Γράφει ο Κωνσταντίνος Παντελής
Το Κρεμλίνο, όλο και περισσότερο πεπεισμένο ότι ο Πρόεδρος Trump δεν θα προχωρήσει σε ριζικές αλλαγές στις διμερείς σχέσεις με τη Ρωσία, επιδιώκει να ενισχύσει την παγκόσμια επιρροή του μέσω της αξιοποίησης του στοιχείου που θεωρεί αδυναμία της Ουάσιγκτον, σύμφωνα με πολιτικούς συμβούλους, διπλωμάτες, δημοσιογράφους και άλλους αναλυτές.
Η Ρωσία συνεχίζει να δοκιμάζει τις Ηνωμένες Πολιτείες στο στρατιωτικό μέτωπο, με μαχητικά αεροσκάφη να πετούν κοντά σε αμερικανικό πολεμικό πλοίο στη Μαύρη Θάλασσα αυτό τον μήνα και ένα ρωσικό πολεμικό πλοίο να πλέει ύποπτα στον Ατλαντικό Ωκεανό, στα ανοιχτά των ακτών του Delaware.
«Νομίζουν ότι είναι ασταθής, ότι μπορεί να χειραγωγηθεί, ότι είναι αυταρχικός και ένα πρόσωπο που δεν λειτουργεί ομαδικά», δήλωσε ο Alexei Venediktov, αρχισυντάκτης στην Ηχώ της Μόσχας, ενός φιλελεύθερου ραδιοφωνικού σταθμού, σχετικά με τον Trump.
Ο Ρώσος Πρόεδρος, Vladimir Putin, έχει από καιρό προσπαθήσει να σπάσει τη φιλελεύθερη Δυτική τάξη, τόσο ως ανταγωνιστής όσο και ως υπέρμαχος ενός εναλλακτικού, ανελεύθερου μοντέλου. Για το σκοπό αυτό, κατέβαλε κάθε δυνατή προσπάθεια για τη στήριξη του Trump στις αμερικανικές εκλογές, ο οποίος στα μάτια του φάνταζε σαν μια αδελφή ψυχή με τη σκληρή κριτική κατά του ΝΑΤΟ και της Ευρωπαϊκής Ένωσης, την έγκριση του σχετικά με τη βρετανική έξοδο από την Ευρωπαϊκή Ένωση και τις απόψεις του σχετικά με την αποσταθεροποίηση στην Ουκρανία.
Στο πλαίσιο αυτό, η εκλογή του Trump ήταν ένα απρόσμενο δώρο για τον Ρώσο ηγέτη, αλλά ο αρχικός ενθουσιασμός έχει πια ξεπεραστεί και η Μόσχα έχει επιστρέψει στη δοκιμασμένη μέθοδο για τη δημιουργία αναταραχής και την αξιοποίηση των ευκαιριών που απορρέουν προς όφελός της.
«Όλοι λένε ο ένας στον άλλον ότι οι εξελίξεις είναι σημαντικές: ο νέος Πρόεδρος δημιούργησε μια αναταραχή στο εσωτερικό των ΗΠΑ, όπως θέλαμε, και τώρα επικεντρώνεται στα εγχώρια προβλήματά του, με αποτέλεσμα να έχουμε περισσότερη ελευθερία για ελιγμούς στις διεθνείς σχέσεις», πρόσθεσε ο κ. Venediktov. «Αφήστε τους να αντιμετωπίσουν τα δικά τους προβλήματα. Εκεί, όχι στην Ουκρανία. Εκεί, όχι στη Μέση Ανατολή. Εκεί, όχι στο ΝΑΤΟ. Αυτό είναι το σκεπτικό στη Ρωσία αυτή τη στιγμή».
Από τη δική του πλευρά, ο Sergei Markov, κορυφαίος αναλυτής και μέλος συμβουλευτικής ομάδας του Κρεμλίνου, έδωσε βαρύτητα στο ίδιο σημείο. «Αυτή τη στιγμή το Κρεμλίνο ψάχνει τρόπους να χρησιμοποιήσει το χάος στην Ουάσιγκτον προς όφελος των δικών της συμφερόντων. Η κύρια ελπίδα είναι ότι οι ΗΠΑ θα είναι απασχολημένες με τα εσωτερικά τους προβλήματα και θα σταματήσουν να πιέζουν τη Ρωσία».
