Γράφει ο Θοδωρής Αγγελόπουλος*
Στις 18 Απριλίου στην Ιταλική Βουλή αρχίζει η διαδικασία εκλογής του αντικαταστάτη του Τζιόρτζιο Ναπολιτάνο στο ανώτατο κρατικό αξίωμα της Ιταλίας.
Στην αίθουσα της Βουλής οι 1007 εκλέκτορες θ’ αποφασίσουν ποιος θα είναι ο επόμενος αρχηγός του κράτους. Θα πρόκειται για τον 12ο Πρόεδρο.
Ποια όμως είναι η διαδικασία εκλογής του; Ποιοι ήταν οι προηγούμενοι δέκα Πρόεδροι;
Πριν καλά καλά ξεκινήσει η διαδικασία εκλογής του νέου Προέδρου της Ιταλικής Δημοκρατίας τα στοιχήματα δίνουν και παίρνουν. Σ’ ένα θολό πολιτικό τοπίο παίζουν στο ίδιο επίπεδο τα μεγάλα ονόματα με τα ονόματα που μπορεί να προκύψουν από πολιτικούς συμβιβασμούς και συμφωνίες με φόντο τη δημιουργία κυβέρνησης και την αποφυγή νέων εκλογών.
Δεν ήταν λίγοι, άλλωστε οι αναλυτές οι οποίοι ήδη από τις εκλογές στις 25 Φεβρουαρίου υποστήριζαν ότι κύριο στοιχείο για τη δημιουργία κυβέρνησης θ’ αποτελούσε η συμφωνία για την εκλογή νέου Προέδρου.
Στη πρώτη σειρά των στοιχημάτων ο πρώην πρωθυπουργός Ρομάνο Πρόντι. Ψηλά στη λίστα των στοιχημάτων οι πρώην πρωθυπουργοί Μάσσιμο Ντ’ Αλέμα, Μάριο Μόντι, Τζιουλιάνο Αμάτο, ο νεοεκλεγείς πρόεδρος της Γερουσίας Πιέρο Γκράσο, ο πρόεδρος της Κεντρικής Ευρωπαϊκής Τράπεζας Μάριο Ντράγκι, ο ισχυρός υπουργός του Μπερλουσκόνι Φράνκο Φραττίνι, η ΄Εμμα Μπονίνο η οποία ήταν υποψήφια και στη προηγουμένη εκλογική διαδικασία αλλά και ο στενός φίλος του Μπερλουσκόνι Τζιάννι Λέττα. Ακόμη μια πλειάδα υποψηφίων από όλα τα κόμματα που διαμορφώνουν το Ιταλικό κοινοβουλευτικό πέταλο, περιλαμβάνονται στις λίστες στοιχημάτων των bookmakers.
Ο πρόεδρος του Δημοκρατικού κόμματος Πιέρ Λουίτζι Μπερσάνι, με δήλωση του κόμματος του, δεν θα είναι υποψήφιος βάζοντας έτσι τέλος στις έντονες φήμες των τελευταίων ημερών.
Το εκλογικό σώμα το οποίο θα εκλέξει τον νέο ένοικο του Κουϊρινάλε, στο οποίο θα κατοικήσει, εκτός απροόπτου, τα προσεχή επτά χρόνια, αποτελείται από 1007 εκλέκτορες.
Οι κανόνες εκλογής του αρχηγού του Ιταλικού κράτους προβλέπονται με σαφήνεια σε συγκεκριμένο άρθρο του Συντάγματος. Η εκλογή γίνεται σε κοινή συνεδρία της Βουλής και της Γερουσίας στην αίθουσα της Βουλής.
Στην εκλογή συμμετέχουν οι 630 Βουλευτές, οι 315 Γερουσιαστές, (στις προσεχείς εκλογές ψηφίζουν και 4 ισόβιοι Γερουσιαστές). Συμμετέχουν επίσης στην εκλογή Προέδρου και 3 εκλέκτορες από κάθε μια από τις 20 Ιταλικές Περιφέρειες που εκλέγονται από τα περιφερειακά τους συμβούλια. Σύνολο 58 περιφερειακοί εκλέκτορες. ( Η περιφέρεια της Βάλε Ντ’ Αόστα εκλέγει 1 εκλέκτορα) .
Στη συνεδρίαση στη Βουλή θα προεδρεύει η νεοεκλεγείσα πρόεδρος της, Λάουρα Μπολντρίνι.
Στο αξίωμα του Προέδρου της Ιταλικής Δημοκρατίας μπορεί να εκλεγεί οποιοσδήποτε Ιταλός πολίτης ο οποίος έχει συμπληρώσει το 50ο έτος ηλικίας και δεν του έχουν στερηθεί τα πολιτικά δικαιώματα. Η εκλογή γίνεται με μυστική ψηφοφορία και απαιτείται πλειοψηφία δύο τρίτων για τις πρώτες τρείς ψηφοφορίες. Μετά την τέταρτη ψηφοφορία απαιτείται πλειοψηφία του 50% συν ένα. Έγκυρη θεωρείται η ψήφος που έχει δυο σταυρούς προτίμησης. Η ψήφος με μια μόνο προτίμηση είναι χαμένη ψήφος.
