Ενώ ορισμένες μεγάλες οικονομίες ανακάμπτουν γρήγορα από την ύφεση που προκαλείται από πανδημία, άλλες εξασθενίζουν και άλλες παραμένουν σε κατάσταση οξείας κρίσης. Ο βαθμός στον οποίο παραμένουν αυτές οι παγκόσμιες ανισότητες θα εξαρτηθεί από μια σειρά παραγόντων και θα έχει βαθιές επιπτώσεις στην κοινωνική, πολιτική και γεωπολιτική σταθερότητα.
ΝΕΑ ΥΟΡΚΗ – Μετά από την πιο σοβαρή παγκόσμια ύφεση εδώ και πολλές δεκαετίες, οι ιδιωτικοί και επίσημοι προγνώστες δείχνουν όλο και περισσότερο αισιόδοξοι ότι η παγκόσμια παραγωγή θα ανακάμψει έντονα φέτος. Όμως η επερχόμενη επέκταση θα κατανεμηθεί άνισα, τόσο στις οικονομίες όσο και εντός, στα κοινωνικά ζητήματα. Το αν η ανάκαμψη έχει σχήμα V (μια ισχυρή επιστροφή στην ανάπτυξη πάνω από το δυναμικό), σε σχήμα U (μια πιο αναιμική έκδοση του V) ή σε σχήμα W (μια ύφεση διπλής εμβύθισης) θα εξαρτηθεί από διάφορους παράγοντες σε διαφορετικές οικονομίες και περιοχές.
Με τον κοραναϊό να συνεχίζει να λειτουργεί ανεξέλεγκτα σε πολλές χώρες, ένα βασικό ερώτημα είναι εάν η εμφάνιση μολυσματικών νέων στελεχών θα προκαλέσει επαναλαμβανόμενους κύκλους διακοπής και μετάβασης, όπως έχουμε δει σε ορισμένες περιπτώσεις όπου οι οικονομίες ξανανοίγουν πολύ νωρίς. Μία ιδιαίτερα δυσοίωνη πιθανότητα είναι ότι εμφανίζονται περισσότερες παραλλαγές ανθεκτικές στο εμβόλιο, αυξάνοντας τον επείγοντα χαρακτήρα των προσπαθειών εμβολιασμού που μέχρι στιγμής ήταν πολύ αργός σε πολλές περιοχές.
Πέρα από τον ιό, υπάρχουν αρκετοί σχετικοί οικονομικοί κίνδυνοι που πρέπει να ληφθούν υπόψη. Μια ανάκαμψη που είναι αργή ή ανεπαρκώς ισχυρή θα μπορούσε να οδηγήσει σε μόνιμες «ουλές» εάν πάρα πολλές επιχειρήσεις καταρρεύσουν και οι αγορές εργασίας αρχίσουν να παρουσιάζουν υστέρηση (όταν η μακροχρόνια ανεργία καθιστά τους εργαζόμενους άνεργους λόγω διάβρωσης δεξιοτήτων). Ένα άλλο ερώτημα είναι πόση απομόχλευση θα υπάρχει μεταξύ των υπερχρεωμένων επιχειρήσεων (μικρών και μεγάλων) και των νοικοκυριών, και εάν αυτό το αποτέλεσμα θα αντισταθμιστεί πλήρως από την απελευθέρωση της ανεκμετάλλευτης ζήτησης καθώς οι καταναλωτές ξοδεύουν εξοικονομήσεις εποχής πανδημίας.
Ένας άλλος τομέας ανησυχίας είναι κοινωνικοπολιτικός: η αυξανόμενη ανισότητα θα γίνει μια ακόμη πιο έντονη πηγή αστάθειας και καταθλιπτικής συνολικής ζήτησης; Πολλά θα εξαρτηθούν από την κλίμακα, το εύρος και τη συμπερίληψη των πολιτικών για την υποστήριξη του εισοδήματος και των δαπανών αυτών που μένουν πίσω. Ομοίως, απομένει να δούμε αν το κίνητρο μακροοικονομικής πολιτικής (νομισματικό, πιστωτικό και φορολογικό) που έχει εφαρμοστεί μέχρι στιγμής θα είναι επαρκές, ανεπαρκές ή πραγματικά υπερβολικό, οδηγώντας σε απότομα αυξανόμενες πληθωριστικές προσδοκίες σε ορισμένες περιπτώσεις.
Λαμβάνοντας υπόψη όλες αυτές τις αβεβαιότητες, η ανάκαμψη φαίνεται ότι θα είναι ισχυρότερη στις Ηνωμένες Πολιτείες, την Κίνα και τις αναδυόμενες ασιατικές αγορές που αποτελούν μέρος των κινεζικών παγκόσμιων αλυσίδων εφοδιασμού. Στις ΗΠΑ, η μείωση των νέων λοιμώξεων, τα υψηλά ποσοστά εμβολιασμού, η αυξημένη εμπιστοσύνη των καταναλωτών και των επιχειρήσεων και οι εκτεταμένες επιπτώσεις της δημοσιονομικής και νομισματικής επέκτασης θα οδηγήσουν σε μια ισχυρή ανάκαμψη φέτος.
