Ο ρόλος του Μακρόν στην ΕΕ ενδέχεται να αποδυναμωθεί από τον δεύτερο γύρο των εκλογών, ενώ νίκη της ακροδεξιάς αποτελεί ένα εφιαλτικό σενάριο για το πολιτικό σύστημα της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η γραμμή Μκαρόν δεν θα μπορούσε να περάσει από το κοινοβούλιο και ιδιαίτερα ανήσυχοι για το ρίσκο που πήρε ο Γάλλος πρόεδρος εμφανίζονται οι Ανατολικοευρωπαίοι.
Των Andrew Gray, Philip Blenkinsop, Michel Rose
Όταν ο πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν σόκαρε τη Γαλλία τον περασμένο μήνα προκηρύσσοντας πρόωρες εκλογές, έπαιζε με το μέλλον της Ευρώπης αλλά και της χώρας του. Ενώ πολλά εξαρτώνται από τον δεύτερο γύρο της ψηφοφορίας την Κυριακή, φαίνεται ήδη σαφές ότι θα περιοριστεί σημαντικά ο ρόλος του Μακρόν ως κινητήριος μοχλός της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης. Τα δύο πιο πιθανά σενάρια – μια κυβέρνηση με επικεφαλής τον ακροδεξιό Εθνικό Συναγερμό (RN) της Μαρίν Λεπέν ή ένα κοινοβούλιο χωρίς πλειοψηφία – θα παρουσιάσουν πρωτοφανείς προκλήσεις για την Ευρωπαϊκή Ένωση.
Ο μεγάλος φόβος για το παραδοσιακό πολιτικό σύστημα της Ευρωπαϊκής Ένωσης είναι μια καθαρή νίκη του RN, που θα αναγκάσει τον Μακρόν να “συγκατοικήσει” με μια κυβέρνηση εχθρική προς το όραμά του για την ευρωπαϊκή κυριαρχία. Ακόμη και ένα κοινοβούλιο χωρίς συνολική πλειοψηφία, που θα οδηγούσε σε έναν δυσκίνητο συνασπισμό ή σε κόμματα που θα συνεργάζονταν κατά περίπτωση, θα στερούσε από τον Μακρόν μια κυβέρνηση προσηλωμένη στις πολιτικές του.
Σε κάθε περίπτωση, ένα βαρύ ερωτηματικό θα κρεμόταν πάνω από ορισμένες από τις πιο τολμηρές πρωτοβουλίες του – από τον κοινό δανεισμό της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τη χρηματοδότηση των αμυντικών δαπανών με τον διπλασιασμό του προϋπολογισμού της Ευρωπαϊκής Ένωσης έως την ανάπτυξη γαλλικών στρατευμάτων εντός της Ουκρανίας για την εκπαίδευση των δυνάμεων του Κιέβου.
Καθώς η Γαλλία και η Γερμανία αποτελούν παραδοσιακά τη μηχανή που κινεί την Ευρωπαϊκή Ένωση των 27 χωρών, το μπλοκ θα μπορούσε να αντιμετωπίσει μια διπλή δόση πολιτικής παράλυσης, καθώς οι δύο σημαντικότεροι φιλοευρωπαίοι ηγέτες του θα βρίσκονταν σε δύσκολη θέση. Ο Γερμανός καγκελάριος Όλαφ Σολτς που είδε το κόμμα του να συντρίβεται στις ευρωεκλογές του περασμένου μήνα, πασχίζει να συγκρατήσει τον συνασπισμό του και είναι προετοιμασμένος για ισχυρές επιδόσεις της ακροδεξιάς στις επερχόμενες περιφερειακές αναμετρήσεις.
“Ο Μακρόν είναι σοβαρά αποδυναμωμένος στο εσωτερικό της χώρας του, γεγονός που θα έχει συνέπειες για τη θέση του στις Βρυξέλλες καθώς και για τη γαλλογερμανική σχέση”, δήλωσε η Elizabeth Kuiper, αναπληρώτρια διευθύντρια στο think tank, European Policy Centre. Ενώ τα ακροδεξιά κόμματα της Ευρώπης απέχουν ακόμη πολύ από τον στόχο τους να καταλάβουν την Ευρωπαϊκή Ένωση και να επαναφέρουν εξουσίες σε εθνικό επίπεδο, έχουν άνεμο στα πανιά τους. Κατέγραψαν κέρδη στις ευρωεκλογές, όπου το κόμμα της Ιταλίδας πρωθυπουργού Τζόρτζια Μελόνι ήταν ο μεγάλος νικητής. Στην Ολλανδία, η ν΄ρα κυβέρνηση έχει συμμετοχή της ακροδεξιάς.
Ο Ούγγρος πρωθυπουργός Βίκτορ Όρμπαν ανέλαβε την εκ περιτροπής προεδρία της Ευρωπαϊκής Ένωσης και ανακοίνωσε τον σχηματισμό μιας νέας πανευρωπαϊκής “πατριωτικής συμμαχίας”. “Μια ασθενέστερη Γαλλία και Γερμανία σε συνδυασμό με μια ισχυρότερη Ιταλία και Ουγγαρία θα διαμορφώσουν σαφώς το μέλλον της Ευρωπαϊκής Ένωσης”, δήλωσε ο Kuiper.
