Γράφει ο Κωνσταντίνος Παντελής
Τις τελευταίες εβδομάδες η Ευρώπη και κατά κύριο λόγο ο σκληρός πυρήνας της βιώνουν έντονα τις συνέπειες των τρομοκρατικών χτυπημάτων στο Παρίσι. Η τρομοκρατία ως φαινόμενο επανήλθε δυναμικά και δραματικά στο προσκήνιο μετά από τα χτυπήματα στην καρδιά της Γαλλίας και η θεωρία του Samuel Huntington περί Σύγκρουσης των Πολιτισμών φαντάζει πιο επίκαιρη από ποτέ.
Τα πεδία δράσης που παρατηρούνται πλέον είναι δύο, το διπλωματικό-πολιτικό και το επιχειρησιακό. Η πολιτική σκακιέρα έχει στηθεί στη βάση της ενισχυμένης στρατιωτικής επέμβασης στη Συρία με σκοπό την αποδυνάμωση και εξάλειψη των πυρήνων του Isis και οι δυτικές δυνάμεις καλούνται να αποφασίσουν ως προς τη συμμετοχή ή την αποχή τους στις αεροπορικές επιδρομές εναντίον των θέσεων του Ισλαμικού Κράτους. Η Γαλλία, μετά από τα γεγονότα της 13ης Νοεμβρίου δίνει δυναμικά το παρόν με αλλεπάλληλα χτυπήματα, ενώ και το Ηνωμένο Βασίλειο επιχειρεί πλέον στο πλευρό της. Γερμανία και Ιταλία επιλέγουν προς το παρόν να απέχουν από μια επέμβαση σε συριακό έδαφος και το εκφράζουν τόσο σε επίπεδο πολιτικής ρητορείας όσο και στην πράξη, χωρίς να παραλείπουν να δηλώνουν παρόλα αυτά τη στήριξή τους για την καταπολέμηση του φαινομένου που αυτοαποκαλείται Ισλαμικό Κράτος.
Το επιχειρησιακό επίπεδο δεν λαμβάνει όμως μόνο τη διάσταση των σπασμωδικών ή συντονισμένων – με μαχητικά ή βαλλιστικούς πυραύλους – αεροχτυπημάτων, αλλά και αυτή της αντιμετώπισης της συνακόλουθης διατάραξης της ασφάλειας στις μεγάλες ευρωπαϊκές πόλεις.
Στις Βρυξέλλες, η κατάσταση που έχει δημιουργηθεί τις τελευταίες τρις ημέρες είναι πρωτόγνωρη. Η πόλη έχει τεθεί από την Παρασκευή το βράδυ και μέχρι την ώρα που γράφονται αυτές οι γραμμές σε κατάσταση συναγερμού επιπέδου 4, την υψηλότερη δυνατή στο βελγικό σύστημα ασφάλειας. Το κέντρο της πόλης φρουρείται επί μονίμου βάσεως από δυνάμεις της αστυνομίας αλλά και εκτεταμένα τμήματα του στρατού. Η εικόνα των κοινών περιπολιών αστυνομίας και στρατού δεν είναι πλέον ξένη στα μάτια των κατοίκων, ενώ ασθενοφόρα και μονάδες της υπηρεσίας πολιτικής προστασίας βρίσκονται σε ετοιμότητα για παν ενδεχόμενο. Κάποια μέσα μαζικής μεταφοράς υπολειτουργούν και άλλα δεν πραγματοποιούν καθόλου διαδρομές, ενώ όλοι οι σταθμοί μετρό παραμένουν για τρίτη μέρα κλειστοί, όπως και πολλοί χώροι μαζικής εστίασης, θέατρα, συναυλιακοί χώροι, εμπορικά κέντρα και σχολεία. Η κατάσταση στην καρδιά της Ευρώπης χαρακτηρίζεται εν πολλοίς κρίσιμη και ήδη την Κυριακή το βράδυ απαγορεύτηκε η πρόσβαση στην περιοχή εντός και πέριξ της κεντρική πλατείας Grand Place, όπου διενεργήθηκαν εκ νέου επιδρομές εκ μέρους των δυνάμεων ασφαλείας για τον εντοπισμό του εγκέφαλου των χτυπημάτων στο Παρίσι, Salah Abdeslam, ο οποίος σύμφωνα με πληροφορίες βρίσκεται ακόμη στο Βέλγιο. Μέχρι αυτή τη στιγμή οι πληροφορίες μιλούν για περισσότερες από 21 συλλήψεις, ενώ ο ίδιος ο Abdeslam αναζητείται ακόμη. Χαρακτηριστική ήταν επίσης η έκκληση της βελγικής αστυνομίας προς τους χρήστες των μέσων κοινωνικής δικτύωσης την Κυριακή το βράδυ, προκειμένου να αποφύγουν να δίνουν στοιχεία για τις επιδρομές αλλά και η ανταπόκριση των τελευταίων στο κάλεσμα αυτό, με συνακόλουθη διάθεση να αποφευχθεί οποιαδήποτε κατάσταση πανικού.
Εντούτοις, το πρόβλημα στην πρωτεύουσα του Βελγίου και της Ευρωπαϊκής Ένωσης εν έτει 2015, δεν είναι μόνο ο εντοπισμός του ενορχηστρωτή των τραγικών συμβάντων στη γαλλική πρωτεύουσα. Ούτε όμως και αποκλειστικά ο φόβος ενός νέου τρομοκρατικού χτυπήματος ευρείας κλίμακας εντός ευρωπαϊκού εδάφους. Είναι και το ζήτημα του ασφαλούς καταφυγίου ριζοσπασιτκοποιημένων ισλαμιστών, που αποτελούν έκδηλα πλέον ορισμένες γκετοποιημένες περιοχές της πόλης των Βρυξελλών. Είναι η σημαντικότερη και συνάμα πιο δύσκολα αντιμετωπίσιμη πτυχή του προβλήματος, κυρίως γιατί απαιτεί χρόνο και κατάλληλες κοινωνικές δομές ενσωμάτωσης, ενώ διατηρεί προεκτάσεις σε συγκρουσιακά ζητήματα.
Σε κάθε περίπτωση, αυτό που προέχει σε πρώτο επίπεδο είναι η επιστροφή στην ομαλότητα και η επαναφορά του αισθήματος ασφάλειας, και όσο η τρομοκρατική απειλή βρίσκεται κρεμάμενη πάνω από τις Βρυξέλλες, ακόμα και η ελεύθερη πρόσβαση σε ΜΜΜ και εμπορικά κέντρα δεν θα αποκλείει τη διατήρηση των υψηλών μέτρων ασφαλείας. Η Ευρώπη καλείται συνεπώς ακόμη μια φορά μέσα σε σύντομο χρονικό διάστημα να αντιμετωπίσει μια κρίση που δημιουργείται στο εσωτερικό της, υποκινούμενη τόσο από εξωτερικούς όσο και εσωτερικούς παράγοντες.