Εδώ, ο κύριος κίνδυνος είναι η υπερθέρμανση. Η πρόσφατη αύξηση του πληθωρισμού θα μπορούσε να αποδειχθεί πιο επίμονη από την αναμενόμενη από την Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ και οι σημερινές αφρώδεις χρηματοπιστωτικές αγορές θα μπορούσαν να υποστούν διόρθωση, αποδυναμώνοντας έτσι την εμπιστοσύνη.
Στην Κίνα και τις οικονομίες που συνδέονται στενά με αυτήν, η ανάκαμψη οφείλει μεγάλο μέρος της επιτυχίας της στην επιτυχία των αρχών στον περιορισμό του ιού νωρίς και στις επιπτώσεις της μακροεντολής διέγερσης, που επέτρεψαν όλα ταχεία επανέναρξη και αποκατάσταση των επιχειρήσεων. Όμως, τα υψηλά επίπεδα χρέους και μόχλευσης σε ορισμένα τμήματα του κινεζικού ιδιωτικού και δημόσιου τομέα θα δημιουργήσουν κινδύνους καθώς η Κίνα προσπαθεί να διατηρήσει ισχυρότερη ανάπτυξη ενώ συγχέεται με υπερβολική πίστωση. Γενικότερα, η προοπτική μιας κλιμακούμενης αντιπαλότητας – ενός ψυχρότερου πολέμου – μεταξύ των ΗΠΑ και της Κίνας θα απειλήσει την κινεζική και παγκόσμια ανάπτυξη, ιδίως εάν οδηγεί σε μια πληρέστερη οικονομική αποσύνδεση και έναν νέο προστατευτισμό.
Η Ευρώπη είναι χειρότερη, έχοντας υποστεί διπλή ύφεση το τελευταίο τρίμηνο του 2020 και το πρώτο τρίμηνο του 2021, λόγω ενός νέου κύματος λοιμώξεων και lockdown. Η ανάκαμψή της θα παραμείνει αδύναμη έως το δεύτερο τρίμηνο, αλλά η ανάπτυξη θα μπορούσε να επιταχυνθεί το δεύτερο εξάμηνο του έτους, εάν τα ποσοστά εμβολιασμού συνεχίσουν να αυξάνονται και η μακροοικονομική πολιτική παραμένει ευνοϊκή. Όμως, η σταδιακή κατάργηση των πολύπλοκων συστημάτων και των διαφόρων πιστωτικών εγγυήσεων πολύ νωρίς, θα μπορούσε να προκαλέσει μόνιμες πληγές και υστέρηση.
Επιπλέον, χωρίς μακροχρόνιες διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις, τμήματα της ευρωζώνης θα συνεχίσουν να καταγράφουν χαμηλή δυνητική ανάπτυξη και υψηλούς δείκτες δημόσιου χρέους. Εφ ‘όσον η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα συνεχίζει να αγοράζει περιουσιακά στοιχεία, τα κυρίαρχα spread (δηλαδή, η διαφορά μεταξύ των αποδόσεων των γερμανικών και των ιταλικών ομολόγων) ενδέχεται να παραμείνουν χαμηλά. Αλλά η νομισματική στήριξη θα πρέπει τελικά να σταματήσει και τα ελλείμματα θα πρέπει να μειωθούν. Και το φάντασμα των λαϊκιστικών ευρωσκεπτικιστικών κομμάτων που θέλουν να εκμεταλλευτούν την κρίση θα συνεχίσουν να εμφανίζονται.
Τέλος, οι προοπτικές είναι πιο εύθραυστες για πολλές αναδυόμενες και αναπτυσσόμενες οικονομίες, όπου η υψηλή πυκνότητα πληθυσμού, τα ασθενέστερα συστήματα υγειονομικής περίθαλψης και τα χαμηλότερα ποσοστά εμβολιασμού θα συνεχίσουν να επιτρέπουν την εξάπλωση του ιού. Σε πολλές από αυτές τις χώρες, το συναίσθημα των επιχειρήσεων και των καταναλωτών μειώνεται. Τα εισοδήματα από τον τουρισμό και τα εμβάσματα έχουν στεγνώσει · οι δείκτες χρέους είναι ήδη υψηλοί και πιθανώς μη βιώσιμοι. και οι οικονομικές συνθήκες είναι στενές, λόγω του υψηλότερου κόστους δανεισμού και των ασθενέστερων νομισμάτων. Επιπλέον, υπάρχει μόνο περιορισμένος χώρος για χαλάρωση της πολιτικής, και σε ορισμένες περιπτώσεις η αξιοπιστία της πολιτικής θα μπορούσε να υπονομευθεί από τη λαϊκιστική πολιτική.
Πηγή: https://www.project-syndicate.org/commentary/covid-recovery-uneven-geography-increased-inequality-by-nouriel-roubini-2021-05?fbclid=IwAR09WP7nsqutBrih_yVt8iBfNu51-s-OUzslnktXbDfd4_wco62nz_PWnaM