Οποιαδήποτε αναταραχή καλλιεργεί η Ρωσία δίνει επίσης τη δυνατότητα στο Κρεμλίνο να διαπραγματευτεί στην παγκόσμια σκηνή σε μια εποχή που δεν διαθέτει και πολλά που οι άλλοι παίκτες μπορεί να επιθυμούν.
Ο Venediktov συνέκρινε γλαφυρά τη θέση της Ρωσίας με αυτή ενός αδιάκριτου γείτονα που υπόσχεται να είναι συνεργάσιμος, με την αποφυγή θορυβώδους δραστηριότητας κατά τις νυχτερινές ώρες, ακόμη και αν παραβαίνει τους κανόνες της πολυκατοικίας ευθύς εξαρχής.
Οι αναλυτές λένε ότι το Κρεμλίνο έχει επίγνωση του γεγονότος ότι η τακτική της δημιουργίας και της αξιοποίησης μιας κατάστασης αταξίας μπορεί να γίνει αυτοκαταστροφική, καθώς όποια παρατεταμένη αστάθεια θα μπορούσε να επιτρέψει απειλές, όπως η εξτρεμιστική ομάδα του Ισλαμικού Κράτους να κυριαρχήσουν.
«Είναι σημαντικό για τη Ρωσία να κάνει η Αμερική τη δουλειά της στην εξωτερική πολιτική», δήλωσε ο Alexey Chesnakov, πολιτικός σύμβουλος του Κρεμλίνου και διευθυντής του Κέντρου για Σύγχρονης Πολιτικής, μιας ομάδας ανάλυσης τάσεων στη Μόσχα. «Δεν είναι καλό για εμάς να μην υπάρχει κανείς για να κάνει αυτή τη δουλειά».
Η Μέση Ανατολή παρέχει παραδείγματα και από τις δύο πλευρές, υποστηρίζουν οι αναλυτές, μια στιγμή χάους για εκμετάλλευση και ανησυχίες για την επίτευξη σταθερότητας στην περιοχή στο μακροπρόθεσμο μέλλον.
Η Μόσχα έχει αρχίσει να «φλερτάρει» με τη Λιβύη, όπου ο Putin φαίνεται να θέλει να αποδείξει ότι η κυβέρνηση Obama και άλλες δυτικές δυνάμεις έκαναν λάθος με το να ανατρέψουν τον συνταγματάρχη Muammar Qaddafi το 2011.
Η περίπτωση της Συρίας, από την άλλη πλευρά, υπογραμμίζει τα όρια της ρωσικής ισχύος. Εντός δύο μηνών από τότε που υποστηριζόμενες από τη Ρωσία κυβερνητικές δυνάμεις ανέκτησαν την πόλη του Χαλεπίου, υπήρξε ισχνή πρόοδος στη σφυρηλάτηση της ειρήνης.
Αν μη τι άλλο, η Ρωσία διαθέτει ελάχιστα περιθώρια για τα δισεκατομμύρια δολάρια που απαιτούνται για την ανοικοδόμηση της χώρας. Για το συγκεκριμένο ζήτημα χρειάζεται την Ουάσινγκτον, προκειμένου η τελευταία να πείσει τους συμμάχους της, όπως το Κατάρ και η Σαουδική Αραβία, εκ των οποίων όλοι αναζητούν μια πολιτική μετάβαση χωρίς τον Πρόεδρο της Συρίας, Bashar al-Assad.
Όπως και όλοι οι άλλοι, κανένας στη Μόσχα δεν μπορεί να αντιληφθεί ποιος διαμορφώνει την εξωτερική πολιτική του Trump, ούτε ποια μορφή θα πάρει στο άμεσο μέλλον. Από την ημέρα ανάληψης των καθηκόντων του, έχει καταστεί σαφές ότι την ρόδινη άποψη του Trump για τον Putin δεν την συμμερίζονται οι κορυφαίοι σύμβουλοι εξωτερικής πολιτικής του Προέδρου, με την πιθανή εξαίρεση του Stephen Bannon, του επικεφαλής στρατηγικού αναλυτή του Λευκού Οίκου.
Σε κάθε περίπτωση, το Κρεμλίνο έχει υιοθετήσει μια στάση αναμονής σε σχέση με τις προθέσεις και τις τακτικές του Trump, σύμφωνα με τους αναλυτές, αναμένοντας την πρώτη συνάντηση με τον Putin στην Ευρώπη κάποια στιγμή μέσα στο ερχόμενο καλοκαίρι, κάτι που σίγουρα θα καθορίσει την πορεία των σχέσεων των δύο υπερδυνάμεων.
Πηγές: Reuters, New York Times
