Γράφει ο Γεράσιμος Ταυρωπός
Το σκηνικό είναι στερεότυπο: Ξαφνικά, όλα τα κόμματα της αντιπολίτευσης (ΝΔ, ΠΑΣΟΚ, Ποτάμι) ζητούν με συντονισμένες δηλώσεις τους αλλαγή του εκλογικού νόμου, αλλά η κυβέρνηση το αρνείται. Σε αυτό το πάγια επαναλαμβανόμενο σκηνικό υπάρχει κάτι το προφανές που δεν χρήζει περαιτέρω ανάλυσης: πλησιάζουν εκλογές, και εντελώς φυσιολογικά, οι δεύτεροι των εκλογών φωνάζουν προκαταβολικά ζητώντας πιο αναλογικό εκλογικό νόμο.
Η πρώτη είδηση, λοιπόν, είναι πως όλοι εκτιμούν ότι έρχονται πρόωρες εκλογές – η κυβερνητική εκπρόσωπος Όλγα Γεροβασίλη τις τοποθέτησε το φθινόπωρο. Η δεύτερη είδηση είναι πως ΝΔ, ΠΑΣΟΚ και Ποτάμι «βλέπουν» σε αυτές πρώτο κόμμα τον ΣΥΡΙΖΑ, ακόμη και παρά τα εσωτερικά του προβλήματα, ακόμη και στο ενδεχόμενο διάσπασής του και χωριστής εκλογικής καθόδου των διαφωνούντων…
Όμως, η πραγματική είδηση απουσιάζει: πότε και υπό ποιους όρους θα γίνουν εκλογές το φθινόπωρο, και πότε ακριβώς «το φθινόπωρο»;
Στην απάντηση αυτού του ερωτήματος πρέπει να ληφθούν υπόψη γενικότεροι πολιτικοί υπολογισμοί:
Κατ’ αρχάς, είναι βέβαιο ότι οι δανειστές δεν θέλουν να ακούσουν για εκλογές πριν οριστικοποιηθεί το πακέτο της συμφωνίας, δρομολογηθεί η συνεπής διαχείρισή της και αποκατασταθεί η σταθερότητα στην οικονομία και ιδιαίτερα στο τραπεζικό σύστημα. Ακόμη και αν τώρα υπάρξει συνολική συμφωνία, δεν θα έχει κλείσει το συνολικό «πακέτο». Όπως δήλωσε η Όλγα Γεροβασίλη, πολλά θέματα θα παραμείνουν ανοιχτά για να κλείσουν μέχρι το Δεκέμβριο (εργασιακά, «κόκκινα» δάνεια κ.λπ.), όπως βεβαίως και το ζήτημα του χρέους. Επίσης, το συνολικό «πακέτο» συναρτάται σαφώς με τον προϋπολογισμό του 2016, του οποίου το Προσχέδιο πρέπει να κατατεθεί στη Βουλή την πρώτη Δευτέρα του Οκτωβρίου και το τελικό σχέδιο το Νοέμβριο.
Θα δεχτούν οι δανειστές να γίνουν εκλογές με τόσες εκκρεμότητες ανοιχτές; Η σχεδόν διακηρυγμένη απόφαση του Αλέξη Τσίπρα να «εκκαθαρίσει» την αριστερή πτέρυγα του κόμματος, μη περιλαμβάνοντας στις εκλογικές λίστες τους εκπροσώπους της, είναι ένα κάποιο δέλεαρ, αλλά πολύ πιο ισχυρός είναι ο φόβος να αναδειχτεί ο Αλέξης Τσίπρας ηγεμόνας του πολιτικού σκηνικού με τόσα σημαντικά θέματα να εκκρεμούν… Οι δανειστές έχουν βγάλει το συμπέρασμα ότι ο Αλέξης Τσίπρας μπορεί να είναι ένας πολύ χρήσιμος σύμμαχος, αλλά μόνο αν βρίσκεται υπό διαρκή πίεση, μόνο σε συνθήκες που δεν αισθάνεται ασφαλής…
Η δημοσιοποιημένη πρόθεση (με τη μορφή σεναρίου που διέρρευσε από το Μαξίμου) να προκηρυχτούν εκλογές αμέσως μετά τη συνολική συμφωνία, είναι πολύ πιθανό να κάνει τους δανειστές ακόμη πιο σκληρούς στις απαιτήσεις τους (ακριβώς για να αποτρέψουν ένα τέτοιο ενδεχόμενο) και να σπρώξει τα πράγματα στην κατεύθυνση άλλης μιας «γέφυρας» και ενός νέου «πακέτου» προαπαιτούμενων.
