Στα 15,5 δισ. ευρώ αυξήθηκαν οι φοροαπαλλαγές από 12,88 δισ. που ήταν το προηγούμενο έτος, όπως προκύπτει από τον τόμο των φορολογικών δαπανών που κατατέθηκε στη Βουλή μαζί με τον προϋπολογισμό. Μάλιστα, ο αριθμός των φοροαπαλλαγών καταγράφει συνεχή αύξηση. Συγκεκριμένα, έχουν φθάσει στις 1.064 από 1.047 που ήταν το 2022. Πριν από τρία χρόνια, το 2021, ανέρχονταν σε 987 και κόστιζαν 8,9 δισ. ευρώ ενώ το 2016 ήταν 716, ύψους 3,041 δισ. ευρώ. Σημειώνεται ότι οι φοροαπαλλαγές διογκώθηκαν την περίοδο της πανδημίας μέσω της επιστρεπτέας προκαταβολής και άλλων ενισχύσεων. Η αύξηση κατά 2,6 δισ. ευρώ του λογαριασμού των φοροαπαλλαγών μέσα σε ένα χρόνο οφείλεται σε σημαντικό βαθμό στην αναπροσαρμογή των αντικειμενικών αξιών καθώς και στην αύξηση του αφορολόγητου ορίου για δωρεές και γονικές παροχές στις 800.000 ευρώ (αφορά και μετοχές). Η αναπροσαρμογή των αντικειμενικών οδήγησε σε υψηλότερες αποτιμήσεις των ακινήτων που εξαιρούνται από τον ειδικό φόρο επί των ακινήτων (ΕΦΑ). Δηλαδή, μέχρι το 2021 το κόστος από την εξαίρεση από τον ΕΦΑ ήταν 3,7 δισ. ευρώ, και με την αναπροσαρμογή των αντικειμενικών αξιών ανήλθε στα 5,3 δισ. ευρώ.
Σημειώνεται ότι πριν από περίπου 20 ημέρες ο διοικητής της ΤτΕ Γ. Στουρνάρας είχε συστήσει στο οικονομικό επιτελείο να επανεξετάσει τις φοροαπαλλαγές, κάτι το οποίο όμως δεν βρίσκεται αυτή τη στιγμή στον σχεδιασμό.
Με βάση τα στοιχεία του υπουργείου Οικονομικών, οι φοροαπαλλαγές ανέρχονται στο 28% των φορολογικών εσόδων, ενώ σε ορισμένες περιπτώσεις οι εκπτώσεις δεν μπορούν να μετρηθούν, όπως για παράδειγμα στις κληρονομιές και στα κέρδη των τυχερών παιγνίων, αφού δεν υποστηρίζονται μηχανογραφικά, κάτι που σημαίνει ότι το κόστος είναι πολύ υψηλότερο και μη μετρήσιμο. Επίσης δεν καταγράφονται και οι απώλειες από τον ΦΠΑ, καθώς δεν μπορούν να μετρηθούν οι εξαιρέσεις επαγγελμάτων από τον φόρο. Ειδικότερα, το κόστος των απαλλαγών στο εσωτερικό της χώρας είναι δύσκολο να προσδιοριστεί, αφού οι επιχειρήσεις που απαλλάσσονται δεν υποβάλλουν δηλώσεις ΦΠΑ.
Τα ανωτέρω δεδομένα αλλά και το γεγονός ότι σχεδόν 7 στους 10 φορολογουμένους δηλώνουν εισοδήματα που δεν ξεπερνούν τις 10.000 ευρώ καταδεικνύουν ότι όχι μόνον αποκρύπτεται φορολογητέα ύλη, αλλά και ότι οι απαλλαγές και τα επιδόματα κατευθύνονται και σε αυτές τις ομάδες που αποφεύγουν να δηλώνουν τα πραγματικά τους εισοδήματα.
Κάποιες από τις φοροαπαλλαγές που ισχύουν σήμερα, αν και θεσπίστηκαν για να βοηθήσουν όσους ξεκινούν επιχειρηματική δραστηριότητα, οδηγούν σε στρέβλωση του συστήματος, μιας και πολλοί τις εκμεταλλεύονται αποκρύπτοντας τα πραγματικά τους εισοδήματα. Η νομοθεσία προβλέπει μειωμένο συντελεστή φορολογίας εισοδήματος κατά 50% για τα τρία πρώτα χρόνια λειτουργία μιας επιχείρησης εφόσον τα εισοδήματα δεν ξεπερνούν τις 10.000 ευρώ. Παράλληλα, για πέντε χρόνια προβλέπεται απαλλαγή από το τέλος επιτηδεύματος και μειωμένη κατά 50% προκαταβολή φόρου. Αν και τα ανωτέρω μέτρα συμβάλλουν στη στήριξη όσων προχωρούν στην έναρξη δραστηριότητας, από την άλλη πλευρά, δημιουργούν τις προϋποθέσεις για δήλωση χαμηλών εισοδημάτων που δεν ξεπερνούν τις 10.000 ευρώ, με στόχο να συνεχίσουν να απολαμβάνουν την ευνοϊκή φορολογική μεταχείριση.
