιοχές και της προτεραιότητας στην κάλυψη λειτουργικών κενών στη διδασκαλία πανελλαδικώς εξεταζομένων μαθημάτων. Προβλέπεται επίσης 2ετής διάρκεια ισχύος πινάκων των εκπαιδευτικών.
Εκπαιδευτικός εμπιστοσύνης
Θεσμοθετείται ο «Εκπαιδευτικός Εμπιστοσύνης», που λειτουργεί συμπληρωματικά και ενισχυτικά προς τις υφιστάμενες υποστηρικτικές δομές, και ο Εσωτερικός Κανονισμός Λειτουργίας των σχολικών μονάδων. Δρομολογούνται, επίσης, αλλαγές στη διαβάθμιση των προβλεπόμενων παιδαγωγικών μέτρων.
«Kόφτης» στις Μετεγγραφές
Kαθιέρωση βάσης μετεγγραφής (βάση εισαγωγής μείον 2.750 μόρια) και ο εξορθολογισμός των υφιστάμενων οικονομικών και κοινωνικών κριτηρίων, όπως για παράδειγμα η εξέταση του μέσου όρου των εισοδημάτων των 3 τελευταίων ετών και όχι μόνο ενός. Θα υπάρχει και β’ κύκλος μετεγγραφών, με περιορισμένη δυνατότητα μετακίνησης σε άλλο τμήμα του ίδιου επιστημονικού πεδίου.
Εξωστρέφεια πανεπιστημίων
Προβλέπεται η δυνατότητα ίδρυσης ξενόγλωσσων προπτυχιακών προγραμμάτων από κάθε ΑΕΙ (χωρίς υποχρεωτική συνεργασία με το ΔΙΠΑΕ και χωρίς να απαιτείται προηγούμενη έγκριση Υπουργού), θεσμοθετούνται τα κοινά (joint) και διπλά (dual) προγράμματα σπουδών μεταξύ ελληνικών και ξένων ΑΕΙ, θερινά προγράμματα στα ΑΕΙ, ενώ παρέχονται διευκολύνσεις για την προσέλκυση και τη διαμονή αλλοδαπών φοιτητών.Θεσμοθετείται το ενιαίο ψηφοδέλτιο Πρυτάνεων και Αντιπρυτάνεων, προβλέπεται ηλεκτρονική ψηφοφορία για τη διασφάλιση του αδιάβλητου και τη διευκόλυνση συμμετοχής στη διαδικασία, αλλάζει το εκλεκτορικό σώμα και καθιερώνεται η 4ετής θητεία.
