Γιατί η μείωση των αναστολών προκαλεί πονοκέφαλο. Εκτιμήσεις για δραματική αύξηση του ελλείμματος του Ταμείου στο τέλος του χρόνου. Στο 4μηνο ξεπέρασε τα 400 εκατ. ευρώ, όταν ο προϋπολογισμός του όριζε έλλειμμα 333 εκατ. τέλος του 2021.
Καμπανάκι για τα έσοδα του ΕΦΚΑ χτυπά η σημαντική μείωση των εργαζόμενων που εντάσσονται σε καθεστώς αναστολής σύμβασης, καθώς από την εκδήλωση της πανδημίας και μετά, το δημόσιο, με τη συμμετοχή του στην πληρωμή εισφορών λόγω των κορωνο-μέτρων που ελήφθησαν, συνέχιζε να χρηματοδοτεί απρόσκοπτα τον ασφαλιστικό φορέα.
Πλέον, η σημαντική μείωση των αναστολών προκαλεί πονοκέφαλο στην ηγεσία του υπουργείου Εργασίας και τη διοίκηση του ΕΦΚΑ. Ήδη, άλλωστε, τα έσοδα του ταμείου βρίσκονται σε επικίνδυνη καμπή καθώς σύμφωνα με πληροφορίες, το ταμειακό έλλειμα του υπερφορέα αγγίζει από το πρώτο τετράμηνο του έτους τα 450-500 εκατ. ευρώ. Μάλιστα, οι ειδικοί εκτιμούν ότι εάν η πορεία αυτή συνεχιστεί, στο τέλος του έτους, το έλλειμμα ενδέχεται να αγγίξει τα 2 δισ. ευρώ.
Σήμερα, θα καταβληθεί η αποζημίωση ειδικού σκοπού σε 202.741 δικαιούχους, των οποίων οι συμβάσεις τέθηκαν σε αναστολή εντός του Μαΐου, καθώς και σε καλλιτέχνες που έκαναν μονομερείς δηλώσεις για τους μήνες Νοέμβριο και Δεκέμβριο 2020. Ήδη ο υπουργός Εργασίας Κωστής Χατζηδάκης υπέγραψε τη μεταφορά των ποσών.
Η συνολική δαπάνη ανέρχεται σε 80,8 εκατ. ευρώ, καθώς οι δικαιούχοι του Μαΐου είναι σημαντικά μειωμένοι, μόλις 202.431 σε σχέση με τους δικαιούχους του Απριλίου που ανέρχονταν σε 472.899, στους οποίους είχαν διανεμηθεί 212,2 εκατ. ευρώ.
Να σημειωθεί ότι σήμερα έχει προγραμματιστεί η πληρωμή και 166.950 ευρώ για 310 δικαιούχους αποζημίωσης ειδικού σκοπού, για αναστολές συμβάσεων εργασίας εργαζομένων μηνών Νοεμβρίου και Δεκεμβρίου 2020, μονομερείς υπεύθυνες δηλώσεις των επαγγελματιών της τέχνης και του πολιτισμού μηνών Σεπτεμβρίου 2020 έως και Φεβρουαρίου 2021 και ειδικών κατηγοριών εργαζομένων μηνών Ιανουαρίου και Φεβρουαρίου 2021.
Σύμφωνα με στοιχεία, ήδη από το διάστημα Ιανουαρίου-Απριλίου η πορεία των εσόδων-εξόδων του ΕΦΚΑ, με το κράτος να συμμετέχει σημαντικά, μέσω της πληρωμής των εισφορών όσων έχουν τεθεί σε αναστολή, είναι άκρως ανησυχητική. Όσο για τον Μάιο, με βάση τις πρώτες εκτιμήσεις, δεν αναμένεται ανατροπή της κατάστασης.
