Υπογράφει ο Δημήτριος Κατσάνος*
Η ένταξη των γαλλικής κατασκευής μαχητικών αεροσκαφών 4ης – 5ης γενιάς Rafale στο οπλοστάσιο της ελληνικής πολεμικής αεροπορίας αλλάζει τους συσχετισμούς δυνάμεων στη γειτονιά μας. Αναμφισβήτητα το πλεονέκτημα που προσφέρει η 332 Μοίρα Γερακιών Rafale είναι πολυεπίπεδο. Οι ριπές ανέμου που θα αφήνουν τα Rafale στο διάβα τους, όπως το μαρτυρεί και η μετάφραση της ονομασίας τους από τη γαλλική γλώσσα, αποτελεί τον κρίσιμο παράγοντα που αλλάζει τους όρους του παιχνιδιού στην γεωπολιτική σκακιέρα της περιοχής ενδιαφέροντος των ελληνικών συμφερόντων.
Σε τακτικό επίπεδο τα Rafale προσφέρουν όλα τα εχέγγυα για να επικρατήσει η ελληνική πολεμική αεροπορία στον αέρα. Οι ουρανοί είναι δικοί μας. Το σύγχρονο ραντάρ του αεροσκάφους του δίνει τη δυνατότητα να βλέπει τον αντίπαλο από μεγάλη απόσταση, καθιστώντας επί της ουσίας το Rafale αόρατο. Το Rafale έχει την ικανότητα να παρακολουθεί 40 στόχους και να πλήξει ταυτόχρονα τους 8 πιο επικίνδυνους. Φανταστείτε τι ζημιά μπορούν να προκαλέσουν 6 Rafale! Η πληθώρα οπλικών συστημάτων που εξοπλίζουν το Rafale το μετατρέπει στην αιχμή του δόρατος των ελληνικών ενόπλων δυνάμεων.
Το πυραυλικό σύστημα scalp-eg έχει τη δυνατότητα να πλήξει με ακρίβεια στόχους στρατηγικού ενδιαφέροντος από την μεγάλη απόσταση των 300 χιλιομέτρων. Ως στόχοι στρατηγικού ενδιαφέροντος δύναται να χαρακτηριστούν ευκολίες αεροδρομίων, ελλιμενισμένα πλοία, γέφυρες και ενισχυμένοι στόχοι (όπως κέντρα διοίκησης). Επιπρόσθετα το πυραυλικό σύστημα exocet έχει τη δυνατότητα να στείλει στον βυθό τα αντίπαλα πολεμικά πλοία. Το κερασάκι στην τούρτα είναι ο πύραυλος αέρος – αέρος meteor, ο οποίος με εμβέλεια μεγαλύτερη των 110 χιλιομέτρων και με ταχύτητα έξι φορές μεγαλύτερη από τους υπάρχοντες, αποτελεί ένα πανίσχυρο όπλο που αλλάζει τις ισορροπίες στο Αιγαίο και στην Ανατολική Μεσόγειο. Πλέον με τα Rafale η Ανατολική Μεσόγειος και το Αιγαίο γίνονται απαγορευτικές ζώνες πτήσεως για την Άγκυρα.
Σε επιχειρησιακό επίπεδο τα Rafale εισάγουν τις ελληνικές ένοπλες δυνάμεις στον δικτυοκεντρικό πόλεμο. Ως δικτυοκεντρικός πόλεμος νοείται το σύνολο των επιχειρήσεων απόκτησης υπεροχής σε επίπεδο πληροφοριών, γεγονός το οποίο συνεπάγεται αυξημένη ισχύ στο πεδίο των συγκρούσεων, μέσω της δικτύωσης όπλων, αισθητήρων, δορυφόρων και κέντρων λήψης αποφάσεων, προκειμένου να υπάρξει ενιαία αντίληψη της υφιστάμενης τακτικής κατάστασης, ταχύτητα λήψης αποφάσεων, συγχρονισμός και αυξημένη βιωσιμότητα των ημετέρων δυνάμεων και τέλος αποτελεσματική χρήση των οπλικών συστημάτων.
Για να γίνει πιο κατανοητό το νόημα του δικτυοκεντρικού πολέμου αναλογιστείτε πως ενήργησαν τα τούρκικα UAV Bayaraktar TB2 στην πρόσφατη σύγκρουση στο Ναγκόρνο – Καραμπάχ. Περιπολούσαν σε 24ωρη βάση και μετέδιδαν την εικόνα από το πεδίο των συγκρούσεων στα κέντρα ελέγχου, ενώ ταυτόχρονα κτυπούσαν με πυραύλους αέρος – εδάφους τα αρμένικα μηχανοκίνητα τμήματα, τα οποία ήταν παντελώς ανίκανα να αντιδράσουν. Πλέον τα Rafale ενεργούν με την ίδια τακτική σε μεγαλύτερη κλίμακα. Ουδέν κρυπτόν υπό του ηλίου.
