Όταν το 2001, η Θεσσαλονίκη έπινε μανιωδώς φραπέ γλυκό με γάλα και οι θαμώνες στις καφετέριες συμπλήρωναν 5ωρο αράγματος στους καναπέδες, ένα πρωτοπόρο μαγαζί ήρθε εντελώς αναπάντεχα στην πόλη, φέρνοντας… ευρωπαϊκό αέρα και αλλάζοντας άρδην τα δεδομένα στο χώρο του καφέ. Το Social, το πρώτο espresso bar που γνώρισε η Θεσσαλονίκη άλλαξε τη μέχρι τότε νοοτροπία του καφέ, καθώς «καλούσε» τον κόσμο να πιει καφέ στα γρήγορα, ήταν το πρώτο που άλλαξε τα καθίσματα και είχε μισά καθιστικά και μισά σταντ, ενώ μετατόπισε τον κόσμο του καφέ από την παραλία και την πλατεία Αριστοτέλους σε ένα πιο… business σημείο, που ήταν η συμβολή Μητροπόλεως με Κούσκουρα, πρωτόγνωρο πράγμα για την εποχή.
Εμπνευστής του Social ήταν ο επιχειρηματίας και σημερινός ιδιοκτήτης του Comunale, Θοδωρής Δοϊρανλής, που είδε την ανάγκη για κάτι διαφορετικό στην πόλη. «Το 2001, η Θεσσαλονίκη ήταν μια απέραντη φραπεδούπολη. Ήταν ώριμο να γίνει αυτό που γινόταν στο εξωτερικό και στην Αθήνα, να ξεκινήσουν, δηλαδή, τα espresso bar. Το Social ήταν πολύ πρωτοπόρο σε όλο αυτό. Ήταν δύσκολο το εγχείρημα να αλλάξεις μια νοοτροπία πολλών ετών, όμως πέτυχε.
Το Social έγινε ένα καφέ που μάζεψε όλον τον καλό κόσμο της Θεσσαλονίκης από τους φοιτητές μέχρι τους επαγγελματίες, κατέβασε τις τιμές, αφού ο καφές κόστιζε 3 ευρώ ή 1,5 στο happy hour, ώστε να μπορεί κάποιος να πιει και να φύγει. Έγινε business point, meeting point και ήταν ένα πρωτοποριακό για την εποχή του δημιούργημα, το οποίο 13 χρόνια ήταν στην κορυφή ως την ημέρα που έκλεισε. Και δεν ευθυνόταν το Social, αλλά το ότι ο ιδιοκτήτης, αφού έληξε το συμβόλαιο, μας ζήτησε 500.000 «αέρα» και 15.000 ευρώ ενοίκιο, νούμερα τα οποία για το 2012 ήταν υπέρογκα», αποκαλύπτει στο thestival.gr ο κ. Δοϊρανλής.
Το franchising που δεν έγινε ποτέ και η επένδυση του “Times”
Είναι γεγονός ότι το Social έφερε τα πάνω κάτω στο χώρο του καφέ της πόλης, αφού όταν η Θεσσαλονίκη πουλούσε 95% φραπέ, το Social είχε τον πρώτο χρόνο 70% espresso και το δεύτερο χρόνο 85-90%. Γνωρίζοντας τρομακτική επιτυχία, «άνοιξε φτερά» και για άλλες συνοικίες. «Είμαι πάρα πολύ περήφανος για το Social που ήταν το πρώτο espresso bar στη Θεσσαλονίκη, το οποίο έφερε νέα τάση στον καφέ και ξεκίνησε να γίνει και franchising το 2001. Τότε, όμως, δεν ήταν ώριμες οι συνθήκες του επιχειρείν στην Ελλάδα για να γίνει κάτι τέτοιο. Άνοιξε ένα στον Εύοσμο, ένα στα Δικαστήρια και ένα στο Βαρδάρη, τα οποία όμως δεν είχαν την τύχη του κεντρικού Social. Πρώτον, γιατί το επιχειρείν ήταν πολύ χαμηλότερα από ό, τι είναι σήμερα, δεύτερον γιατί οι δυτικές συνοικίες δεν ήταν ώριμες να έχουν espresso bar και τρίτον και σημαντικότερο επειδή δεν υπήρχαν άνθρωποι που ήθελαν τότε να επενδύσουν», εξηγεί ο Θοδωρής Δοϊρανλής.
Επιπλέον, για πρώτη φορά ο γνωστός επιχειρηματίας μιλά για το πώς το Social ενέπνευσε τους επιχειρηματίες του κάμπου να δημιουργήσουν τις αλυσίδες Bruno και Mikel. «Σε μια συνομιλία που είχα με τον ιδιοκτήτη της αλυσίδας Bruno, μου είπε «Μα, κύριε Δοϊρανλή, να ξέρετε ότι τα Bruno είναι δημιούργημα του Social. Tο 2005 το είδαμε από τη Λάρισα και κάναμε την πρώτη μας αλυσίδα ως αντιγραφή του Social και φτάσαμε εδώ». Αυτό πραγματικά με συγκίνησε», αποκαλύπτει ο κ. Δοϊρανλής.
