Γράφει ο Σπύρος Μπόικος
Σαν σήμερα, στις 13 Μαρτίου του 1943 οι γερμανοί εκκενώνουν το Γκέττο της Κρακοβίας. Η εκκένωση στην ουσία είναι ένας ευφημισμός για τη σφαγή που έγινε εκείνη τη μέρα και την επόμενη, αφού οι νεκροί των δυο ημερών ανέρχονται σε 2.000 άτομα, ενώ ο υπόλοιπος πληθυσμός του γκέττο (8.000 άνθρωποι) είχαν σταλεί στο στρατόπεδο συγκέντρωσης Πλάσζλοου.
Η εβραϊκή παρουσία στην Κρακοβία ξεκινά το 13ο αιώνα, ενώ πριν τη γερμανική εισβολή η εβραϊκή κοινότητα της πόλης αριθμούσε 60.000 με 80.000 άτομα. Από τη μέρα της εισβολής των γερμανών, στις 6 Σεπτεμβρίου 1939 ξεκίνησαν οι διώξεις για τον εβραϊκό πληθυσμό της πόλης. Από το Νοέμβριο της ίδιας χρονιάς όλοι οι άρρενες εβραίοι άνω των δώδεκα ετών έπρεπε να φοράν ειδικό περιβραχιόνιο, ενώ οι συναγωγές έκλεισαν και τα τιμαλφή τους κατασχέθηκαν από τους Ναζί.
Τον Μάιο του 1940 οι ναζιστικές αρχές αποφάσισαν την εκκαθάριση της πόλης, υποχρεώνοντας περίπου 60.000 εβραίους να την εγκαταλείψουν προς τις γειτονικές αγροτικές περιοχές. Στην πόλη έμειναν περίπου 15.000 εργάτες και οι οικογένειες τους. Στις 3 Μαρτίου του 1941 ιδρύεται το γκέττο. Στην έκταση του στριμώχνονται 15.000 οικογένεις σε μια περιοχή που πριν ζούσαν 3.000, ενώ τα σπίτια τους εκτός του γκέττο δίνονται σε πολωνούς. Κάθε διαμέρισμα έμεναν τέσσερις οικογένειες, ενώ αρκετές έμεναν στους δρόμους.
Στο γκέττο οι γερμανοί έκαναν την επιλογή του θανάτου: αυτοί που ήταν ικανοί για εργασία στέλνονταν στα αντίστοιχα στρατόπεδα, ενώ οι υπόλοιποι θα στρατόπεδα θανάτου. Από τις 30 Μαίου του 1942 οι γερμανοί άρχισαν να εκκενώνουν σταδιακά το γκέττο. Συνολικά έγιναν τρεις αποστολές προς τα στρατόπεδα, μια από 7.000 ανθρώπους, η επόμενη από 4.000 και η τελευταία από 8.000. Στο γκέττο της Κρακοβίας έδρασε ο Όσκαρ Σίντλερ, ενώ από τους έγκλειστους υπήρξε ο σκηνοθέτης Ρομάν Πολάνσκι.
Σαν σήμερα το 1733 γεννιέται ο άγγλος χημικός, ιερωμένος και φιλόσοφος Τζέισον Πρίστλεϊ.
Το 1858 φέυγει από τη ζωή ο πολιτικός Γεώργιος Κουντουριώτης.
Το 1872 έρχεται στη ζωή ο συγγραφέας και μεταφραστής Κωσταντίνος Θεοτόκης.
Το 1881 ο τσάρος Αλέξανδρος Β’ χάνει τη ζωή του από βομβιστική ενέργεια.
Το 1900 γεννιέται ο νομπελίστας ποιητής και διπλωμάτης Γιώργος Σεφέρης.
Το 1913 έρχεται στη ζωή ο ηθοποιός Λάμπρος Κωσταντάρας.
Το 1996 φεύγει από τη ζωή ο πολωνός σκηνοθέτης Κριστόφ Κισλόφσκι.
