Ποιον προτιμούν πλέον για κυβέρνηση στην Ελλάδα οι Ευρωπαίοι; Το ερώτημα αυτό, έγινε πλέον μέρος της ατζέντας της πολιτικής αντιπαράθεσης ύστερα από τη χθεσινή συνέντευξη του προέδρου του ΣΥΡΙΖΑ Αλέξη Τσίπρα στη Θεσσαλονίκη στο πλαίσιο της ΔΕΘ. Και κινδυνεύει να αποπροσανατολίσει, και να «σκεπάσει» το πραγματικό ερώτημα: τι στάση θα κρατήσουν οι Ευρωπαίοι απέναντι στην Ελλάδα, ανεξαρτήτως του ποιος είναι στην κυβέρνηση;
Ο Αλέξης Τσίπρας για πρώτη φορά χθες προσπάθησε να κεφαλαιοποιήσει πολιτικά το γεγονός ότι είναι πλέον «αποδεκτός» συνομιλητής της αφρόκρεμας των Ευρωπαίων ιθυνόντων αλλά και άλλων διεθνών κέντρων. Η πρόσκλησή του την περασμένη βδομάδα στη συνάντηση της λεγόμενης «Λέσχης Μπίλντεμπεργκ της Ιταλίας» ήταν πραγματικά εντυπωσιακή: ήταν ο μόνος προσκεκλημένος πολιτικός από την Ελλάδα και ο μόνος προσκεκλημένος πολιτικός από την Ευρώπη και τον κόσμο που δεν κατείχε, τώρα ή στο παρελθόν, δημόσιο αξίωμα. Με ποιους συνομίλησε; Με την «αφρόκρεμα» της ιταλικής, της ευρωπαίκής και διεθνούς ελίτ…
Η αλήθεια είναι ότι η σύνθεση της συγκεκριμένης συνάντησης «έγερνε» συντριπτικά προς το «αμερικανικό πνεύμα» όσον αφορά τις μεθόδους αντιμετώπισης της κρίσης και απείχε εξίσου σημαντικά από το πνεύμα της γερμανικής δημοσιονομικής και νομισματικής ορθοδοξίας. Ίσως αυτό εξηγεί την πρόσκληση του κ. Τσίπρα αλλά και το γεγονός ότι «δεν το διέκοψε κανείς» για να του πει ότι αυτά που λέει είναι καταστροφικά για την Ελλάδα. Ίσως, γενικότερα, οι Ευρωπαίοι ιθύνοντες που συντάσσονται με το «πνεύμα Ντράγκι» να μην αντιμετωπίζουν το ενδεχόμενο ανόδου του κ. Τσίπρα στον πρωθυπουργικό θώκο σαν «καταστροφή» και casus belli. Ίσως, μάλιστα, κάποιοι εξ αυτών να θεωρούν τον ΣΥΡΙΖΑ ένα «χρήσιμο ανατροπέα», που θα βοηθήσει να σπάσει το «γερμανικό μονοπώλιο» στην Ευρώπη. Από αυτό το σημείο όμως μέχρι την πεποίθηση του κ. Τσίπρα ότι θα κάνει επιθετική διαπραγμάτευση η οποία θα ανατρέψει τη γερμανική «συνταγή» της λιτότητας χωρίς να υπάρξει ρήξη, υπάρχει τεράστια διαφορά!