Η αναμενόμενη πρόσκτηση και των γαλλικών φρεγατών Belhara, που η ναυπήγησή τους ήδη έχει ξεκινήσει στα γαλλικά ναυπηγεία, και οι επιχειρησιακές δυνατότητες τους θα ενισχύσουν την δικτυοκεντρική αντίληψη των πραγμάτων. Επιγραμματικά αναφέρονται κάποιες από αυτές τις δυνατότητες όπως η συνοδεία και προστασία μονάδων υψηλής αξίας ενάντια σε κάθε συμβατική απειλή πάνω και κάτω από την επιφάνεια της θάλασσας, η διαλειτουργικότητα εντός μίας δικτυοκεντρικής δύναμης, η ανάπτυξη σε περιοχές κρίσης ως κέντρο διοίκησης, αλλά και ως πλατφόρμα εφόρμησης των ειδικών δυνάμεων, ενώ το αντιαεροπορικό της σύστημα συμβάλει στην ελληνική αεράμυνα.
Η πρόσφατη αναδιοργάνωση των ελληνικών ειδικών δυνάμεων και η συγκρότηση της Διοίκησης Ειδικού Πολέμου αποτελεί το επιστέγασμα του άλματος των ελληνικών ενόπλων δυνάμεων στον δικτυοκεντρικό πόλεμο. Η ανάπτυξη μικρών ομάδων των ειδικών δυνάμεων στις νήσους, μικρονήσους και βράχια του Αιγαίου πελάγους, κατάλληλα εξοπλισμένων με επικοινωνιακά συστήματα και καταδείκτες lazer θα προσφέρουν στο πιάτο αντίπαλους στόχους στα Rafale. Επιπρόσθετα το ανάγλυφο των νησιών μας, με τους αναρίθμητους όρμους, κολπίσκους και αγκυροβόλια δίνουν το πλεονέκτημα στο ελληνικό ναυτικό με τα πλοία του αγκιστρωμένα (άρα και καλυμμένα) να εκτοξεύσουν τους πυραύλους επιφανείας – επιφανείας exocet στον αντίπαλο στόλο. Τα υπερσύγχρονα ελληνικά υποβρύχια με τις εξελιγμένες τορπίλες συμβάλλουν και αυτά στην αεροναυτική υπεροχή μας. Πλέον με τoν δικτυοκεντρικό πόλεμο γίνεται απαγορευτικό οποιοδήποτε τόλμημα της Τουρκίας.
Σε γεωστρατηγικό επίπεδο τα Rafale αλλάζουν τελείως τους συσχετισμούς δυνάμεων στη γειτονιά μας. Το όραμα της Τουρκίας να γίνει αρχικά περιφερειακή δύναμη, με τελικό σκοπό να καταστεί μια μεγάλη θάβεται στο χρονοντούλαπο της ιστορίας. Η Τουρκία τα τελευταία χρόνια εφαρμόζει τη θεωρία του Νταβούτογλου για το στρατηγικό βάθος. Η αναθεωρητική της προσπάθεια την έχει οδηγήσει να υπερεπεκταθεί σε πολλές περιοχές της ευρύτερης περιφέρειά της. Η υπερεπέκτασή της χωρίς να έχει τα απαιτούμενα μέσα να υποστηρίξει την προσπάθειά της, αλλά και οι αντιπάθειες που δημιουργούνται από τα αντικρουόμενα συμφέροντα είναι και η αχίλλειος πτέρνα της.
Η Τουρκία έχει απλωθεί στα Βαλκάνια αναπτύσσοντας δεσμούς με Βοσνία, Κοσυφφοπέδιο και Αλβανία, ενώ διακαής είναι ο πόθος της να εισδύσει και στη Βόρεια Μακεδονία. Έχει ανακατευτεί στο νότιο Καύκασο με την υποστήριξή της στο Αζερμπαϊτζάν στο νικηφόρο πόλεμο στο Ναγκόρνο Καραμπάχ. Έχει παρουσία στον Συριακό εμφύλιο, αλλά και στον εμφύλιο της Λιβύης, ενώ μετά την αποχώρηση των ΗΠΑ και του ΝΑΤΟ από το Αφγανιστάν λειτουργεί από κοινού με το Κατάρ τον διεθνή αερολιμένα της Καμπούλ σε πλήρη συνεργασία με το καθεστώς των Ταλιμπάν. Παράλληλα έχει αναπτύξει σχέσεις με το Πακιστάν, ενώ τα Καταριανά πετροδόλαρα στηρίζουν ακόμη την οικονομία της από την πλήρη χρεωκοπία. Εν τω μεταξύ έχει αναπτύξει μία ιδιαίτερη λυκοφιλία με την Ρωσία. Και από το 1974 ο κατοχικός στρατός εισβολής της, κατέχει παράνομα και ενάντια σε όλα τα ψηφίσματα του ΟΗΕ το βόρειο τμήμα της Κύπρου.
