Γράφει η Ελένη Μαυρούλη
“Είναι η χειρότερη στιγμή για ριζικές αλλαγές στα θεμέλια της δημοκρατίας μας! Στα 40 χρόνια δημοκρατίας καμία κυβέρνηση στην Πορτογαλία δεν εξαρτιόταν από τη στήριξη αντιευρωπαϊκών δυνάμεων, δηλαδή δυνάμεων που έκαναν εκστρατεία για την κατάργηση της Συνθήκης της Λισαβόνας, της Συμφωνίας για Δημοσιονομική Πειθαρχία, της Συμφωνίας για την Ανάπτυξη, ή πολύ περισσότερο για την διάλυση της νομισματικής ένωσης, την έξοδο της Πορτογαλίας από το ευρώ και επιπρόσθετα την διάλυση του ΝΑΤΟ. Αφού υλοποιήσαμε ένα επαχθές πρόγραμμα οικονομικής υποστήριξης, που περιλάμβανε βαριές θυσίες, είναι καθήκον μου, στο πλαίσιο των συνταγματικών μου εξουσιών, να κάνω ό,τι είναι δυνατόν για να αποτρέψω το να δοθούν λανθασμένα μηνύματα στους οικονομικούς θεσμούς, στους επενδυτές, στις αγορές.”
Και με αυτήν την λιτή, πλην άκρως αποκαλυπτική επιχειρηματολογία, ο Πρόεδρος της Πορτογαλίας Άνιμπαλ Καβάκο Σίλβα έκλεισε το γύρο διαβουλεύσεων που είχε με όλα τα κόμματα που εισήλθαν στη Βουλή μετά τις εκλογές της 4ης Οκτωβρίου και έδωσε εντολή σχηματισμού κυβέρνησης στον ομοϊδεάτη του, επικεφαλής του κεντροδεξιού συνασπισμού «Πορτογαλία Μπροστά» και απερχόμενο πρωθυπουργό Πέδρο Πάσους Κοέλιου. Ο συνασπισμός υπό τον Κοέλιου είχε, όντως, συγκεντρώσει 38,5% «τερματίζοντας» πρώτος την εκλογική κούρσα. Όμως, δεν εξασφάλισε αυτοδυναμία παίρνοντας 107 εκ των 230 εδρών, γεγονός που συνεπάγεται σχηματισμό κυβέρνησης συνεργασίας ή μειοψηφίας.
portugal-election.jpg_1718483346
Το Σοσιαλιστικό Κόμμα του Αντόνιο Κόστα (θα πρέπει βέβαια να υπενθυμίσουμε ότι το μνημόνιο και το ΔΝΤ στην Πορτογαλία το «έφεραν» οι Σοσιαλιστές) ήρθε δεύτερο συγκεντρώνοντας 32,38% και 86 έδρες. Στις ημέρες που μεσολάβησαν από τις εκλογές το Σοσιαλιστικό Κόμμα είχε συζητήσεις τόσο με το Αριστερό Μπλόκ που εξασφάλισε 19 έδρες όσο και με την Ενωτική Δημοκρατική Συμμαχία, με κορμό το Πορτογαλικό ΚΚ, που εξασφάλισε 17 έδρες και είχε σαφώς διαφανεί προοπτική κυβερνητικής συνεργασίας που τους εξασφάλιζε 122 έδρες, δηλαδή κοινοβουλευτική πλειοψηφία.
Το κατά πόσο είναι ορθή η επιλογή των αριστερών σχηματισμών και ιδιαίτερα της Συμμαχίας με κορμό το Πορτογαλικό ΚΚ, να δεχτεί μια κυβερνητική συνεργασία με τους Σοσιαλιστές που επιμένουν στην χιλιοπαιγμένη «συνταγή» της δυνατότητας βελτίωσης της κατάστασης στο πλαίσιο της ευρωζώνης και του καπιταλισμού, χωρίς να υπάρχει καμία πρόταση που ν’ ανοίγει «δρόμο» για κάτι διαφορετικό, είναι κάτι που ο κάθε αναγνώστης μπορεί να κρίνει. Εντούτοις, στην προκειμένη περίπτωση το σημαντικό είναι ουσιαστικά το πραξικόπημα στο οποίο προχώρησε ο Πρόεδρος της Πορτογαλίας προκειμένου να μην προσεγγίσουν την εξουσία, ακόμη και έχοντας κάνει σημαντικές υποχωρήσεις, οι πολιτικές εκείνες δυνάμεις που παραδοσιακά αμφισβητούν και ιμπεριαλιστικούς οργανισμούς όπως η ΕΕ και το ΝΑΤΟ, αλλά και το ίδιο το καπιταλιστικό σύστημα.
