Γράφει ο Νάκος Ιωάννης
Πολιτικός Επιστήμονας
Οι πολιτικές συγκυρίες που βιώνει ο Ελληνικός λαός το τελευταίο εξάμηνο του 2014 έχουν καταστήσει σαφές προς πάσα κατεύθυνση την ανάγκη για ανάδειξη νέου Προέδρου της Δημοκρατίας ο οποίος θα πρέπει να χαίρει κοινοβουλευτικής, νομικής-νομοθετικής αλλά και το πιο σημαντικό κοινωνικής εκτίμησης για να μπορέσει αμερόληπτα και δίκαια να εκπληρώσει τις Συνταγματικές του αρμοδιότητες. Το κατά πόσο ένας πρόεδρος δημοκρατίας αποτελεί “μαριονέτα” προσυπογραφής εκτελεστικών διαταγμάτων αλλά και πράξεων νομοθετικού περιεχομένου χωρίς την σύμφωνη γνώμη της βουλής και της προβλεπόμενης Κοινοβουλευτικής διαδικασίας νομίζω πως δεν είναι επί του παρόντος και κατά την άποψη μου θα πρέπει να τεθεί επί τάπητος όταν και αν προκύψει ζήτημα Συνταγματικής Αναθεώρησης, ένα θέμα στο οποίο λογικά μέσα στο 2015 θα έχουμε νέες εξελίξεις. Αυτό που αξίζει να τονιστεί όμως και ήταν αν θέλετε και ο πραγματικός λόγος που αποφάσισα να γράψω αυτό το άρθρο είναι η διαδικασία εκλογής του Πτδ, το κατά πόσο ο ελληνικός λαός γνωρίζει, αντιλαμβάνεται και κατανοεί σε σωστό βαθμό την προβλεπόμενη διαδικασία και επιπλέον το αρνητικό απότοκο μιας ενδεχόμενης αποτυχημένης διαδικασίας που θα ηχούσε προεκλογικές σειρήνες και ταυτόχρονα πρόωρες εκλογές, κάτι το οποίο θα μπορούσε να αποσταθεροποιήσει την χώρα πάνω ακριβώς την στιγμή που αρχίζει να φαίνεται “καθαρός ουρανός” στον ορίζοντα.
Ας αρχίσουμε με τα βασικά, Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας είναι ρυθμιστής του Πολιτεύματος (άρθρο 30 παρ. 1).
Εκλέγεται από τη Βουλή και έχει το δικαίωμα της επανεκλογής μία μόνο φορά.
Ο εκλεγμένος Πρόεδρος πριν αναλάβει τα καθήκοντά του δίνει, ενώπιον της Βουλής, όρκο, τον τύπο του οποίου καθορίζει το Σύνταγμα.(άρθρο 33 παρ. 2)
Η θητεία του Προέδρου της Δημοκρατίας (άρθρο 30)
Η θητεία του Προέδρου είναι πενταετής και παρατείνεται σε δύο περιπτώσεις:
- σε περίπτωση πολέμου, έως τη λήξη του
- σε περίπτωση κατά την οποία η διαδικασία εκλογής του νέου Προέδρου δεν περατωθεί εγκαίρως, έως την ανάδειξη του νέου Προέδρου
Τα προσόντα εκλογιμότητας του Προέδρου της Δημοκρατίας (άρθρο 31)
Τα προσόντα που πρέπει να συγκεντρώνει ο Πρόεδρος είναι τέσσερα:
- η ελληνική ιθαγένεια η οποία πρέπει να έχει αποκτηθεί πέντε τουλάχιστον χρόνια πριν από την εκλογή
- η ελληνική καταγωγή από τον πατέρα ή τη μητέρα
- η συμπλήρωση του τεσσαρακοστού έτους της ηλικίας κατά την ημέρα της εκλογής
- η νόμιμη ικανότητα του εκλέγειν (ενεργητικό εκλογικό δικαίωμα)
Σε αυτό το σημείο πρέπει να τονίσουμε το γεγονός πως το αξίωμα του Προέδρου της Δημοκρατίας είναι ασυμβίβαστο με οποιοδήποτε άλλο αξίωμα, θέση ή έργο.
