Δύο είναι τελικά τα κρούσματα της υποπαραλλαγής BA.2 της μετάλλαξης Omicron που εντοπίστηκαν αρχικά στο Αεροδρόμιο «Ελευθέριος Βενιζέλος».
Τα δείγματα των ταξιδιωτών είχαν σταλεί προς γονιδιωματική ανάλυση, στο ίδρυμα Ιατροβιολογικών Ερευνών της Ακαδημίας Αθηνών. Σύμφωνα με ανακοίνωση του ΕΟΔΥ, στην Ελλάδα τα ποσοστά της υποομάδας ΒΑ.1 της Όμικρον με τη μέθοδο SGTF έχουν εκτιμηθεί ότι είναι παραπάνω από 90% στις περισσότερες περιφέρειες.
«Προς το παρόν στην Ελλάδα έχουν ταυτοποιηθεί 2 περιστατικά ΒΑ.2 ή 21L σε ταξιδιώτες από το εξωτερικό που έχουν ιχνηλατηθεί και βρίσκονται σε απομόνωση», αναφέρει χαρακτηριστικά ο ΕΟΔΥ.
Σημειώνεται ότι τα πρώτα στοιχεία δείχνουν ότι η υποπαραλλαγή δεν δείχνει διαφορές στις νοσηλείες και τα εμβόλια παραμένουν αποτελεσματικά έναντι της σοβαρής νόσου.
Η ανακοίνωση του ΕΟΔΥ
Πρόσφατα ανακοινώθηκε ότι πιθανόν μια νέα υποομάδα (ΒΑ.2 ή 21L) του στελέχους Όμικρον παρουσιάζει αύξηση σε ορισμένες χώρες της Ευρώπης και ότι πιθανόν σχετίζεται με διαφορετικές ιδιότητες του ιού.
H υποομάδα 21L είναι επίσης γνωστή ως ΒΑ.2 και αποτελεί τμήμα μιας μεγαλύτερης ομάδας, της 21M (ομάδα ή στέλεχος Όμικρον), η οποία αντιστοιχεί στην ταξινομική ομάδα B.1.1.529. H ομάδα 21M (Όμικρον) περιλαμβάνει την υποομάδα 21L (ΒΑ.2), και την υποομάδα 21K (ΒΑ.1), καθώς και άλλες επιπλέον υποομάδες Όμικρον. Η ΒΑ.1 αποτελεί την υποομάδα Όμικρον που έχει προκαλέσει την πλειοψηφία των λοιμώξεων Όμικρον παγκοσμίως.
Οι υποομάδες 21L και 21K έχουν 38 κοινές μεταλλάξεις νουκλεοτιδίων και αμινοξέων, αλλά η 21L έχει επιπλέον 27 διαφορετικές μεταλλάξεις, ενώ η 21K έχει επιπλέον 20 διαφορετικές μεταλλάξεις.
Στην εξωτερική πρωτεΐνη S (Spike), οι δύο υποομάδες έχουν 21 κοινές μεταλλάξεις αμινοξέων, με την 21K να φέρει επιπρόσθετα 12 μοναδικές μεταλλάξεις αμινοξέων και την 21L να φέρει επιπρόσθετα 6 μοναδικές μεταλλάξεις αμινοξέων (συν μια μετάλλαξη/διαγραφή).
Είναι αξιοσημείωτο ότι από την 21L λείπει η διαγραφή στη θέση S:H69- και S:V70- η οποία στοιχειοθετεί το “S-gene drop out” ή SGTF που έχει χρησιμοποιηθεί για την ανίχνευση της 21K (Όμικρον) στα μοριακά τεστ. Για αυτό έχει χαρακτηριστεί ως υποομάδα stealth
Οι 6 επιπλέον μεταλλάξεις της πρωτεΐνης S (Spike) στην 21L είναι οι: S:T19I, S:V213G, S:S371F, S:T376A, S:D405N, και S:R408S. Επιπλέον, υπάρχει μια διαγραφή 9 νουκλεοτιδίων από τη θέση 21633-21641, η οποία οδηγεί στις διαγραφές στις θέσεις S:L24-, S:P25-, S:P26-, και επιπλέον στη θέση S:A27S.