Παράλληλα με το Social, ένα ακόμη πρωτοποριακό για τα δεδομένα της Θεσσαλονίκης μαγαζί στην Τσιμισκή ονόματι Times έγινε το νέο hot spot της πόλης. «Ως επιχειρηματίας, σκέφτηκα ότι η Θεσσαλονίκη έχει ανάγκη από ένα bar-restaurant, το οποίο θα ξέφευγε από τα γνωστά τότε της παραλίας, θα ήταν πάλι ένα business point, στο οποίο ο κόσμος θα μπορούσε να φάει, να πιει και να διασκεδάσει, χωρίς να είναι κλασικό εστιατόριο, αλλά ούτε κλασική καφετέρια. Το Times, το οποίο όλοι λένε ότι ήταν σταθμός στην ιστορία της διασκέδασης, ήταν μια πολύ μεγάλη και ακριβή επένδυση, τόσο, που ενώ αγκαλιάστηκε από τον κόσμο, δεν άντεξε τα έξοδα και στην εποχή της πρώτης κρίσης του 2009, με αποτέλεσμα και εκείνο να κλείσει», λέει στο thestival.gr ο κ. Δοϊρανλής και συμπληρώνει: «Ήταν ένα φοβερό κατάστημα, με επώνυμο κόσμο, με όλη την καλή αστική Θεσσαλονίκη, με όλες τις εκδηλώσεις της πόλης. Στο Times δεν υπήρχε η ταυτότητα ενός εστιατορίου ή ενός καφέ, αλλά ήταν αυτό που γίνεται στο εξωτερικό, όπου κάποιος τρώει, πίνει, διασκεδάζει, κάνει socializing κλπ. Ήταν πάρα πολύ ωραίο concept, το οποίο δεν άντεξε γιατί απευθυνόταν σε κόσμο που δεν μπορούσε να αντέξει όλο αυτό το πακέτο».
Comunale: Ευρωπαϊκή φινέτσα στην καρδιά της Θεσσαλονίκης
Σήμερα, ο Θοδωρής Δοϊρανλής διατηρεί το ολοήμερο café-bar-restaurant Comunale στην Παύλου Μελά. «Είναι ένα μαγαζί στην ίδια λογική του business, στην καρδιά του κέντρου της Θεσσαλονίκης, που έχει μια καταπληκτική κουζίνα, με λίγα πιάτα, στοχευμένα και νόστιμα και με προσιτές τιμές. Εδώ μπορεί μία παρέα να έρθει και κάποιοι να φάνε, να πιουν καφέ το πρωί, να έρθουν για lunch το μεσημέρι και το βράδυ να το γυρίσουν σε κύρια διασκέδαση, μια και μετατρέπεται από restaurant σε μπαρ με πολύ ωραία κοκτέιλ. Το Comunale θεωρώ ότι είναι ένα concept εξωτερικού. Είναι Παρίσι, είναι Μιλάνο, είναι Ρώμη, είναι Λονδίνο. Είναι μια πρόταση στο κέντρο της πόλης για ανθρώπους με ευρωπαϊκό στυλ, οι οποίοι ταξιδεύουν, γουστάρουν, ακούν καλή μουσική και τρώνε και καλά. Είμαστε περήφανοι για το φαγητό μας, έχουμε τις καλύτερες πρώτες ύλες, κάθε μέρα πειραματιζόμαστε, αλλάζουμε τον κατάλογο κάθε 15 μέρες κι έτσι γίνεται και ένα παιχνίδι με το φαγητό για το καλό του κόσμου», τονίζει ο γνωστός επιχειρηματίας, εξηγώντας τη διαφορά με τα υπόλοιπα καφέ. «Η Θεσσαλονίκη έχει το εξής πρόβλημα: έχει δύο κατηγορίες μαγαζιών. Το 95% είναι καφέ και μεζεδοπωλεία, πολύ λίγα μαγαζιά μπορούν να προσφέρουν παραπάνω πράγματα. Υπάρχει μια υπερπληθώρα καφέ, με αποτέλεσμα το Comunale να είναι κάτι διαφορετικό. Δεν είναι ούτε σκέτο καφέ, αλλά ούτε ένα κλασικό εστιατόριο», λέει ο κ. Δοϊρανλής.
