Όποιος πιστεύει πως η Ε. Ε μετά την τελευταία Σύνοδο Κορυφής έχει βρει τη συνταγή για την αντιμετώπιση της κρίσης χρέους, είναι μάλλον γελασμένος. Δεν είμαστε στην αρχή του τέλους της κρίσης αλλά μάλλον στο τέλος της αρχής της κρίσης. Αυτό λοιπόν που επετεύχθη είναι ένας συμβιβασμός Βορρά – Νότου, κάτι σύνηθες για την ιστορία της Ε.Ε που έφτασε ως εδώ ακριβώς μέσα από τέτοιους συμβιβασμούς.
Η αλήθεια είναι πως όλο το προηγούμενο διάστημα δεν χρειάστηκε κανένας συμβιβασμός αφού η Γερμανία έπαιξε μόνη της στο γήπεδο και μπορούσε να έχει τη συμπεριφορά του «πάρτα όλα». Χρειάστηκε το one man show του Μάριο Μόντι, ο οποίος έφτασε να απειλήσει ακόμα και με παραίτηση εάν δεν βρισκόταν κοινός τόπος, για να αρχίσει να επέρχεται μετά από πολύ καιρό μια ισορροπία ανάμεσα στα κεκτημένα του Βορρά και τις διεκδικήσεις του Νότου.
Ο Μάριο Μόντι έδειξε πως είναι κάτι πολύ περισσότερο από ένας καλός τεχνοκράτης. Είναι αυτό το περισσότερο, αν θέλετε, που δεν κατάφερε να δείξει ο δικός μας Λουκάς Παπαδήμος.
Έχω εκφράσει πολλές φορές την άποψη πως το δίλλημα «τεχνοκράτες ή πολιτικοί» είναι επί της ουσίας παραπλανητικό. Το ζητούμενο είναι ικανοί τεχνοκράτες και ικανοί πολιτικοί. Τι σημαίνει ικανός; Σημαίνει αυτός που μπορεί όταν το απαιτούν οι περιστάσεις να υπερβαίνει τον εαυτό του. Στην περίπτωση του τεχνοκράτη αυτό σημαίνει να αντιλαμβάνεται το παιχνίδι της πολιτικής, στην περίπτωση του πολιτικού αυτό σημαίνει να αντιλαμβάνεται τους τεχνοκρατικούς περιορισμούς ως πρόκληση για δράση και όχι ως άλλοθι αδράνειας.
Ο Μόντι φαίνεται πως έχει επιτύχει να είναι αυτό που έχει ανάγκη η χώρα του αυτή τη στιγμή. Ένας ικανός τεχνοκράτης που αντιλαμβάνεται τις διστάσεις του πολιτικού παιχνιδιού μέσα στην Ευρώπη και δεν διστάζει να κάνει ακόμη και ένα επικοινωνιακό show, προκειμένου να κερδίσει την παρτίδα για την πατρίδα του. Είναι εξίσου σαφές πως και όλο το προηγούμενο διάστημα από τη Σύνοδο, ο Μόντι είχε καταφέρει να επιβάλλει την παρουσία του σε όλες τις συζητήσεις μεταξύ Μέρκελ και Ολάντ. Κάτι που μέχρι σήμερα δεν έχει καταφέρει η ελληνική πολιτική ηγεσία κι ας είναι η Ελλάδα η χώρα με το μεγαλύτερο πρόβλημα αυτή τη στιγμή στην Ε.Ε.
Νομίζω πως εδώ φτάνουμε στην καρδιά του κρίσιμου στοιχήματος για τη νέα κυβέρνηση. Από τη Σύνοδο Κορυφής, ως Ελλάδα δεν κερδίσαμε απολύτως τίποτα. Άλλωστε, είτε μας αρέσει, είτε όχι, πρακτικά είμασταν απόντες. Δημιουργούνται απλώς κάποιες ελπίδες πως τα συμφωνηθέντα περί της ανακεφαλαιοποίησης των τραπεζών μπορεί κάποια στιγμή να ισχύσουν και για μας.
Όπως λέει κι ο θυμόσοφος λαός “αν δεν βρέξεις κώλο, δεν τρως ψάρι.”. Στα τρία χρόνια της κρίσης η ελληνική πολιτική ηγεσία, σε όλες τις εκδοχές της, δεν «έβρεξε κώλο». Γι αυτό και μείναμε με το «φάτε μάτια ψάρια», για αυτό και προαναγγέλλεται η άφιξη της τρόικας με άγριες διαθέσεις.
Τι γίνεται λοιπόν από δω και πέρα; Είναι στοίχημα για τον Αντώνη Σαμαρά να αποδειχθεί ικανός πολιτικός και τον Γιάννη Στουρνάρα να αποδειχτεί ικανός τεχνοκράτης, με τις έννοιες που περιέγραψα παραπάνω. Δηλαδή να υπερβούν αυτό που ήταν μέχρι σήμερα για να γίνουν αυτό που η Ελλάδα έχει αυτή τη στιγμή ανάγκη.
ΥΓ1: Με δεδομένο ότι η λέξη «υπέρβαση» λανσαρίστηκε στο πολιτικό λεξιλόγιο από τον Αντώνη Σαμαρά, φαντάζομαι πως θα είναι μια διαρκής υπόμνηση τόσο στον εαυτό του όσο και στα μέλη της κυβέρνησής του.
ΥΓ2: Όπως περιγράφει το γερμανικό Spiegel, όταν ο πρόεδρος της ΕΕ Χέρμαν βαν Ρομπάι ετοιμάστηκε να σηκωθεί από το τραπέζι των διαπραγματεύσεων, ο Μάριο Μόντι τον ρώτησε σε έντονο ύφος: «Που πας;»