646E8F95-BAE8-4D1B-8A8A-A30519D28E17_cx0_cy9_cw0_mw1024_s_n_r1
Η επιλογή του Σίλβα να δώσει την εντολή σχηματισμού κυβέρνησης στον Κουέλιου γνωρίζοντας, ουσιαστικά, ότι οδηγεί τη χώρα σε κυβέρνηση μειοψηφίας και να παραβιάσει με τον τρόπο αυτό την «χιλιοειπωμένη» στο πλαίσιο της αστικής δημοκρατίας «λαϊκή εντολή» των εκλογών (αφού η κυβέρνηση συμμαχίας των υπολοίπων θα εξέφραζε την πλειοψηφία των ψηφισάντων) αποτελεί απτή απόδειξη των ορίων της αστικής δημοκρατίας. Ορίων που όσο και αν τα κανακεύουν οι διαφόρων ειδών κόλακες της εξουσίας, είναι εμφανή, ξεκάθαρα, σαφώς ταξικά και υπέρ του δέοντος, πλέον, ανελαστικά.
Όσο πιο σκληρά το κεφάλαιο επιτίθεται στην εργατική τάξη και όσο πιο βάρβαρα μέτρα λιτότητας υιοθετούνται από τους πολιτικούς εκφραστές της εξουσίας του για να το διασώσουν τόσο πιο ανύπαρκτη θα γίνεται η αστική δημοκρατία την οποία, αν και οι ίδιοι οι κυβερνώντες την «πιπιλάνε» σαν καραμέλα από το πρωί μέχρι το βράδυ, είναι οι πρώτοι που την καταπατούν απέναντι στην απειλή της λαϊκής οργής και πολύ περισσότερο της οργανωμένης λαϊκής οργής. Όσο πιο βαθιά η καπιταλιστική κρίση τόσο πιο ριζική και η προσπάθεια να πάρει πίσω η αστική τάξη τα όρια – δικαιώματα, στα οποία είχε συναινέσει υπό την πίεση της ταξικής πάλης και όχι φυσικά από «καλή καρδιά».
Τους τελευταίους μήνες, η ΕΕ, η Ευρωζώνη και κατ’ επέκταση, λόγω σειράς άλλων θεμάτων, όπως το προσφυγικό που προκάλεσαν οι ιμπεριαλιστικές επεμβάσεις, και η διεθνής κοινότητα απεκδύονται ολοένα ταχύτερα και πιο βίαια τον αστικοδημοκρατικό τους μανδύα, καταπατούν τις αξίες που οι ίδιες είχαν ανάγει σε θεμέλια και δείχνουν το αποκρουστικό τους πρόσωπο, διαλύοντας μόνες τους τις αυταπάτες. Ίσως, η καλύτερη έκφραση δεν είναι το this is a coup που κυκλοφόρησε ευρέως μετά την σύνοδο κορυφής για την Ελλάδα στις 13 Ιουλίου, όπου με περισσή κυνικότητα κατέστη σαφές ότι δεν ενδιέφερε το τι ήθελε ο ελληνικός λαός, αλλά το this is capitalism και ιδιαίτερα όταν είναι in crisis. Και όποιος έχει την αυταπάτη ότι σε αυτό χωρά διάλογος, φτιασίδωμα, ελιγμός και όχι ανατροπή και ρήξη δεν έχει παρά να ρίξει μια ματιά στα «μαθήματα δημοκρατίας» κατά Ολάντ που έδωσε η Ελλάδα τους προηγούμενους μήνες, για να «πάρει» πίσω ένα τρίτο σκληρότερο μνημόνιο και την επιλογή Σίλβα στην Πορτογαλία.
πρώτη δημοσίευση: Το Περιοδικό