Παράλληλα η Τουρκία εμφανίζει τον εαυτό της ως τον προστάτη των απανταχού μουσουλμάνων, ακόμη και στην μακρινή Κινέζικη επαρχία του Xinyang, όπου θεωρεί του μουσουλμάνους Ουϊγούρους αδέλφια της. Η χάρη της έχει φτάσει ακόμη και στον Βόρειο πόλο όπου θέλει να αποκτήσει σύνορα με τον Καναδά, στα ύδατα του οποίου θέλει να στείλει το Oruc Reis για σεισμογραφικές έρευνες. Έχει μάλιστα καταθέσει πρόταση να γίνει χώρα παρατηρητής στο Αρκτικό Συμβούλιο. Το άκρων άωτον της υπερφίαλης Τουρκίας είναι η δόλια επιθυμία της να θέλει να γίνει μόνιμο μέλος του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ, με το επιχείρημα ότι στα πέντε μόνιμα μέλη του (ΗΠΑ, Κίνα, Ρωσία, Αγγλία και Γαλλία) δεν αντιπροσωπεύεται ο μουσουλμανικός κόσμος. Για να το επιτύχει θα πρέπει να αντικαταστήσει κάποιο από τα ήδη μόνιμα μέλη. Πιστεύω να εννοείτε την θέση ποίου θέλει να πάρει.
Για να επιτύχει όλα τα παραπάνω η Τουρκία πρέπει να κυριαρχήσει στην περιοχή που δικαιωματικά σύμφωνα με τους κανόνες του Διεθνούς Δικαίου και της Σύμβασης για το δίκαιο της θάλασσας ανήκουν στην Ελλάδα. Μόνο έτσι θα αποκτήσει την απαραίτητη ενεργειακή αυτάρκεια αλλά και θα καταστεί μεγάλη δύναμη. Και εδώ αρχίζουν τα άλυτα προβλήματα για την Τουρκία.
Η χώρα μας με την πρόσκτηση των Rafale και την αγορά των Behlara σύναψε ταυτόχρονα αμυντική συμφωνία με την Γαλλία, με την οποία μοιραζόμαστε κοινά συμφέροντα. Ταυτόχρονα ανανεώθηκε η αμυντική συμφωνία με τις ΗΠΑ, ενώ τα πολυμερή σχήματα συνεργασίας με χώρες της περιφέρειάς μας, όπως το Ισραήλ, η Αίγυπτος, τα ΗΑΕ και η Σαουδική Αραβία τοποθετούν την Ελλάδα πρωταγωνιστή των εξελίξεων. Και για να μην ξεχνιόμαστε έχουμε και εμείς αδέλφια στην Κύπρο και στην Βόρειο Ήπειρο. Δεν είναι ντροπή να το ομολογούμε, ούτε να το ονομάζουμε. Άλλωστε την όμορη χώρα την ονομάζουμε με τον ίδιο γεωγραφικό προσανατολισμό.
Η εικόνα που απολαύσαμε όλοι με τον σχηματισμό των Rafale να ίπτανται στον Αττικό ουρανό, άνω της Ακρόπολης, αλλά και η θαυμάσια τελετή υποδοχής τους στην Τανάγρα μας γεμίζουν με αισιοδοξία και ελπίδα. Ελπίδα ότι δεν θα απαιτηθεί να εφαρμόσουμε όσα αναπτύχθηκαν παραπάνω επί του πεδίου. Είναι προτιμότερη η σύγκλιση και η συνεννόηση, όπως ορίζει το Διεθνές Δίκαιο, παρά η διαφωνία και η σύγκρουση. Αν απαιτηθεί οι άλλοι ξέρουν ότι είμαστε έτοιμοι. Οι καιροί ου μενετοί. Η ιστορία γράφεται από αυτούς που τολμούν. Και η χώρα μας τολμά!
*Ο Δημήτριος Κατσάνος είναι Συνταγματάρχης.