Το αξίωμα του Προέδρου έχει επταετή διάρκεια ώστε να μην μπορεί να επανεκλεγεί από την ίδια βουλή η οποία έχει πενταετή διάρκεια. Μια πρόληψη αυτή, ώστε να δυσκολεύει τη δημιουργία ισχυρών δεσμών του Προέδρου, με το σώμα και τους εκλέκτορες που τον ψήφισαν. Ο Πρόεδρος μπορεί να επανεκλεγεί για μια ακόμη φορά. Tο Σύνταγμα δεν το απαγορεύει. Σύμφωνα όμως με το εθιμικό τέτοια περίπτωση δεν έχει μέχρι σήμερα συμβεί. Έτσι τον Φεβρουάριο του τελευταίου έτους της θητείας του ο Πρόεδρος ανακοινώνει ότι δεν θα είναι υποψήφιος για δεύτερη θητεία. Η θητεία του Προέδρου αρχίζει από την ημέρα όπου παρουσία των μελών Βουλής και Γερουσίας δίνει τον προβλεπόμενο όρκο σεβασμού στη Δημοκρατία και τήρηση του συντάγματος.
Οι 10 Πρόεδροι πριν τον Τζιόρτζιο Ναπολιτάνο
1. Ενρίκο Ντε Νικόλα (1946-1948 ):
Μεταβατικός Πρόεδρος. Ψηφίστηκε από τα μέλη της Συντακτικής Συνέλευσης. Ο τίτλος του Προέδρου της Ιταλικής Δημοκρατίας του δόθηκε την 1 Ιανουαρίου του 1948 ημέρα κατά την οποία μπήκε σε ισχύ το Σύνταγμα της Ιταλίας.
2. Λουίτζι Εϊνάουντι (1948-1955):
Φιλελεύθερος. Είναι ο πρώτος πρόεδρος που αναλαμβάνει σύμφωνα με το Ιταλικό Σύνταγμα. Διανοούμενος, Οικονομολόγος , Φιλόσοφος. Θεωρείται από τους πατέρες της Ιταλικής Δημοκρατίας.
3. Τζιοβάνι Γκρόνκι ( 1955-1962):
Χριστιανοδημοκράτης. Πρώην υπουργός.
4. Αντώνιο Σέννι (1962-1964):
Χριστιανοδημοκράτης. Πρώην υπουργός. Παραιτείται μετά από δυόμιση χρόνια θητείας. Είναι ο πρόεδρος με τη μικρότερη θητεία.
5. Τζιουζέππε Σάραγκατ (1964-1971):
Πρώην υπουργός. Πρωταγωνιστής στη διάσπαση του μεγάλου Σοσιαλιστικού κόμματος αμέσως μετά τον πόλεμο. Θεωρείται ο πατέρας της Ιταλικής Σοσιαλδημοκρατίας.
6. Τζιοβάνι Λεόνε (1971- 1978)
Πρώην ισόβιος Γερουσιαστής. Εκλέχτηκε μετά από 23 ψηφοφορίες.
7. Σάντρο Περτίνι (1978- 1985):
Σοσιαλιστής. Ένα από τα σημαντικότερα πρόσωπα της Ιταλικής αντίστασης στο φασισμό. Συχνά οι παρεμβάσεις του ξεπερνούσαν τις θεσμικές του αρμοδιότητες. Απέκτησε τεράστια δημοφιλία στην Ιταλία, κυρίως μεταξύ των νέων και στο εξωτερικό. Θεωρείτε ο πιο αγαπημένος πρόεδρος των Ιταλών.
8. Φρανσέσκο Κοσίγκα ( 1985- 1992)
Εκλέγεται από τη πρώτη ψηφοφορία. Κοινός υποψήφιος όλων των κομμάτων. Μετά τη πτώση του τοίχους του Βερολίνου γίνεται ιδιαιτέρα προκλητικός προς το κατεστημένο πολιτικό σύστημα με προσωπικές παρεμβάσεις .
9. Όσκαρ Λουίτζι Σκάλφαρο ( 1992- 1999 ):
Χριστιανοδημοκράτης. Από τους πλέον αμφιλεγόμενους προέδρους επειδή υποστηρίχτηκε τη τρικυμιώδη περίοδο που έχει το προσωνύμιο ΄΄καθαρά χέρια΄΄ από τα κόμματα που επιβιώσαν της ΄΄μιζοπολιτείας΄΄ όπως την αποκάλεσαν τα μέσα επικοινωνίας. Το 1994 ορίζει την πρώτη κυβέρνηση Μπερλουσκόνι.
10. Κάρλο Ντ’ Αζέλιο ( 1999- 2006 ):
Υπήρξε διοικητής της Ιταλικής Τράπεζας. Πρώην πρωθυπουργός. Υπουργός Οικονομίας. Είναι ο πρώτος εξωκοινοβουλευτικός Πρόεδρος. Δεν ανήκει σε κάποιο κομματικό σχήμα. Υποστηρίχτηκε με δύναμη από τον τότε πρωθυπουργό Μάσσιμο Ντ’ Αλέμα.
* Ο Θοδωρής Αγγελόπουλος διευθύνει το Ίδρυμα Μιχάλης Κακογιάννης