Δεν είναι το μείζον αν η «διορθωτική» δήλωση «κύκλων» του περιβάλλοντος του κ. Ντράγκι «αδειάζει» τον κ. Τσίπρα ή είναι απλώς μια επιβεβλημένη διπλωματική «κάλυψη των νώτων» του ίδιου του κ. Ντράγκι… Φαίνεται ότι είναι κυρίως το δεύτερο, αλλά περιέχει σαφώς και μια προειδοποίηση προς τον ίδιο τον κ. Τσίπρα: είσαι αποδεκτός συνομιλητής αλλά δεν αποδέχομαι όλα όσα λες…
Αν πάμε τώρα στην άλλη πλευρά, την κυβερνητική, αυτή δέχθηκε ένα πολύ πιο πραγματικό «πλήγμα» από τον κ. Ντράγκι, μόλις την περασμένη Πέμπτη! Στη συνάντησή του με τον κ. Χαρδούβελη στο Μιλάνο, μία ημέρα πριν την άτυπη συνάντηση του Eurogroup με δεύτερο θέμα στην ατζέντα του την Ελλάδα, ο κ. Ντράγκι «άδειασε» την κυβερνητική στρατηγική ότι «η Ελλάδα δεν χρειάζεται άλλο δάνειο», λέγοντας απερίφραστα στον Έλληνα υπουργό Οικονομικών ότι «είναι θέση της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ)» πως η Ελλάδα χρειάζεται νέο δάνειο…
Στο Eurogroup οι δανειστές ήταν αμετακίνητοι και… ενωμένοι σαν μια γροθιά: πρώτα θα ψηφιστούν οι εφαρμοστικοί νόμοι για όλες τις μνημονιακές δεσμεύσεις (ασφαλιστικό, εργασιακά – συνδικαλιστικά, απολύσεις το Δημόσιο, διαρθρωτικές αλλαγές σε αγορές και επαγγέλματα κ.λπ.) και ύστερα θα αρχίσει οποιαδήποτε συζήτηση για ελάφρυνση του χρέους… Αν σε αυτά προσθέσει κανείς και το «κοινό μέτωπο» για την ανάγκη νέου δανείου για την Ελλάδα, ο απολογισμός για την κυβερνητική διαπραγμάτευση είναι τραγικός…
Είναι λοιπόν δυνατόν οι Ευρωπαίοι να εμφανίζονται ενωμένοι με σκληρή γραμμή απέναντι στον Αντώνη Σαμαρά αλλά ένα μεγάλο μέρος εξ αυτών να ενθαρρύνει τον Αλέξη Τσίπρα στην κατεύθυνση μιας «επιθετικής διαπραγμνάτευσης» και μιας «χαλάρωσης» του προγράμματος πολύ πιο προωθημένης σε σχέσηγ με αυτά που ζητεί ο κ. Σαμαράς και δεν του δίνουν;
Προφανώς «κάποιο λάκκο έχει η φάβα», όχι μόνο για τον Αντώνη Σαμαρά αλλά και για τον Αλέξη Τσίπρα. Προς το παρόν, θα περιοριστούμε μόνο σε δύο «μηνύματα» που είναι εντελώς ευδιάκριτα και θα ήταν μεγάλο λάθος να παρερμηνευτούν είτε από τον Αντώνη Σαμαρά είτε από τον Αλέξη Τσίπρα:
Μήνυμα πρώτο: Σκεφτείτε όποιο «κοκτέιλ» μέτρων θέλετε, αρκεί να μας πείσετε ότι αυτό επιτυγχάνει τους συμφωνημένους στόχους για το πρωτογενές πλεόνασμα.
Μήνυμα δεύτερο: Η μέθοδος για την ελάφρυνση του χρέους έχει κριθεί και δεν μπαίνει σε διαπραγμάτευση: αναδιάρθρωση με επιμήκυνση και μείωση επιτοκίου, αλλά σε καμία περπίπτωση «κούρεμα».
Τα δύο αυτά «μηνύματα» έχουν μια ειδική διάσταση απευθυνόμενα στον Αλέξη Τσίπρα: Σε αυτό το πλαίσιο, με αμετακίνητους αυτούς τους δύο «πυλώνες», δεν έχουμε καμιά αντίρρηση να εισαγάγεις όσα στοιχεία «κοινωνικής πολιτικής» μπορέσεις…
Οπότε, οι μεν Σαμαράς και Βενιζέλος πρέπει να αποφασίσουν αν θα αφήσουν όλες τις εκκρεμότητες ανοιχτές μέχρι το Μάρτιο (μια πολιτική υψηλού ρίσκου απ’ όλες τις πλευρές) ή θα συμμορφωθούν προς τας υποδείξεις «εδώ και τώρα», ο δε κ. Τσίπρας αν θα αρκεστεί να κινηθεί στα πολύ στενά περιθώρια που αφήνουν οι δύο απαραβίαστοι «πυλώνες» για τα πρωτογενή πλεονάσματα και τη μέθοδο αναδιάρθρωσης του ελληνικού χρέους.
Ο δεύτερος, πάντως, με τις εξαγγελίες του στη ΔΕΘ έδειξε να μη σέβεται τους δύο «πυλώνες»…
Όσο για το ερώτημα «ποιον προτιμούν οι Ευρωπαίοι;» η καταρχήν απάντηση είναι «όποιον σεβαστεί τα συμφωνηθέντα και εγγυηθεί την υλοποίησή τους». Και, για την ώρα, και οι δύο, ο καθένας ξεκινώντας από διαφορετικές αφετηρίες, δεν φαίνεται να το διασφαλίζουν. Η πιο ουσιαστική απάντηση όμως είναι άλλη: καμία εγγύηση από οποιαδήποτε πλευρά δεν είναι επαρκής όσο δεν επιλύεται το «πολιτικό πρόβλημα», δηλαδή ο συνδυασμός μιας αποδυναμωμένης κυβέρνησης που πιέζεται ασφυκτικά από μια ισχυρή αντιπολίτευση με δυναμική εν «αναμονή κυβέρνησης»…