Τα «χτυπήματα»
Αναλυτικά, το «χτύπημα» της πανδημίας στη λειτουργία του εγχώριου επιχειρείν επηρέασε την πορεία των εσόδων του e-ΕΦΚΑ κυρίως όσον αφορά την πορεία των εσόδων από ρυθμίσεις, ενώ τα έσοδα της μισθωτής εργασίας διασώζονται ακόμη εξαιτίας της συμμετοχής του Δημοσίου στην καταβολή ασφαλιστικών εισφορών κυρίως μέσω του μέτρου των αναστολών συμβάσεων. Όσο για τα έσοδα από εισφορές μη μισθωτών παραμένουν σε «γκρίζα ζώνη», εξαιτίας των συνεχών παρατάσεων στην πληρωμή τους. Την όλη κατάσταση «σώζουν» τα ταμειακά διαθέσιμα του φορέα, τα οποία χρησιμοποιούνται για να καλυφθούν οι ανάγκες για την πληρωμή των συντάξεων.
Αναλυτικά, ενώ στο τέλος του 2020 το σύνολο των ταμειακών διαθεσίμων του e-ΕΦΚΑ ανέρχονταν σε 2,98 δισ. ευρώ, στο τέλος Απριλίου έχουν μειωθεί στα 2,46 δισ. ευρώ, καθώς το Ταμείο χρειάστηκε να χρησιμοποιήσει από τα κεφάλαια που διέθετε σε τραπεζικούς λογαριασμούς, 520 εκατ. ευρώ.
Η μεγαλύτερη αστοχία ως προς την πορεία των εσόδων αφορά τις εισπράξεις που ανέμενε ο e-ΕΦΚΑ από τις διάφορες ρυθμίσεις. Σύμφωνα με τα στοιχεία, το ταμείο εκτιμούσε ότι στο τέλος του έτους, θα έχει εισπράξει τουλάχιστον 900 εκατ. ευρώ, αναθεωρώντας προς τα κάτω τις αρχικές προβλέψεις για συνολικά έσοδα από ρυθμίσεις και πρόστιμα-προσαυξήσεις της τάξης των 960 εκατ. ευρώ. Βέβαια, το τετράμηνο Ιανουάριος- Απρίλιος έχει εισπράξει τελικά μόλις 200 εκατ. ευρώ, ήτοι περίπου 50 εκατ. τον μήνα, έναντι πρόβλεψης για τουλάχιστον 75 εκατ. ευρώ τον μήνα.
Συνολικά, τα έσοδα του ΕΦΚΑ μαζί με την κρατική συμμετοχή λόγο Covid-19 ανήλθαν το τετράμηνο σε 12,5 δισ. ευρώ, έναντι 12,9 δισ. ευρώ έξοδα, ήτοι ταμειακό έλλειμμα της τάξης των 440 εκατ. ευρώ, έναντι προϋπολογισθέντος ελλείμματος (ταμειακού), στο τέλος του έτους, της τάξης των 333 εκατ. ευρώ. Είναι ενδεικτικό, αν και τα στοιχεία δεν μπορεί να είναι συγκρίσιμα, καθώς τον περασμένο χρόνο, τους δύο πρώτους μήνες δεν είχε εμφανιστεί η πανδημία, ότι τα έσοδα από μισθωτή εργασία είναι μειωμένα κατά περίπου 216 εκατ. ευρώ, στο τετράμηνο, σε σχέση με το αντίστοιχο διάστημα του 2020 (-6,5%).
Όπως εκτιμούν υψηλόβαθμα στελέχη της κοινωνικής ασφάλισης, εάν η πορεία των εσόδων συνεχιστεί με τον ίδιο ρυθμό, χωρίς κάποια θεαματική άνοδο από τη νέα ρύθμιση κορωνο-χρεών, και επιτευχθούν οι στόχοι που έχει θέσει η ηγεσία του υπουργείου Εργασίας για εκκαθάριση της συντριπτικής πλειοψηφίας των ληξιπρόθεσμων υποχρεώσεων του ΕΦΚΑ, έως το τέλος του χρόνου, τότε το ταμειακό έλλειμμα αναμένεται να αγγίξει τα 2 δισ. ευρώ.