Το πιθανότερο λοιπόν είναι ότι οι δανειστές θα αποτρέψουν εκλογές τώρα και, αντίθετα, θα σπρώξουν τον Αλέξη Τσίπρα στο δύσκολο δρόμο όσον αφορά την «εκκαθάριση» των εσωκομματικών του αντιπάλων: τη διαγραφή όσων ψηφίσουν ΟΧΙ ή ΠΑΡΩΝ κατά την ψήφιση της συνολικής συμφωνίας.
Αν δεν προκηρυχτούν εκλογές αμέσως μετά την ψήφιση της συνολικής συμφωνίας, ο Αλέξης Τσίπρας θα εξακολουθήσει να βιάζεται (διότι η ψήφιση των εφαρμοστικών νόμων, κυρίως όμως το γεγονός ότι οι πολίτες θα αρχίσουν να βιώνουν τις σκληρές συνέπειες των μέτρων, θα υπονομεύσουν τη δημοτικότητά του) και να αναζητεί τις εκλογές «το συντομότερο». Ποιος είναι λοιπόν ο επόμενος πολιτικός σταθμός; Θα μπορούσε να είναι ο Νοέμβριος. Το σχέδιο προϋπολογισμού του 2016 μπορεί να κατατεθεί στη Βουλή νωρίτερα, οι συμφωνίες για «κόκκινα» δάνεια και εργασιακά να έχουν σχεδόν ολοκληρωθεί και -κυρίως- η συζήτηση για την αναδιάρθρωση του ελληνικού χρέους να έχει αρχίσει να διαμορφώνει ένα θετικό για την κυβέρνηση και τον Αλέξη Τσίπρα περίγραμμα.
Ούτε πολύ νωρίς, αλλά ούτε και πολύ αργά – για τον Αλέξη Τσίπρα αλλά και για τους δανειστές…
Όσο για τον εκλογικό νόμο, η αλλαγή του θα παραπεμφθεί στη διαδικασία συζήτησης για τις ευρύτερες αλλαγές στο πολιτικό σύστημα, την οποία ο Αλέξης Τσίπρας ευελπιστεί να ανοίξει και να καθορίσει ο ίδιος από το νέο χρόνο, αν το εγχείρημα της ανάδειξής του σε πολιτικό ηγεμόνα με αναβάπτισή του στην κάλπη το φθινόπωρο στεφθεί από επιτυχία.
Πού τοποθετείται μέσα σε αυτά τα σενάρια το συνέδριο του ΣΥΡΙΖΑ; Πιθανότατα… μετά τις εκλογές! Με τη διάσπαση του ΣΥΡΙΖΑ ήδη συντελεσμένη…
Ωστόσο, το άρθρο αυτό θα ήταν ελλιπές αν δεν σημείωνε και ένα τρίτο ενδεχόμενο: οι δανειστές να «απαγορεύσουν» (και έχουν πολλούς τρόπους για να το κάνουν…) εκλογές μέσα στο 2015. Σε αυτή την περίπτωση, το «ηγεμονικό» σχέδιο του Αλέξη Τσίπρα μπορεί να τεθεί σε σοβαρό κίνδυνο…
