Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προτείνει την έναρξη ενταξιακών διαπραγματεύσεων με τη Βόρεια Μακεδονία και την Αλβανία, θεωρώντας ότι οι δύο χώρες έχουν πετύχει σημαντική πρόοδο προς την κατεύθυνση της εκπλήρωσης των κοινοτικών κριτηρίων.
Η Κομισιόν θα υποβάλει την εισήγησή της στο Συμβούλιο, ενώ στη συνέχεια τις τελικές αποφάσεις και την ενδεχόμενη ημερομηνία έναρξης των ενταξιακών διαπραγματεύσεων πρέπει να την λάβουν ομόφωνα οι Ευρωπαίοι ηγέτες στο προσεχές Ευρωπαϊκό Συμβούλιο στις 20-21 Ιουνίου στις Βρυξέλλες.
Όπως αναφέρει η Κομισιόν, οι δύο χώρες σημειώνουν πρόοδο στην πορεία τους για την Ευρώπη και αυτή είναι έτοιμη να υποβάλει συστάσεις για την έναρξη ενταξιακών διαπραγματεύσεων. Η Ύπατη Εκπρόσωπος της Κομισιόν για την Εξωτερική Πολιτική, Ασφάλεια και Άμυνα Φεντερίκα Μογκερίνι δήλωσε ότι η ημερομηνία έναρξης των διαπραγματεύσεων θα πρέπει να οριστεί το συντομότερο δυνατόν.
Το «πράσινο φως» της Κομισιόν δεν σημαίνει βέβαια ότι το Συμβούλιο θα απαντήσει θετικά στην εισήγηση, δεδομένου ότι και στο παρελθόν η Επιτροπή είχε προτείνει την έναρξη διαπραγματεύσεων για τη Βόρεια Μακεδονία, αλλά το Συμβούλιο έκρινε διαφορετικά.
Πάντως για την περίπτωση της Αλβανίας έχουν διατυπωθεί σοβαρές ενστάσεις σχετικά με την έναρξη των διαπραγματεύσεων από αρκετές χώρες στο παρελθόν. Αυτές προέρχονται κυρίως από την Γαλλία, την Ολλανδία και την Δανία, οι οποίες θεωρούν ότι η Αλβανία θα πρέπει προηγουμένως να προχωρήσει σε σημαντικές μεταρρυθμίσεις στον τομέα του κράτους δικαίου και στην καταπολέμηση του οργανωμένου εγκλήματος.
Για τις χώρες των Δυτικών Βαλκανίων, το Μαυροβούνιο και τη Σερβία, για τις οποίες έχουν ήδη ξεκινήσει ενταξιακές διαπραγματεύσεις, η Επιτροπή εξηγεί τα διάφορα μέτρα που πρέπει να ληφθούν από εκείνες, ώστε να ολοκληρώσουν τη διαδικασία προσχώρησης έως το 2025.
Η ίδια έκθεση καλύπτει και την πρόοδο στις ενταξιακές διαπραγματεύσεις με την Τουρκία, όπου υπογραμμίζεται ότι η χώρα συνεχίζει να απομακρύνεται από την ΕΕ με σημαντική οπισθοδρόμηση στο τομέα του κράτους δικαίου και των θεμελιωδών δικαιωμάτων. Μάλιστα, υπενθυμίζει την περσινή διαπίστωση του Συμβουλίου της ΕΕ, σύμφωνα με την οποία οι ενταξιακές διαπραγματεύσεις βρίσκονται σε «νεκρό» σημείο, ενώ δεν σχεδιάζεται κανένα άνοιγμα νέου κεφαλαίου.
Στην έκθεση ασκείται κριτική στις ενέργειες της Τουρκίας στην κυπριακή ΑΟΖ. Όπως τονίζει, οι εντάσεις στην περιοχή αυξήθηκαν λόγω των ενεργειών και των δηλώσεων της Τουρκίας που αμφισβητούν το δικαίωμα της Κυπριακής Δημοκρατίας να εκμεταλλεύεται τους πόρους υδρογονανθράκων στην Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη της. Υπενθυμίζει τη δήλωση του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου του Μαρτίου του 2018 που καταδικάζει έντονα τις συνεχιζόμενες παράνομες ενέργειες της Τουρκίας στην Ανατολική Μεσόγειο και το Αιγαίο Πέλαγος.
Τέλος, επαναλαμβάνει τη δήλωση του Συμβουλίου, το οποίο υπενθύμισε την υποχρέωση της Τουρκίας να σεβαστεί το διεθνές δίκαιο και τις σχέσεις καλής γειτονίας, ενώ κάλεσε την Άγκυρα να σεβαστεί τα κυριαρχικά δικαιώματα της Κύπρου να διερευνήσει και να εκμεταλλευτεί τους φυσικούς της πόρους σύμφωνα με το ευρωπαϊκό και το διεθνές δίκαιο.