Αφού εξηγήσαμε το θεωρητικό σκέλος νομίζω πως πρέπει πλέον “επί τω πρακτέω” να ασχοληθούμε με την αμιγώς διαδικασία εκλογής του Πτδ.
Η διαδικασία εκλογής του Προέδρου της Δημοκρατίας (άρθρο 32)
Αρχικά ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας εκλέγεται από τη Βουλή με ονομαστική (δηλαδή φανερή) ψηφοφορία και σε ειδική συνεδρίαση που συγκαλείται από τον Πρόεδρο της Βουλής έναν τουλάχιστον μήνα πριν λήξει η θητεία του απερχομένου Προέδρου. Η εκλογή του Προέδρου της Δημοκρατίας διεξάγεται είτε σε μία είτε σε δύο φάσεις ανάμεσα στις οποίες μεσολαβούν υποχρεωτικά βουλευτικές εκλογές.
Πρώτη φάση της διαδικασίας (άρθρο 32 παρ. 3)
Η πρώτη φάση περιλαμβάνει τρεις επί μέρους ψηφοφορίες:
* ΠΡΩΤΗ ΨΗΦΟΦΟΡΙΑ – 200 ΨΗΦΟΙ
στην πρώτη ψηφοφορία απαιτείται πλειοψηφία των δύο τρίτων του συνολικού αριθμού των βουλευτών
* ΔΕΥΤΕΡΗ ΨΗΦΟΦΟΡΙΑ- 200 ΨΗΦΟΙ
εάν δεν συγκεντρωθεί η πλειοψηφία αυτή, η ψηφοφορία επαναλαμβάνεται μετά από πέντε ημέρες και απαιτείται η ίδια πλειοψηφία
* ΤΡΙΤΗ ΨΗΦΟΦΟΡΙΑ- 180 ΨΗΦΟΙ
εάν και πάλι δεν συγκεντρωθεί η απαιτούμενη πλειοψηφία, η ψηφοφορία επαναλαμβάνεται μετά από πέντε ημέρες και εκλέγεται Πρόεδρος Δημοκρατίας εκείνος που συγκεντρώνει την πλειοψηφία των τριών πέμπτων του συνολικού αριθμού των βουλευτών
Εάν αποβεί άκαρπη και η τρίτη ψηφοφορία, τότε η Βουλή διαλύεται μέσα σε δέκα μέρες και προκηρύσσονται εκλογές για την ανάδειξη νέας Βουλής.
Δεύτερη φάση της διαδικασίας (άρθρο 32 παρ. 4)
Η δεύτερη φάση της διαδικασίας διεξάγεται από τη νέα Βουλή (η λεγόμενη Αναθεωρητική) αμέσως μετά τη συγκρότησή της σε σώμα και περιλαμβάνει άλλες τρεις διαδοχικές ψηφοφορίες:
* ΠΡΩΤΗ ΨΗΦΟΦΟΡΙΑ- 180 ΨΗΦΟΙ
κατά την πρώτη ψηφοφορία απαιτείται πλειοψηφία των τριών πέμπτων του όλου αριθμού των βουλευτών
* ΔΕΥΤΕΡΗ ΨΗΦΟΦΟΡΙΑ- 151 ΨΗΦΟΙ
εάν δεν επιτευχθεί η πλειοψηφία αυτή, η ψηφοφορία επαναλαμβάνεται μέσα σε πέντε ημέρες και απαιτείται απόλυτη πλειοψηφία του όλου αριθμού των βουλευτών
* ΤΡΙΤΗ ΨΗΦΟΦΟΡΙΑ
εάν δεν επιτευχθεί ούτε και αυτή η πλειοψηφία τότε μετά από πέντε ημέρες, διεξάγεται η τρίτη και τελευταία ψηφοφορία, μεταξύ των δύο προσώπων που πλειοψήφησαν, κατά την οποία εκλέγεται Πρόεδρος της Δημοκρατίας εκείνος που συγκεντρώνει τις περισσότερες ψήφους.
