Την ώρα που ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας μιλούσε στη σύνοδο του ΟΗΕ για τη “διαχείριση προσφυγικών και μεταναστευτικών μετακινήσεων μεγάλης κλίμακας”, το hot spot της Μόριας στη Λέσβο παραδιδόταν στις φλόγες, με αφορμή τη φήμη που κυκλοφόρησε μέσα στον καταυλισμό περί ομαδικής επαναπροώθησης στην Τουρκία.
Πρόσφυγες και μετανάστες διαφορετικών εθνικοτήτων, εγκλωβισμένοι εδώ και μήνες, συγκρούονταν και έκαιγαν ο ένας τις σκηνές του άλλου μαζί με όλα τους τα υπάρχοντα. Μάλιστα, η φωτιά εξαπλώθηκε και έξω από το στρατόπεδο, καίγοντας δεκάδες στρέμματα ελαιοκτημάτων.
Ταυτόχρονα, πραγματοποιήθηκε μεγάλη κινητοποίηση των κατοίκων με πρωτοβουλία του τοπικού συμβουλίου της Μόριας και με αίτημα την εκκένωση της περιοχής από χιλιάδες πρόσφυγες και μετανάστες που ζουν έξω από το hotspot, καθώς και την προστασία της ασφάλειας και των περιουσιών των κατοίκων. Κυριάρχησαν, δε, συνθήματα υπέρ της μετεγκατάστασης στη χερσαία Ελλάδα των εγκλωβισμένων στο νησί ανθρώπων και της ανάγκης στήριξης των τοπικών κοινωνιών.
Το προσφυγικό αναδεικνύεται αυτή τη στιγμή στο υπ’ αριθμόν ένα πρόβλημα της παγκόσμιας κοινότητας, χωρίς όμως να διαφαίνεται τόσο σε διεθνές όσο και σε ευρωπαϊκό επίπεδο η πολιτική βούληση για τη ρεαλιστική διαχείρισή του.
Ο Έλληνας πρωθυπουργός υπογράμμισε την ανάγκη για κοινή αντιμετώπιση του φαινομένου των προσφυγικών ροών και προειδοποίησε ότι “αν σήμερα δεν κάνουμε μια συντονισμένη κίνηση και δεν αντικαταστήσουμε με νόμιμες τις παράνομες οδούς διακίνησης των προσφύγων και δεν προχωρήσουμε στη μετεγκατάστασή τους σε άλλες χώρες, θα αποτύχουμε”.
Σε μια χρονική στιγμή που φαίνεται ξεκάθαρα πως η αποτυχία διαχείρισης του προσφυγικού εγκυμονεί άμεσους κινδύνους για τεράστιες κοινωνικές και πολιτικές συνέπειες, ο Αλέξης Τσίπρας ζήτησε να δείξει η Ευρώπη κοινή ευθύνη και αλληλεγγύη προς την Ελλάδα και να υλοποιήσει τις υποσχέσεις που έχει δώσει στη χώρα μας η οποία τον τελευταίο ενάμισι χρόνο έχει πληγεί δυσανάλογα από το κύμα του 1,5 εκατομμυρίου προσφύγων και μεταναστών που έχει μετακινηθεί στην Ευρώπη. Στο πλαίσιο αυτό άσκησε κριτική σε χώρες της ΕΕ που προέβησαν σε μονομερείς ενέργειες και έκλεισαν τα σύνορά τους.
“Η Ευρώπη αναρωτιέται αν μπορεί να διατηρηθεί η κοινωνική συνοχή, χωρίς να παραβιασθεί το διεθνές δίκαιο και η συνθήκη της Γενεύης”, ανέφερε ο πρωθυπουργός και υποστήριξε την ανάγκη όλα τα εμπλεκόμενα μέρη να καταβάλουν κάθε προσπάθεια ώστε να συνεχίσει να εφαρμόζεται η “δύσκολη συμφωνία” της ΕΕ με την Τουρκία, και παράλληλα τάχθηκε υπέρ της μεγαλύτερης συνεργασίας με τις ασιατικές και αφρικανικές χώρες.
Ενδεικτική της κρισιμότητας του προβλήματος είναι και το γεγονός ότι σήμερα στην έδρα του ΟΗΕ θα διεξαχθεί άλλη μια σύνοδος για το συγκεκριμένο ζήτημα, αυτή τη φορά υπό την αιγίδα του Αμερικανού προέδρου, της Γερμανίδας καγκελαρίου και άλλων έξι ηγετών, στην οποία επίσης θα κάνει παρέμβαση ο πρωθυπουργός Αλ. Τσίπρας.
Το ερώτημα, ωστόσο, είναι κατά πόσο οι συζητήσεις αυτές θα οδηγήσουν σε πρακτικές και εφαρμόσιμες πολιτικές ή απλά ροκανίζεται χρόνος με το πρόβλημα να οξύνεται μέρα με τη μέρα.