Σχολιάζοντας την ανταπόκριση του κόσμου στις νέες τάσεις διασκέδασης, ο κ. Δοϊρανλής ξεκαθαρίζει: «Κάθε νέο στυλ είναι δύσπεπτο στη Θεσσαλονίκη, δεν είναι εύκολο. Ακόμη και το Social μπορεί να ξεκίνησε γρήγορα να δουλεύει, αλλά πήρε καιρό ώσπου να καταλάβει ο κόσμος ότι πρέπει να πιει τον καφέ του σε ένα τέταρτο ή να είναι όρθιος, χωρίς να κάθεται αναπαυτικά σε μια καρέκλα. Έτσι και το Comunale. Θεωρώ ότι είμαστε στη μέση του δρόμου της επιτυχίας. Αλλάζουν οι συνήθειες, αλλά αργούν στη Θεσσαλονίκη. Και σε αυτό φταίει και η κρίση. Όσα χρήματα λιγότερα έχει κάποιος να διαθέσει για τη διασκέδασή του, τόσο λιγότερο πειραματίζεται και τόσο δυσκολότερα βρίσκει το καλό concept. Έτσι, είναι λογικό καθετί καινούργιο να πηγαίνει και με πιο αργούς ρυθμούς από όσο θα μπορούσε να πάει το 2004-05. Θεωρώ, όμως, ότι το μέλλον της διασκέδασης είναι αυτό που κάνει το Comunale. Αυτό, δηλαδή, που κάνει κάθε παρισινό bistro-café», υπογραμμίζει ο ιδιοκτήτης του καφέ-εστιατορίου. Όπως εξηγεί στο thestival.gr, «η φιλοσοφία της παγκόσμιας τάσης είναι “πάμε, τρώμε και πίνουμε χαλαρά” και ενδεχομένως στις 6 το απόγευμα και όχι στις 3 το βράδυ που το κάναμε εδώ στη Θεσσαλονίκη. Όνειρό μου είναι να δω γεμάτο το Comunale στις 4 το απόγευμα, εκεί που έχει ανάγκη ο εργαζόμενος να ξεσκάσει για μία ώρα και να πάει σπίτι να κοιμηθεί. Η φιλοσοφία της Θεσσαλονίκης ότι κοιμόμαστε στις 4, ξυπνάμε στις 10 και ξενυχτάμε μέχρι τις 5, νομίζω πως σιγά σιγά αρχίζει και τελειώνει».
«Πρέπει να παρθούν μέτρα για την υπερπληθώρα των καφέ»
Όσον αφορά την κρίση του καφέ, ο Θοδωρής Δοϊρανλής τη θεωρεί… ανύπαρκτη. «Ο καφές δεν έχει περάσει καθόλου κρίση και ίσα ίσα ανεβαίνει. Είναι πολύ φτηνή διασκέδαση και εύκολη. Αντίθετα, δημιουργούνται καθημερινά καινούργια μαγαζιά και νέα concept που επενδύουν επιστημονικά στον καφέ και πολύ καλά κάνουν. Η Θεσσαλονίκη, δυστυχώς, είναι μια απέραντη καφεδούπολη με μεζεδοπωλεία. Δεν έχει ακόμη την τάση της Αθήνας και του εξωτερικού. Περνάνε, όμως, κρίση τα μαγαζιά λόγω υπερπληθώρας. Νομίζω ότι ενδεχομένως εδώ πρέπει να παρθούν μέτρα. Δεν γίνεται δίπλα στο Comunale, για παράδειγμα, να έχουν ανοίξει 14 καφέ τους τελευταίους δύο μήνες. Αυτή η υπερπληθώρα δημιουργεί πρόβλημα ισορροπίας στην αγορά. Και στο ότι δεν μπορεί κανείς να δουλέψει πολύ γιατί μοιράζεται ο κόσμος και στο ότι η παροχή υπηρεσίας δεν είναι τόσο καλή, αφού οι επενδύσεις είναι μικρότερες από το κανονικό», επισημαίνει ο γνωστός επιχειρηματίας.
Από την άλλη, όμως, φαίνεται ότι η τάση στη Θεσσαλονίκη αλλάζει με δειλά βήματα, τόσο εξαιτίας της ανάγκης του κόσμου, όσο και των νέων ιδεών. «Έχω την εντύπωση ότι κάθε νομοτελειακό πράγμα έχει δύο παράγοντες: ο κόσμος το ζητάει και κάποιοι το εισάγουν. Είναι λογικό λοιπόν, όταν σπέρνεις μια καλή ιδέα να αντιγράφεται και δεν είναι καθόλου κακό, γιατί είμαι της άποψης ότι καμία πετυχημένη ιδέα δεν είναι παρθενογεννημένη», τονίζει ο κ. Δοϊρανλής και συμπληρώνει: «Από τη μία είναι οι επιχειρηματίες που σιγά σιγά βάζουν έναν νέο τύπο διασκέδασης και από την άλλη ο κόσμος που το αποδέχεται, με αποτέλεσμα αυτό το πράγμα να προχωράει πιο γρήγορα. Επιμένω ότι η κρίση τα πηγαίνει λίγο πιο αργά, αλλά είναι σίγουρο ότι τα μαγαζιά που θα κυριαρχήσουν τα επόμενα χρόνια θα είναι αυτά του μικτού στυλ. Απόδειξη είναι ότι δεν υπάρχουν πολλά κλαμπ στη Θεσσαλονίκη, δεν υπάρχουν κλαμπ κύριας διασκέδασης. Ο κόσμος κάνει ένα βήμα πίσω και το βράδυ διασκεδάζει σε μικρά μαγαζιά. Δεν υπάρχουν πολλά μπουζούκια, που σημαίνει ότι ο κόσμος δεν βγαίνει για κύρια διασκέδαση μετά τη 1, αλλά προσπαθεί με λιγότερα χρήματα και λιγότερες ώρες να διασκεδάσει σε μαγαζιά μικτού τύπου, όπως είναι το Comunale».