Επομένως το Σύνταγμα και ο νομοθέτης έχουν καθορίσει τους τρόπους που υπάρχουν για την ανάδειξη ενός Πτδ αυτό το οποίο δεν έχει υποδείξει αλλά αφήνει ξεκάθαρα να εννοηθεί μέσα από τις διατάξεις του είναι το γεγονός πως τόσο α) οι εκπρόσωποι του εκλογικού σώμα δηλαδή οι βουλευτές αλλά και β) το ίδιο το εκλογικό σώμα θα πρέπει πάντοτε να προβαίνουν σε πράξεις όπου δεν θα θίγουν, αποσταθεροποιούν και βάζουν σε κίνδυνο την πατρίδα, τα συμφέροντα αλλά και τις προοπτικές ευημερίας της. Κάτι τέτοιο λοιπόν είναι υπαρκτό και μπορεί να λάβει χώρα εάν δεν προκύψει κοινοβουλευτική συναίνεση κατά την διάρκεια της εκλογής Πτδ στις εξής ημερομηνίες: 17,23 και 29 Δεκεμβρίου. Η κρισιμότητα και το διακύβευμα αυτών των ημερομηνιών είναι άξια προσοχής από όλους μας και πρωτίστως των βουλευτών που έχουμε επιλέξει να μας εκπροσωπούν, διότι μια ενδεχόμενη αποτυχία θα μπορούσε να έχει δραματικές επιπτώσεις όπως για παράδειγμα τεράστια φυγή κεφαλαίων, κίνδυνος τραπεζικής κατάρρευσης, επαναφορά σεναρίου χρεωκοπίας, δημιουργία αβεβαιότητας σε επικείμενους επενδυτές κλπ. και έτσι θα έχει λοιδορηθεί μια αξιόλογη προσπάθεια εκ μέρους της κυβέρνησης να μπορέσει η χώρα να βρει την θέση που της αρμόζει ανάμεσα στους Ευρωπαϊκούς εταίρους της.
Εν κατακλείδι, θα ήθελα να πω ότι οι συσχετισμοί, αλλά και η απαιτούμενη πλειοψηφία είναι θέμα της κυβέρνησης και των κυβερνητικών εταίρων της, όμως θα ήθελα να κάνω μια προσωπική ευχή, η οποία ευελπιστώ να εισακουστεί από την κυβέρνηση και αυτή δεν είναι άλλη από την αποφυγή εκλογής ΠτΔ με 180 ακριβώς ψήφους και πολύ περισσότερο η 180ή ψήφος να είναι η ψήφος του μέλους και Βουλευτή της Χρυσής-Αυγής Μπούκουρα, κάτι το οποίο θα είναι ένα πολιτικά παράδοξο γεγονός, καθώς, το πρόσωπο που πραγματικά «βγάζει» με την ψήφο του ΠτΔ, θα “σώσει” την κυβέρνηση αφενός, αλλά θα πυροδοτήσει αφετέρου με την σειρά του ερωτήματα όπως α) το κατά πόσο η αποφυλάκισή του στηρίζεται σε δημοκρατικά-νομικά ορθώς πορίσματα/κίνητρα; και β) τί γίνεται όταν η κρίσιμη ψήφος ενός ανθρώπου που φανερά έχει ταχθεί κατά του Κοινοβουλευτισμού νομιμοποιεί ένα δημοκρατικό καθεστώς;
Συμπέρασμα; Όσοι δεν ψήφισαν θα φέρουν και την ευθύνη γι’ αυτό που θα επακολουθήσει. Alea jacta est.