Βέβαια, με την αλλαγή του τρόπου φορολόγησης των εισοδημάτων των επαγγελματιών αρκετοί θα χάσουν τα επιδόματα που λάμβαναν μέχρι σήμερα, καθώς θεσπίζεται ελάχιστο ποσό αμοιβής που ανέρχεται σε 10.920 ευρώ. Η λίστα των φοροαπαλλαγών περιλαμβάνει:
1. Φόρο εισοδήματος φυσικών προσώπων (239 απαλλαγές και εκπτώσεις). Σύμφωνα με τα στοιχεία, οι φοροαπαλλαγές που χρησιμοποιήθηκαν από τα φυσικά πρόσωπα ξεπερνούν τα 10,2 εκατομμύρια περιπτώσεις, με το κόστος για τον προϋπολογισμό να υπολογίζεται σε 5,39 δισ. ευρώ από 5 δισ. πέρυσι. Το μεγαλύτερο τμήμα και συγκεκριμένα ποσό ύψους 3,85 δισ. αφορά το αφορολόγητο όριο και τη μείωση του φόρου ανάλογα με το μέγεθος της οικογένειας (γονείς και παιδιά). Η φοροαπαλλαγή χρησιμοποιήθηκε σε 6,7 εκατομμύρια περιπτώσεις.
Ο «λογαριασμός» των φοροαπαλλαγών ανέρχεται στο 28% των φορολογικών εσόδων.
2. Φόρο εισοδήματος νομικών προσώπων (206 απαλλαγές και εκπτώσεις). Απαλλαγές ύψους 1,84 δισ. ευρώ είχαν 48.248 επιχειρήσεις. Το ποσό ή, διαφορετικά, το κόστος είναι αυξημένο κατά 500 εκατ.
3. Φορολογία κεφαλαίου (87 εκπτώσεις και απαλλαγές): Χρησιμοποιήθηκαν οι απαλλαγές σε περισσότερες από 4,9 εκατ. περιπτώσεις και είχαν εκπτώσεις στον ΕΝΦΙΑ, στον ειδικό φόρο ακινήτων, στις μεταβιβάσεις, γονικές παροχές, κληρονομιές και δωρεές ύψους 5,5 δισ. ευρώ, από 3,89 δισ. πέρυσι. Το εντυπωσιακό στοιχείο είναι ότι η αναπροσαρμογή των αντικειμενικών αξιών αύξησε το κόστος των απαλλαγών του ειδικού φόρου επί των ακινήτων από τα 3,7 δισ. ευρώ στα 5,3 δισ. ευρώ. Παράλληλα, αυξήθηκαν και οι περιπτώσεις που χρησιμοποιήθηκαν οι απαλλαγές στον ΕΦΑ περίπου κατά 1.500.
4. ΦΠΑ (75 εκπτώσεις και φοροαπαλλαγές). Το όφελος για επιχειρήσεις, επαγγελματίες και καταναλωτές ήταν 939,1 εκατ. Τις μεγαλύτερες φοροαπαλλαγές έχουν οι υπηρεσίες ιδιωτικής εκπαίδευσης που γλιτώνουν 455,5 εκατ.
5. Τέλη χαρτοσήμου (76 εκπτώσεις). Οι απαλλαγές ανήλθαν σε 73,97 εκατ.
6. Φόρο ασφαλίστρων (5 απαλλαγές). Οι μειώσεις έφθασαν τα 544,3 εκατ.
7. Ειδικό φόρο κατανάλωσης (43 φοροαπαλλαγές). Το ύψος των απαλλαγών ήταν 1,047 δισ., με τη μερίδα του λέοντος να έχουν τα ενεργειακά προϊόντα με 511 εκατ. και η αιθυλική αλκοόλη και τα αλκοολούχα ποτά με 533 εκατ.
8. Τέλη ταξινόμησης οχημάτων (26 απαλλαγές). Οι εκπτώσεις διαμορφώθηκαν στα 166 εκατ.
9. Τέλη κυκλοφορίας οχημάτων. Το ποσό των απαλλαγών ανήλθε σε 11,844 εκατ.
kathimerini.gr