Αναφορικά με το αν οι 7 επιπλέον μεταλλάξεις της πρωτεΐνης S καθιστούν την υποομάδα BA.2 ξεχωριστή, δεν υπάρχουν επαρκή στοιχεία για τη αυξημένη δυνατότητα διαφυγής από υπάρχουσα ανοσία ή αυξημένη μολυσματικότητα. Επίσης, καμία από αυτές τις 7 μεταλλάξεις δεν έχει συσχετιστεί με σημαντική δυνατότητα διαφυγής από ανοσία ή αυξημένη μολυσματικότητα. Η συνδυαστική επίδραση αυτών των επτά μεταλλάξεων στις ιδιότητες του ιού είναι προς το παρόν άγνωστη.
Στην Ελλάδα τα ποσοστά της υποομάδας ΒΑ.1 της Όμικρον με τη μέθοδο SGTF έχουν εκτιμηθεί ότι είναι παραπάνω από 90% στις περισσότερες περιφέρειες. Προς το παρόν στην Ελλάδα έχουν ταυτοποιηθεί 2 περιστατικά ΒΑ.2 ή 21L σε ταξιδιώτες από το εξωτερικό που έχουν ιχνηλατηθεί και βρίσκονται σε απομόνωση.
Τι γνωρίζουμε μέχρι τώρα για την υποπαραλλαγή omicron BA.2
Η υποπαραλλαγή του στελέχους Omicron BA.2, έχει λάβει το παρατσούκλι «stealth Omicron», καθώς φαίνεται να περνά κάτω από τα ραντάρ ανίχνευσης των διαγνωστικών εργαλείων όπως ακριβώς τα αεροσκάφη stealth, εγείροντας φόβους ότι πρόκειται για μια ακόμη πιο μεταδοτική έκδοση της Omicron που θα μπορούσε να προκαλέσει μεγαλύτερα επιδημικά κύματα της COVID-19 παγκοσμίως.
Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (ΠΟΥ) η Omicron (B.1.1.529), έχει τρία κύρια «υποστρώματα», τα BA.1, BA.2 και BA.3. Από τις 23 Δεκεμβρίου, ο ΠΟΥ είχε ανακοινώσει ότι πάνω από το 99% των περιπτώσεων που προσδιορίστηκαν εργαστηριακά ήταν BA.1. Αλλά τώρα, η άνοδος του BA.2 στη Δανία και αλλού (όπως στο Ισραήλ, το Βέλγιο και την Ινδία, τη Γαλλία, τη Σουηδία, το Ηνωμένο Βασίλειο, αλλά και στην Ελλάδα) υποδηλώνει ότι το BA.2 μπορεί να ξεπεράσει το BA.1.
Χθες Πέμπτη, η Δανία ανέφερε ότι το υποστέλεχος BA.2 της Omicron αντιπροσωπεύει σχεδόν τα μισά κρούσματα της χώρας και γρήγορα εκτοπίζει το BA.1. Η Δανία ανέφερε ότι από τα τέλη Δεκεμβρίου έως τα μέσα Ιανουαρίου, το BA.2 από το 20% των μολύνσεων COVID-19 στη Δανία έφτασε να αφορά στο 45%. Την ίδια περίοδο, τα κρούσματα COVID στη Δανία έφτασαν σε υψηλά επίπεδα. Η Δανία καταγράφει πάνω από 30.000 νέα κρούσματα ημερησίως αυτή την εβδομάδα, δέκα φορές περισσότερα κρούσματα από τις κορυφές στα προηγούμενα κύματα.
«Βάσει των προκαταρκτικών αναλύσεων δεν δείχνει διαφορές στις νοσηλείες το BA.2 σε σύγκριση με το BA.1», ανέφερε την Πέμπτη το Ινστιτούτο Statens Serum της Δανίας συμπληρώνοντας ότι «αναμένεται ότι τα εμβόλια έχουν επίσης επίδραση κατά της σοβαρής νόσου που προκαλεί το από BA.2».
