Γράφει ο Κωνσταντίνος Παντελής
Ο Πρωθυπουργός της Αυστραλίας δήλωσε τη Δευτέρα ότι η μετεγκατάσταση πολλών εκ των 1.200 αιτούντων άσυλο που κρατούνται σε στρατόπεδα κράτησης στην Παπούα Νέα Γουινέα και στο νησί του Ειρηνικού Ναούρου, στις Ηνωμένες Πολιτείες, θα ξεκινήσει μετά την ορκωμοσία του εκλεγέντος Προέδρου, Donald Trump, τον Ιανουάριο.
Το εάν ο Trump θα τηρήσει τη συμφωνία που επετεύχθη μεταξύ της Αυστραλίας και της απερχόμενης κυβέρνησης Ομπάμα, όπως ανακοινώθηκε νωρίτερα αυτό το μήνα, θα αποτελέσει μια πρόωρη δοκιμή της αντι-μεταναστευτικής στάσης του νέου Αμερικανού Προέδρου.
Κατά τη διάρκεια της προεκλογικής εκστρατείας του για την προεδρία, ο Trump είχε αρχίσει να υποστηρίζει μια γενική απαγόρευση εισόδου για τους μουσουλμάνους στις Ηνωμένες Πολιτείες, αλλά αργότερα προσάρμοσε τη στάση του εστιάζοντας την απαγόρευση αυτή στους ανθρώπους από τα κράτη που έχουν “κυριευτεί από την τρομοκρατία”.
Ο Αυστραλός Πρωθυπουργός, Malcolm Turnbull, είχε ήδη δηλώσει την Κυριακή ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν συμφωνήσει να δεχτούν ένα «σημαντικό» αριθμό εκείνων που προσωρινά κρατούνται στα νησιά Μάνους και Ναούρου. Πολλοί από αυτούς είναι μουσουλμάνοι οι οποίοι έχουν διαφύγει από τις συγκρούσεις στο Ιράκ, τη Συρία, το Αφγανιστάν και το Πακιστάν.
Αναφέρεται ότι σύμφωνα με τους αυστηρούς νόμους συνοριακής ασφάλειας της Αυστραλίας, οι αιτούντες άσυλο που συλλαμβάνονται προσπαθώντας να φτάσουν στη χώρα με πλοίο αποστέλλονται για περαιτέρω έλεγχο σε στρατόπεδα στο νησί Μάνου της Παπούας Νέας Γουινέας αλλά και στη νήσο Ναούρου.
Η συμφωνία μετεγκατάστασης με τις Ηνωμένες Πολιτείες επετεύχθη αφότου η κυβέρνηση Turnbull συμφώνησε τον Σεπτέμβριο να δεχτεί ανθρώπους από τη Γουατεμάλα, την Ονδούρα και το Ελ Σαλβαδόρ, στο πλαίσιο της ετήσιας πρόσληψης 18.750 αιτούντων άσυλο εκ μέρους της Αυστραλίας, προκειμένου να στηρίξει το σχέδιο μετεγκατάστασης ατόμων από την Κεντρική Αμερική, που καταρτίστηκε από την Ουάσιγκτον.
Επιπλέον, ο Turnbull, υπογράμμισε ότι η μετεγκατάσταση των πρώτων προσφύγων στις Ηνωμένες Πολιτείες δεν θα πραγματοποιηθεί πριν από την 20ή Ιανουαρίου, ημέρα ανάληψης καθηκόντων από τον εκλεγέντα Πρόεδρο Trump. «Η διαδικασία θα συνεχιστεί για μερικούς μήνες και οι Ηνωμένες Πολιτείες δεν θα συντομεύσουν τους ελέγχους ασφάλειας ή τις υγειονομικές τους εξετάσεις», κατέληξε ο Turnbull.
Οι αναλυτές εκτιμούν ότι η χρονική στιγμή θα μπορούσε να αποδειχθεί δύσκολη για τον ίδιο τον Turnbull.
«Είναι αρκετά σαφές ότι η συμφωνία μετεγκατάστασης έγινε ως quid pro quo αφότου η Αυστραλία συμφώνησε για την επανεγκατάσταση των προσφύγων από την Κεντρική Αμερική», είπε ο Peter Chen, καθηγητής πολιτικών επιστημών στο Πανεπιστήμιο του Σίδνεϊ.
«Εντούτοις, παρατείνοντας την έναρξη της διαδικασίας με την προσδοκία ότι η Hillary Clinton θα κερδίσει την προεδρία των ΗΠΑ, δίνεται η δυνατότητα στον Trump να απορρίψει τη συμφωνία».
Κατά τη διάρκεια του Σαββατοκύριακου, ο Trump ισχυρίστηκε ότι η κυβέρνησή του θα απελάσει έως 3 εκατομμύρια μετανάστες που έχουν εισέλθει παράνομα στη χώρα και οι οποίοι διαθέτουν ποινικό μητρώο. Συνολικά, κατά τη διάρκεια της εκστρατείας του, ο Trump είχε δεσμευτεί ότι θα απελάσει 11 εκατομμύρια παράνομους μετανάστες.
Εάν ο Trump ασκήσει βέτο στη συμφωνία με την Αυστραλία, οι κρατούμενοι θα πρέπει να επιλέξουν μεταξύ της επιστροφής στις χώρες καταγωγής τους και της παραμονής στη νήσο Ναούρου ή στην Παπούα Νέα Γουινέα.
Ένα ενδεχόμενο βέτο θα αναγκάσει παράλληλα τον Turnbull να ψάξει για μια άλλη χώρα που θα είναι πρόθυμη να τους δεχτεί, ενώ θα αντιμετωπίζει αυξανόμενη οργή και πίεση τόσο στο εσωτερικό όσο και σε διεθνές επίπεδο όσον αφορά στην μεταχείριση των προσφύγων.
Σε κάθε περίπτωση, ο ίδιος ο αυστραλός ηγέτης εμφανίζεται βέβαιος ότι η νέα κυβέρνηση των ΗΠΑ θα στηρίξει τη συμφωνία, τονίζοντας ότι δεν απαιτείται καμία αύξηση στα ετήσια επίπεδα πρόσληψης αιτούντων άσυλο από τις Ηνωμένες Πολιτείες.
Πηγές: Reuters, AFP