Νέες αποκαλύψεις έρχονται στο φως για το φαινόμενο της εκδικητικής πορνογραφίας (revenge porn), μετά την υπόθεση του Στάθη Παναγιωτόπουλου.
Για δύο ανάλογες υποθέσεις που έχει αναλάβει, μίλησε στον ΑΝΤ1 ο δικηγόρος Απόστολος Λύτρας.
Η πρώτη υπόθεση, όπως είπε ο γνωστός νομικός, αφορά δημοσιογράφο που εμφανίζεται σε πάνελ τηλεοπτικών εκπομπών, ο οποίος κατηγορείται από πρώην σύντροφό του (γνωστή επιχειρηματία της Αθήνας) ότι έδωσε στον άνδρα με τον οποίο έχει σχέση σήμερα ροζ βίντεο. Όπως είπε ο Απόστολος Λύτρας έχει γίνει αγωγή αποζημίωσης, αλλά στο ποινικό κομμάτι η υπόθεση έχει μπει στο αρχείο.
Η δεύτερη υπόθεση αφορά στέλεχος μεγάλου πολιτικού κόμματος, η οποία έπεσε θύμα εκδικητικής πορνογραφίας (revenge porn). Σύμφωνα με τον Απόστολο Λύτρα, πρώην σύντροφός της έστειλε βίντεο με ερωτικές τους στιγμές τόσο σε κόσμο μέσα στο κόμμα όσο και στο Πανεπιστήμιο, για να της δημιουργήσει μεγάλο πρόβλημα επειδή χώρισαν.
Θύμα εκδικητικής πορνογραφίας, όπως ανέφερε τέλος ο γνωστός δικηγόρος, έχει πέσει και γνωστό μοντέλο, που συμμετείχε σε τηλεοπτικό ριάλιτι. Πρώην σύντροφος δημοσιοποίησε φωτογραφίες με ερωτικό περιεχόμενο στο διαδίκτυο.
Revenge Porn: Ελάχιστες οι καταγγελίες για σεξουαλικό εκβιασμό στο Ίντερνετ – Γιατί σιωπούν τα θύματα
Τουλάχιστον μία καταγγελία για διαδικτυακό εκβιασμό (revenge porn) τον μήνα δέχεται το τηλεφωνικό κέντρο της Διεύθυνσης Δίωξης Ηλεκτρονικού Εγκλήματος, δεκάδες ακόμα μένουν «κρυμμένες» στη σιωπή φοβισμένων θυμάτων, όπως ανέφερες ο Ελεύθερος Τύπος της Κυριακής στο ρεπορτάζ των Παναγιώτη Σπυρόπουλου και Γιώργου Πρωτοψάλτη . Αρκετά από αυτά δεν απευθύνονται ποτέ στις Αρχές, οι οποίες δυσκολεύονται να κρατήσουν στατιστική για τον ιντερνετικό «εφιάλτη» που αποκτά χρόνο με τον χρόνο όλο και πιο ανησυχητικές διαστάσεις. Διαδικτυακό «ξεγύμνωμα» με «ροζ» βίντεο και γυμνές φωτογραφίες ανηλίκων και ενηλίκων σε μέσα κοινωνικής δικτύωσης, ιστοσελίδες πορνογραφίας και μυστικούς ιστοτόπους του «σκοτεινού» Κυβερνοχώρου. Εκδικητική «ομηρία» από πρώην συντρόφους και αγνώστους. Οι καταγγελίες μπορεί το τελευταίο διάστημα να παρουσιάζουν αυξητική τάση, αυτό όμως συμβαίνει μόνο όταν κάποιο περιστατικό δει το φως της δημοσιότητας, όπως στην περίπτωση του παρουσιαστή Στάθη Παναγιωτόπουλου. Ψυχολόγοι προειδοποιούν ότι το revenge porn είναι μία ακόμα μορφή σεξουαλικής κακοποίησης, που αφήνει ένα ανεξίτηλο σημάδι με ολέθριες συνέπειες στην ψυχική υγεία του θύματος, οδηγώντας ακόμα και στην αυτοκτονία.
