Γράφει ο Γιάννης Κουτρουμπής
Πριν από λίγες μέρες, η πολύπαθη από πλευράς τρομοκρατικών χτυπημάτων, Γαλλία ενέκρινε μία νέα πιο αυστηρή αντιτρομοκρατική νομοθεσία, με ευρύτερο στόχο η χώρα να εξέλθει από την κατάσταση έκτακτης ανάγκης στην οποία βρίσκεται εδώ και περίπου δύο χρόνια, και συγκεκριμένα στις 13 Νοεμβρίου του 2015 όταν το ISIS σκότωσε 130 ανθρώπους.
Βάσει της νέας νομοθεσίας, διευκολύνονται οι έρευνες στις οικίες υπόπτων και η απαγόρευση απομάκρυνσής τους από τις πόλεις όπου διαμένουν χωρίς προηγούμενη δικαστική έγκριση. Η πλειοψηφία των Γάλλων εγκρίνει το νέο νόμο, αλλά οργανώσεις προάσπισης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων εγείρουν ενστάσεις.
Ο νέος νόμος θα επιτρέπει σε μέλη της κυβέρνησης να εγκρίνουν τον περιορισμό υπόπτων στις πόλεις τους, ενώ θα υποχρεούνται να εμφανίζονται άπαξ ημερησίως στο οικείο αστυνομικό τμήμα. Οι αρχές θα επιτρέπεται να στήνουν περιμέτρους ασφαλείας γύρω από σημεία που θεωρούνται πιθανοί στόχοι, όπως οι σιδηροδρομικοί σταθμοί και τα αεροδρόμια, και να ελέγχουν υπόπτους και οχήματα εντός των χώρων αυτών.
Επίσης θα μπορούν να κλείνουν τεμένη ή άλλους χώρους λατρείας, εφόσον αποδειχθεί ότι οι ιεροκήρυκες προωθούν ριζοσπαστική ιδεολογία. Σε πρόσφατη δημοσκόπηση της εφημερίδας Le Figaro το 57% των ερωτηθέντων τάχθηκαν υπέρ της υιοθέτησης των νέων μέτρων. Αλλά ο διευθυντής της Human Rights Watch στη Γαλλία, Μπενεντίκτ Ζανερό, υποστηρίζει ότι σταδιακά «εξασθενεί» στη Γαλλία η δικαστική επιτήρηση της δράσης της αντιτρομοκρατικής υπηρεσίας κι ότι «η εξομάλυνση των εξουσιών που προβλέπονται σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης περνά ένα νέο όριο.»
Η νέα οδηγία της Κομισιόν
Νέα δεδομένα στις έρευνες για την τρομοκρατία και το οργανωμένο έγκλημα κομίζει η Οδηγία της Κομισιόν για την ενεργοποίηση της λεγόμενης Ευρωπαϊκής Εντολής Ερευνας. Στο εξής, εάν οι βελγικές –για παράδειγμα– δικαστικές ή διωκτικές αρχές έχουν πληροφορίες για παρουσία τρομοκρατών στην Αθήνα, θα ζητούν απευθείας από την ΕΛ.ΑΣ. να τους ανακρίνει, χωρίς την υποχρέωση να ενεργοποιείται η συνήθης –μέχρι σήμερα– διαδικασία δικαστικής συνδρομής.
Η Οδηγία προβλέπει σημαντικές αλλαγές και στον μηχανισμό άρσης απορρήτου, καθώς επιτρέπει στα ευρωπαϊκά κράτη να κάνουν τηλεφωνικές υποκλοπές στο έδαφος ενός άλλου κράτους-μέλους. Ακόμα, ανοίγει για πρώτη φορά τον δρόμο στην προσωρινή μεταγωγή κρατουμένων π.χ. από την Αθήνα στο Μόναχο ή το Παρίσι, στο πλαίσιο έρευνας που διεξάγουν η ομοσπονδιακή αστυνομία της Γερμανίας ή η γαλλική αντιτρομοκρατική υπηρεσία.
Το χρονικό των εξελίξεων έχει ως εξής: την 22α Μαΐου 2017 η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ανακοίνωσε επίσημα την ενεργοποίηση της Ευρωπαϊκής Εντολής Ερευνας, ενός «εργαλείου», όπως το χαρακτήρισαν οι αξιωματούχοι στις Βρυξέλλες, που έχει στόχο να απλοποιήσει και να επιταχύνει τις διασυνοριακές ποινικές έρευνες.
Σε δήλωσή της η επίτροπος Δικαιοσύνης Βέρα Γιούροβα είχε επισημάνει ότι το μέτρο «θα βοηθήσει τις δικαστικές αρχές να συνεργάζονται με αποτελεσματικό τρόπο για την καταπολέμηση του οργανωμένου εγκλήματος και της τρομοκρατίας. Θα προσφέρει γρήγορη πρόσβαση σε αποδεικτικά στοιχεία».
Η Κομισιόν ζήτησε από τα κράτη-μέλη της Ε.Ε. να ενσωματώσουν την Οδηγία στην εθνική τους νομοθεσία, το αργότερο μέχρι τα τέλη Mαΐου. Στην Ελλάδα, η δημόσια διαβούλευση του νομοσχεδίου ολοκληρώθηκε στις 10 Mαΐου και τέσσερις μήνες αργότερα, την 30ή Αυγούστου, κατατέθηκε προς ψήφιση στη Βουλή.
