Γράφει ο Γιάννης Κουτρουμπής
Follow @j_koutroubis
Με το νομοσχέδιο για το λαθρεμπόριο καπνού που εισήχθη σε διαβούλευση μέχρι τις 17 Ιουνίου εισάγονται έξι νέες ρυθμίσεις σχετικά με τους παραβάτες κάνοντας πιο αυστηρό το νομοθετικό πλαίσιο που ισχύει για το λαθρεμπόριο καπνού. Μεταξύ άλλων περιλαμβάνονται, η καθιέρωση συστήματος αδειοδότησης σε όλα τα στάδια της διακίνησης των καπνικών από το χωράφι μέχρι τα σημεία πώλησης, η απαγόρευση διασυνοριακών πωλήσεων καπνού μέσω Διαδικτύου και η υιοθέτηση συστήματος ιχνηλασιμότητας και επιπλέον χαρακτηριστικών ασφαλείας σε κάθε προϊόν καπνού.
Οι βασικές ρυθμίσεις που εισάγονται με το νομοσχέδιο είναι:
1) Η καθιέρωση συστήματος αδειοδότησης σε κάθε στάδιο της εφοδιαστικής αλυσίδας των καπνικών προϊόντων. Η ρύθμιση αυτή προβλέπει την έκδοση αδειών από όλους τους εμπλεκόμενους στη διακίνηση και παρασκευή των καπνικών, έχοντας ως στόχο να καθίσταται ευκολότερος και αποτελεσματικότερος ο έλεγχος διακίνησης του καπνού και του εξοπλισμού παραγωγής των σχετικών προϊόντων, προκειμένου να αντιμετωπιστούν τα φαινόμενα λαθρεμπορίου και, συνακόλουθα, να διασφαλιστούν και να ενισχυθούν τα δημόσια έσοδα. Οι υφιστάμενες άδειες σύστασης των καπνοβιομηχανιών επανεξετάζονται εντός ενός έτους από την έναρξη ισχύος του νόμου για την ανανέωσή τους.
2) Η δημιουργία μητρώου εφοδιαστικής αλυσίδας καπνικών. Πρόκειται για καθιέρωση μητρώου, στο οποίο θα καταχωρίζονται όλες οι άδειες, από την παραγωγή έως την τελική κατανάλωση. Όλοι οι διακινητές καπνικών προϊόντων θα λαμβάνουν μοναδικό κωδικό αριθμό, που θα αναγράφεται σε όλα τα έγγραφα μεταφοράς και θα τους ταυτοποιεί.
3) Η πρόβλεψη υποχρέωσης εφαρμογής μέτρων επιμέλειας από τις καπνοβιομηχανίες (σύστημα «know your client»). Όλες οι καπνοβιομηχανίες υποχρεώνονται να εξακριβώνουν τα στοιχεία των πελατών και προμηθευτών τους, να τηρούν και να γνωστοποιούν σχετικά αρχεία. Η ρύθμιση αυτή ουσιαστικά καθιστά τις καπνοβιομηχανίες συνυπεύθυνες για τη νόμιμη διακίνηση των προϊόντων καπνού.
4) Η απαγόρευση διασυνοριακών πωλήσεων καπνού με τη χρήση νέων τεχνολογιών. Στο πλαίσιο σχετικής Ευρωπαϊκής Οδηγίας θεσμοθετείται η απαγόρευση της πώλησης καπνικών προϊόντων εξ αποστάσεως, λόγω μη δυνατότητας διασφάλισης της τήρησης της τελωνειακής και φορολογικής νομοθεσίας.
5) Η πρόβλεψη συστημάτων ιχνηλασιμότητας και επιπλέον χαρακτηριστικού ασφαλείας για όλα τα προϊόντα καπνού. Θεσμοθετείται η υποχρέωση υιοθέτησης συστημάτων νέων τεχνολογιών προκειμένου, με τη χρήση αυτών των συστημάτων, να είναι δυνατός ανά πάσα στιγμή ο έλεγχος της κίνησης των καπνικών προϊόντων, από τον παραγωγό ή εισαγωγέα έως το κατάστημα λιανικής πώλησης.
Ειδικότερα, κάθε πακέτο τσιγάρων, πούρων και λεπτοκομμένου καπνού θα φέρει μοναδικό αναγνωριστικό κωδικό, ο οποίος θα περιλαμβάνει διάφορες πληροφορίες για το εν λόγω προϊόν, θα τυπώνεται ή θα τοποθετείται κατά τέτοιον τρόπον ώστε να μην αφαιρεθεί, θα είναι ανεξίτηλος και δεν θα κρύβεται, ούτε θα διακόπτεται με κανέναν τρόπο, μεταξύ άλλων από φορολογικά επισήματα ή ετικέτες αναγραφής της τιμής ή από το άνοιγμα της συσκευασίας. Με αυτόν τον κωδικό θα προσδιορίζονται μεταξύ άλλων η ημερομηνία και ο τόπος κατασκευής, η μονάδα κατασκευής, το μηχάνημα που χρησιμοποιήθηκε για την κατασκευή των προϊόντων καπνού, η προβλεπόμενη αγορά λιανικής πώλησης, το προβλεπόμενο δρομολόγιο της φόρτωσης.
6) Η σύσταση Διυπουργικού Συντονιστικού Επιχειρησιακού Κέντρου για την αντιμετώπιση του λαθρεμπορίου, στα πρότυπα άλλων χωρών. Με τη σύσταση αυτού του Κέντρου επιτυγχάνεται η θεσμοθέτηση της συνεργασίας και του συντονισμού του αγώνα ενάντια στο λαθρεμπόριο, μεταξύ όλων των διωκτικών υπηρεσιών που ασχολούνται με την καταπολέμηση λαθρεμπορίου προϊόντων που υπόκεινται σε Ειδικό Φόρο Κατανάλωσης (Τελωνειακή Υπηρεσία, Αστυνομία, Λιμενικό Σώμα, ΣΔΟΕ, Γενική Γραμματεία για την Καταπολέμηση της Διαφθοράς, Υπηρεσία Εσωτερικών Υποθέσεων της ΓΓΔΕ, Γενική Γραμματεία Εμπορίου).
Μάλιστα, στο νομοσχέδιο αναφέρεται ότι «η λαθρεμπορία τιμωρείται με κάθειρξη (κακούργημα) εφόσον οι δασμοί και οι φόροι που αναλογούν στο αντικείμενο αυτής υπερβαίνουν τις 150.000 ευρώ».
Τέλος, οι ρυθμίσεις βρίσκονται στην σωστή κατεύθυνση και θα μπορέσουν να βοηθήσουν στην καταπολέμηση της παράνομης εμπορίας καπνού και βιομηχανοποιημένων καπνών. Ένα μέτρο που θα βοηθήσει πολύ στην καταπολέμηση του λαθρεμπορίου είναι η καθιέρωση συστήματος αδειοδότησης σε όλα τα στάδια της διακίνησης των καπνικών από το χωράφι μέχρι και τα σημεία πώλησης.