Αποδυνάμωση Μακρόν
Ο Μακρόν δήλωσε στους Ευρωπαίους ομολόγους του ότι η Γαλλία θα συνεχίσει να διαδραματίζει ηγετικό ρόλο στην Ένωση, διαθέτοντας μεγάλο τμήμα των ψήφων στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο ενώ το κόμμα του βρίσκεται στην καρδιά του φιλοευρωπαϊκού συνασπισμού στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, σύμφωνα με Γάλλους αξιωματούχους. “Η Γαλλία παραμένει Γαλλία, με το ειδικό βάρος της”, δήλωσε ένας από αυτούς.
Αλλά οι διπλωμάτες λένε ότι η επεξεργασία του μεγαλύτερου μέρους των λεπτομερειών της ευρωπαϊκής πολιτικής γίνεται στις συνεδριάσεις των υπουργών της κυβέρνησης – και η επόμενη γαλλική κυβέρνηση μοιάζει βέβαιο ότι θα είναι τουλάχιστον λιγότερο φιλική προς τον Μακρόν από τη σημερινή. Σε περίπτωση που ο υποψήφιος του RN για πρωθυπουργός, ο 28χρονος Ζορντάν Μπαρντελά, σχηματίσει κυβέρνηση, ορισμένοι διπλωμάτες αναρωτιούνται αν μπορεί να προσπαθήσει να υιοθετήσει μια τουλάχιστον ημι-συνεργατική στάση με τα ευρωπαϊκά όργανα – παίρνοντας μια σελίδα από το εγχειρίδιο της Μελόνι.
Αλλά οι πολιτικές και οι δηλώσεις του κόμματος υποδηλώνουν ότι οι συγκρούσεις τόσο με τον Μακρόν όσο και με τις Βρυξέλλες θα είναι αναπόφευκτες. Η Λεπέν δήλωσε ότι μια κυβέρνηση υπό την ηγεσία του RN θα διόριζε τον επόμενο Ευρωπαίο Επίτροπο της Γαλλίας – έναν ρόλο-κλειδί στο εκτελεστικό όργανο της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Αλλά αυτό είναι παραδοσιακά προνόμιο του προέδρου – και ο Μακρόν έχει ήδη σηματοδοτήσει ότι θέλει να κρατήσει τον εν ενεργεία Τιερί Μπρετόν.
Το RN θέλει επίσης η Γαλλία να λάβει μια έκπτωση από τον προϋπολογισμό της Ευρωπαϊκής Ένωσης, κάτι που η Ένωση είναι εξαιρετικά απίθανο να παράσχει. Και ενώ οι οικονομικές πολιτικές του RN έχουν αλλάξει επανειλημμένα τις τελευταίες εβδομάδες, μπορεί να προσκρούσουν στους δημοσιονομικούς κανόνες της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Ο Karel Lannoo, διευθύνων σύμβουλος του think tank, Centre for European Policy Studies, δήλωσε ότι κινδυνεύουν επίσης πρωτοβουλίες για την ενίσχυση της ευρωπαϊκής οικονομικής ανταγωνιστικότητας, όπως η ένωση των κεφαλαιαγορών της Ένωσης . “Το πρόβλημα για την Ευρωπαϊκή Ένωση είναι ότι αν δεν έχει τα κράτη μέλη να την υποστηρίζουν σθεναρά, τότε είναι πολύ δύσκολο (να προχωρήσει)”, δήλωσε.
Μεταξύ των διπλωματών στον πυρήνα της Ευρωπαϊκής Ένωσης στις Βρυξέλλες, ορισμένοι βρίσκονται σε κατάσταση “αναμονής”, δεδομένου ότι το αποτέλεσμα του δεύτερου γύρου είναι αβέβαιο. Κάποιος περιέγραψε το κλίμα ως “νευρικό αλλά ήρεμο”. Ωστόσο, ορισμένοι Ανατολικοευρωπαίοι εξέφρασαν μεγαλύτερη ανησυχία – και ανησυχία ότι ο Μακρόν έθεσε άσκοπα σε κίνδυνο το μέλλον της Ευρώπης, αντιδρώντας σε μια ήττα στις ευρωεκλογές.
Οι ηγέτες της Ανατολικής Ευρώπης έχουν ενθαρρυνθεί τον τελευταίο χρόνο καθώς ο Μακρόν έγινε πιο τολμηρός στην υποστήριξη της Ουκρανίας και πιο πρόθυμος να αμφισβητήσει τις “κόκκινες γραμμές” της Δύσης με τη Ρωσία. “Τα λόγια του ήταν μουσική στα αυτιά μας … Αυτό ήταν τόσο πρόσφατο και τώρα χάθηκε”, παραπονέθηκε ένας ανώτερος αξιωματούχος από την περιοχή. “Φαίνεται πολύ σοβαρό”, δήλωσε ο αξιωματούχος, μιλώντας υπό τον όρο της ανωνυμίας. “Ο φόβος μου είναι ότι ο πρόεδρος Μακρόν έχει σίγουρα υπερβάλει εαυτόν”.
Πηγή : Reuters