13 υποθέσεις το 2021
Μόνο μέσα στο 2021 η Διεύθυνση Δίωξης Ηλεκτρονικού Εγκλήματος διαχειρίστηκε 13 υποθέσεις revenge porn. Τα 5 από τα θύματα ήταν ανήλικα, ενώ οι υπόλοιπες 8 περιπτώσεις αφορούσαν ενήλικες γυναίκες που αντιλήφθηκαν ότι «πρωταγωνιστούν» εν αγνοία τους σε πορνογραφικό υλικό που κάνει τον γύρο του Διαδικτύου. Κάθε χρόνο 10-15 τέτοιες υποθέσεις απασχολούν κατά μέσο όρο τις Αρχές, όμως αυτοί οι αριθμοί, σύμφωνα με αρμόδιους αξιωματικούς, δεν αποτυπώνουν το μέγεθος του προβλήματος. Είναι χαρακτηριστικό ότι η επίσημη στατιστική άρχισε να καταγράφεται για πρώτη φορά από τις αρχές του 2021, καθώς στις περισσότερες περιπτώσεις τα θύματα δεν προχωρούσαν ποτέ σε καταγγελία στις αρμόδιες υπηρεσίες, υπό τον φόβο κοινωνικού «στίγματος».
Οπως σε κάθε μορφή κακοποίησης, έτσι και στα περιστατικά σεξουαλικού, διαδικτυακού εκφοβισμού υπάρχει ένας μεγάλος, «αόρατος» αριθμός, θυμάτων. Σε πολλές περιπτώσεις, ενδεχομένως απλώς αγνοούν ότι φωτογραφίες και βίντεό τους κάνουν τον γύρο του Διαδικτύου, χωρίς τη συγκατάθεσή τους. Τις περισσότερες φορές, όμως, τα θύματα δεν φτάνουν ποτέ στο σημείο να καταγγείλουν το περιστατικό. Ντροπή και φόβος για το τι θα πει ο οικογενειακός κύκλος ή το σχολικό περιβάλλον σε περίπτωση ανήλικων θυμάτων είναι οι πιο συνηθισμένοι λόγοι για τους οποίους πολλές φορές περιστατικά εκδικητικής πορνογραφίας δεν φτάνουν ποτέ στις Αρχές. Μεγάλο πρόβλημα, σύμφωνα με στελέχη της Διεύθυνσης Δίωξης Ηλεκτρονικού Εγκλήματος, αποτελούν και οι ονομαζόμενοι «παρατηρητές», αυτοί δηλαδή που βλέπουν υλικό revenge porn και όχι μόνο δεν το αναφέρουν, αλλά συνεχίζουν να το μοιράζουν διαδικτυακά.
Η δημοσιότητα σπάει την «αλυσίδα σιωπής»
Απρίλιος 2019. Η πρώην σύντροφος του παρουσιαστή Στάθη Παναγιωτόπουλου (φωτό) καταθέτει μήνυση εις βάρος του στο Τ.Α. Αλίμου. Καταγγέλλει ότι διέρρευσαν σε ιστοσελίδες πορνογραφικού περιεχομένου «ροζ» βίντεο και εκατοντάδες φωτογραφίες που την απεικονίζουν, χωρίς τη συγκατάθεσή της. «Οταν τον γνώρισα, ήμουν 24 χρόνων. Είναι σοκαριστικό όλο αυτό που συμβαίνει και αυτήν τη στιγμή δεν επιθυμώ παραπάνω δημοσιότητα, είναι ψυχοφθόρο», ανέφερε το θύμα μιλώντας στον τηλεοπτικό σταθμό Star. Το πρώτο βίντεο με τις προσωπικές στιγμές του ζευγαριού αναρτήθηκε στο Διαδίκτυο ενώ οι δυο τους βρίσκονταν ακόμα σε σχέση, ενώ ακολούθησε ένα δεύτερο μετά τον χωρισμό. Σύμφωνα με τα όσα περιέγραψε το θύμα, ο παρουσιαστής προχώρησε σε μια τρίτη «ροζ» ανάρτηση, ακόμα και μετά τη μήνυση, ενώ στο διαδικτυακό του κανάλι υπάρχουν βίντεο και φωτογραφίες και άλλων γυναικών.
Η δημοσιοποίηση της υπόθεσης έφερε νέο κύκλο καταγγελιών, με θύματα διαδικτυακού εκβιασμού να βρίσκουν το θάρρος να μοιραστούν τον «Γολγοθά» που περνούν. Στελέχη της Διεύθυνσης Δίωξης Ηλεκτρονικού Εγκλήματος σημειώνουν ότι «αυτό συμβαίνει μόνο όταν μία υπόθεση παίρνει έκταση και βλέπει το φως της δημοσιότητας και δεν υπάρχει μεγάλος όγκος καταγγελιών, παρά το τεράστιο μέγεθος υλικού revenge porn, που κάνει τον γύρο του Διαδικτύου στη χώρα μας».