Οι ερευνητές σημειώνουν ότι το υποστέλεχος BA.2 της Omicron μπορεί να έχει 28 μοναδικές μεταλλάξεις σε σύγκριση με το BA.1, ακόμη και όταν τα δύο αυτά στελέχη έχουν κοινές 32 μεταλλάξεις.
«Τέτοιες διαφορές μπορεί να οδηγήσουν σε διαφορετικές ιδιότητες, για παράδειγμα, όσον αφορά τη μολυσματικότητα, την αποτελεσματικότητα του εμβολίου ή τη σοβαρότητα. Μέχρι στιγμής, δεν υπάρχουν πληροφορίες για το εάν τα BA.1 και BA.2 έχουν διαφορετικές ιδιότητες», διευκρινίζεται στην ανακοίνωση του Ινστιτούτου Statens Serum.
Όταν ανακαλύφθηκε για πρώτη φορά το BA.2 στη Νότια Αφρική στα τέλη του περασμένου Νοεμβρίου, οι επιστήμονες πίστευαν ότι θα ήταν πιο δύσκολο να εντοπιστεί από την αρχική παραλλαγή της Omicron. Το αρχικό στέλεχος BA.1, έχει μια μετάλλαξη -τη διαγραφή στο γονίδιο «S»- που εμφανίζεται στις τεστ PCR, καθιστώντας εύκολο να ειπωθεί εάν κάποιος έχει μολυνθεί με την Omicron. Το BA.2 δεν έχει την ίδια μετάλλαξη, κερδίζοντας έτσι το παρατσούκλι “stealth Omicron”.
Ωστόσο σύμφωνα με νεότερα δεδομένα το ΒΑ.2 δεν παραμένει και τόσο κρυφό όσο φαινόταν αρχικά. Οι ειδικοί λένε ότι εμφανίζεται στα τεστ PCR, όχι απαραίτητα με τον ίδιο τρόπο όπως το BA.1.
«Το BA.2 είναι ανιχνεύσιμο με PCR… Ανάλογα με το τεστ PCR που χρησιμοποιείται, μπορεί να μη μοιάζει με το BA.1. Αλλά θα εξακολουθεί να δίνει ένα θετικό αποτέλεσμα», έγραψε στο Twitter ο Κορνίλιους Ροεμερ, από το Πανεπιστήμιο της Βασιλείας της Ελβετίας. Ωστόσο, η παραλλαγή εγείρει ανησυχίες επειδή υπάρχουν πρώιμα «σημάδια» ότι μπορεί να είναι ακόμη πιο μεταδοτική από το αρχικό στέλεχος της Omicron.
«Η εξέλιξη σε πολλές χώρες αποδεικνύει ότι το BA.2 μπορεί να είναι σε κάποιο βαθμό πιο μεταδοτικό από το BA.1», έγραψε στο Twitter την Τετάρτη ο Τομ Πικοκ, ιολόγος από το Κολέγιο Imperial του Λονδίνου.
Μερικοί ερευνητές πιστεύουν ότι το BA.2 είναι τόσο διαφορετικό από το αρχικό στέλεχος της Omicron που ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας θα πρέπει να το χαρακτηρίσει ως παραλλαγή ανησυχίας – που προορίζεται για παραλλαγές που δείχνουν αυξημένη μεταδοτικότητα, μεταξύ άλλων παραγόντων – και να του δώσει το δικό του όνομα.
«Νομίζω ότι το πιο υπεύθυνο πράγμα που πρέπει να κάνουμε είναι να συσχετίσουμε το BA.2 ως μια εντελώς διαφορετική παραλλαγή, που ξεπερνά το BA.1», έγραψε στο Twitter ο Σάι Φλέισον, ερευνητής στο Κεντρικό Εργαστήριο Ιολογίας της Ισραηλινής κυβέρνησης.
