Γράφει ο Σπύρος Μπόικος
Σαν σήμερα πεθαίνει το 1814 στο Παρίσι ο Ζοζέφ Ινιάς Γκιγιοτέν, ο άνθρωπος που έδωσε το όνομα του στη φοβερή γκιλοτίνα. Ο Γκιγιοτέν ήταν γιατρός και πολιτικός και το όνομα του είχε συνδεθεί με ελευθεροτεκτονικούς κύκλους, οι οποίοι άνθιζαν στη Γαλλία της εποχής της Επανάστασης.
Μέχρι τότε η θανατική ποινή εκτελούνταν είτε με αποκεφαλισμό από σπαθί ή τσεκούρι, είτε με την αγχόνη. Οι δυο αυτοί τρόποι όμως δεν θεωρούνταν πλέον αρκούντως ανθρωπιστικοί στην εποχή του Διαφωτισμού, καθώς ο μεν αποκεφαλισμός με σπαθί ή τσεκούρι δεν ήταν πάντα ακαριαίος, ενώ ο απαγχονισμός έκανε το θύμα να υποφέρει για κάποια λεπτά πριν επέλθει ο θάνατος. Επιπλέον υπήρχε και κοινωνική διάκριση: ο αποκεφαλισμός ήταν η τιμωρία που περίμενε συνήθως τους ευγενείς, ενώ η αγχόνη τους φτωχούς.
Η γκιλοτίνα ήταν η εφεύρεση που υποσχόταν να λύσει όλα αυτά τα προβλήματα. Ο συγκεκριμένος τύπος του δολοφονικού οργάνου εφευρέθηκε από τον γάλλο χειρούργο Αντουάν Λουί και το γερμανό μηχανικό Τομπίας Σμιντ, παρόμοιες μηχανές υπήρχαν όμως και παλαιότερα. Το σχέδιο των Λουί-Σμίντ έγινε διάσημο στη διάρκεια της Γαλλικής Επανάστασης, στη διάρκεια της οποίας αποτέλεσε σύμβολο της περιόδου της τρομοκρατίας και πέρασε ως τέτοιο στη μαζική κουλτούρα.
Στη διάρκεια μιας συζήτησης για τη θανατική ποινή, στις 10 Οκτωβρίου του 1879, ο Γκιγιοτέν πρότεινε να υπάρχει ένας ενιαίος τρόπος εκτέλεσεις για όλους, ο αποκεφαλισμός με μηχανικά μέσα. Η πρόταση του Γκιγιοτέν είχε ανθρωπιστικά κίνητρα, καθώς ο ίδιος ήταν ενάντιος στη θανατική ποινή γενικά και θεωρούσε ότι ένας λιγότερο απάνθρωπος τρόπος εκτέλεσης θα ήταν ένα πρώτο βήμα για τη γενική κατάργηση της. Λίγες μέρες αργότερα, ο Γκιγιοτέν δηλώνει κατά τη διάρκεια μιας συζήτησης της Εθνικής Αντιπροσωπείας ότι “τώρα με τη μηχανή μου σου κόβω το κεφάλι πριν προλάβεις να ανοιγοκλείσεις τα μάτια σου και δεν νοιώθεις τίποτα”. Η ατυχής αυτή δήλωσε έγινε αρχικά αστείο, αργότερα λαϊκό τραγούδι και συνέδεσε για πάντα το όνομα του με τη φονική μηχανή.
Τα γεγονότα της Περιόδου της Τρομοκρατίας ανάγκασαν την οικογένεια του γιατρού Γκιγιοτέν να ζητήσει από τη γαλλική κυβέρνηση να αλλάξει το όνομα στο όργανο εκτέλεσης και, όταν οι αρχές αρνήθηκαν, η οικογένεια άλλαξε το όνομα της!
Ο γιατρός Γκιγιοτέν πέθανε από γηρατεία σε ηλικία 76 ετών, όμως ένας συνάδελφος και συνεπώνυμος του που έπεσε θύμα της μηχανής πυροδότησε το λαϊκό μύθο ότι ο άνθρωπος που έδωσε το όνομα του στη γκιλοτίνα έπεσε εν τέλει θύμα της.
Σαν σήμερα το 1827 φεύγει από τη ζωή ο γερμανός συνθέτης Λούντβιχ Βαν Μπετόβεν.
Το 1849 γεννιέται ο γάλλος Αρμάν Πεζό, ιδρυτής της ομώνυμης αυτοκινητοβιομηχανίας.
Το 1881 γεννιέται ο ιταλός σχεδιαστής μόδας και ιδρυτής του ομώνυμου οίκου Γκούτσιο Γκούτσι.
Το 1892 πεθαίνει ο αμερικανός ποιητής και συγγραφέας Ούολτ Ουίτμαν.
Το 1893 έρχεται στη ζωή ο ιταλός πολιτικός και ηγέτης του Κομμουνιστικού Κόμματος Ιταλίας Παλμίρο Τολιάτι.
Το 1904 γεννιέται ο έλληνας οικονομολόγος, ακαδημαϊκός και πολιτικός, Ξενοφών Ζολώτας.
Το 1911 έρχεται στη ζωή ο αμερικανός θεατρικός συγγραφέας και ποιητής Τένεσι Ουίλιαμς.
Το 1913 γεννιέται η γαλλίδα ελληνίστρια φιλόλογος και συγγραφέας Ζακλίν Ντε Ρομιγί.
Το 1940 φεύγει από τη ζωή ο πρώτος έλληνας ολυμπιονίκης Σπύρος Λούης.
Το 1959 πεθαίνει ο αμερικανός συγγραφέας Ρέημοντ Τσάντλερ.
Το 1980 πεθαίνει ο γάλλος κριτικός και γλωσσολόγος Ρολάν Μπάρτ.