Ιστοσελίδες που καταστρέφουν ζωές
Σε λίγους μήνες, στα δικαστήρια αναμένεται να εκδικαστεί και η πρώτη μήνυση εις βάρος της διαδικτυακής πλατφόρμας revenge porn, chatpic.org. Τη διαδικασία κίνησε μία νεαρή γυναίκα που εντόπισε στην ιστοσελίδα «ευαίσθητες» φωτογραφίες της, που είχε στείλει όταν ήταν 24 ετών σε ερωτική επικοινωνία με φίλο της. Κωδικοποιημένο πορνογραφικό υλικό, ανταλλαγές «ροζ» βίντεο, «ευαίσθητες» φωτογραφίες με χρηματικό αντίτιμο και κάθε είδους διαδικτυακή διαπόμπευση λαμβάνει χώρα στις μυστικές συνομιλίες της πλατφόρμας, που συνεχίζει να καταστρέφει τις ζωές αρκετών γυναικών, παρά το γεγονός ότι εδώ και μερικούς μήνες είναι τυπικά αποκλεισμένη στους Ελληνες χρήστες του Διαδικτύου. Οι χρήστες βρίσκουν τρόπο να τροφοδοτούν τη σελίδα παρακάμπτοντας τους περιορισμούς.
Μετά το μπαράζ αποκαλύψεων της υπόθεσης Παναγιωτόπουλου, ο υπουργός Δικαιοσύνης, Κώστας Τσιάρας, προανήγγειλε την αυστηροποίηση των ποινών για το αδίκημα της παράνομης διοχέτευσης και διακίνησης ευαίσθητων προσωπικών δεδομένων που αφορούν την προσωπική ερωτική ζωή. Μέχρι σήμερα οι κατηγορούμενοι για υποθέσεις revenge porn αντιμετώπιζαν ποινές πλημμεληματικού χαρακτήρα, με το υπουργείο να εξετάζει τη μετατροπή του αδικήματος σε κακούργημα.
ΤΟ ΠΡΟΦΙΛ ΤΩΝ ΔΡΑΣΤΩΝ ΚΑΙ ΤΑ ΚΙΝΗΤΡΑ
«Δρουν με το σκεπτικό της εκδίκησης, του ελέγχου, του εκφοβισμού και του εξαναγκασμού. Αποσκοπούν σε χρηματικά ποσά, πληροφορίες, αλλά και στην απόκτηση επιπλέον υλικού. Σε περίπτωση που πρόκειται για πρώην σύντροφο, ο εκβιασμός γίνεται λόγω απόρριψης, στο πλαίσιο της αντεκδίκησης. Για να μειώσουν, να πληγώσουν, να εξευτελίσουν. Ετσι, πιστεύουν ότι θα δικαιωθούν για τον χωρισμό», ανέφερε χαρακτηριστικά στον Ελεύθερο Τύπο της Κυριακής ο ψυχολόγος της Διεύθυνσης Δίωξης Ηλεκτρονικού Εγκλήματος, Γιώργος Νάκος, περιγράφοντας το προφίλ των δραστών της διαδικτυακής πορνογραφίας. Πρόκειται για ανώνυμα πρόσωπα που έχουν συνήθως «λευκό» ποινικό μητρώο και αποκτούν το ευαίσθητο υλικό με δύο τρόπους: Είτε στο πλαίσιο κάποιας διαδικτυακής συζήτησης ερωτικού περιεχομένου είτε μέσα από άλλες σελίδες ή social media. Σε καμία από τις περιπτώσεις τα θύματα δεν έχουν συναινέσει στον διαμοιρασμό του πορνογραφικού υλικού.
Τα κίνητρά τους δεν είναι πάντα σαφή και υποκινούνται από διαφορετικά αίτια. Σε αρκετές περιπτώσεις είναι πρώην ερωτικοί σύντροφοι που έχουν διακόψει τις σχέσεις τους με το θύμα για μήνες ή και χρόνια και κοινοποιούν το υλικό μεταγενέστερα χωρίς πάντα ο λόγος να είναι ο ίδιος. Στις περισσότερες περιπτώσεις, ο σκοπός τους είναι να ταπεινώσουν το θύμα, ως εκδίκηση για τον τερματισμό της σχέσης. Ενας δεύτερος τύπος δράστη είναι πρόσφατοι πρώην σύντροφοι, που παρουσίαζαν συχνά μια μακρά ιστορία κακοποιητικής συμπεριφοράς και ελέγχου προς τα θύματά τους. Με τον χωρισμό συνεχίζουν, ουσιαστικά, τις βίαιες τάσεις τους, αυτήν τη φορά όμως αιχμαλωτίζοντας διαδικτυακά το θύμα. Ορισμένες φορές ο εκβιασμός γίνεται καθαρά για οικονομικά ανταλλάγματα, ενώ σε άλλες περιπτώσεις οι δράστες προσπαθούν με αυτόν τον τρόπο να γνωρίσουν διά ζώσης το θύμα.
