Μια άνευ προηγουμένου διελκυστίνδα μεταξύ της ΒΡ και του προέδρου του Αζερμπαϊτζάν Ιλχάμ Αλίγιεφ βρίσκεται σε πλήρη εξέλιξη. Και όπως δείχνουν τα πράγματα, χαμένη μάλλον θα είναι η πρώτη. Η «κόντρα» με οικονομικό αντικείμενο της τάξης των 8 δις. δολαρίων, έχει ξεφύγει πλέον από το «πολιτισμένο» επίπεδο μιας διαπραγμάτευσης και με πρωτοβουλία του ισχυρού άνδρα της πλούσιας σε πετρέλαιο και φυσικό αέριο χώρας, εξελίσσεται με πλήρη δημοσιότητα.
Από πού όμως ξεκίνησε; Τον περασμένο Σεπτέμβριο, ο Αλίγιεφ μιλώντας σε ειδική συνεδρίαση του υπουργικού του συμβουλίου με θέμα την οικονομική ανάπτυξη, κατηγόρησε ευθέως την ΒΡ ότι εσκεμμένα δεν προχωρά στις απαραίτητες επενδύσεις στο κοίτασμα Azeri-Chirag-Guneshli, με αποτέλεσμα η παραγωγή του να μειώνεται συνεχώς και το Αζερμπαϊτζάν να χάνει έσοδα. Η μείωση της παραγωγής στο συγκεκριμένο κοίτασμα, σύμφωνα με την επίσημη πλευρά, ξεκίνησε το 2008. Το ορόσημο αυτό δεν είναι τυχαίο. Από τη χρονιά αυτή, βάσει της σύμβασης παραχώρησης, το δημόσιο εισπράττει το 75% των εσόδων από την πώληση πετρελαίου, και το υπόλοιπο 25% η κοινοπραξία, ενώ μέχρι τότε η σχέση ήταν αντίστροφη. Δηλαδή 75% η κοινοπραξία και 25% το Αζερμπαϊτζάν. Με λίγα λόγια, ο Αλίγιεφ κατηγορεί την ΒΡ ως επικεφαλής της κοινοπραξίας, ότι δεν κάνει τίποτε για να αυξήσει την παραγωγή, επειδή δεν έχει οικονομικό όφελος, ενώ στις κρούσεις που έγιναν στο παρελθόν, απάντησε απλώς με αλλαγές στο στελεχικό δυναμικό, χωρίς άλλη ουσιαστική κίνηση.
Ήδη η Κυβέρνηση του Αζερμπαϊτζάν μιλά ανοιχτά για απομάκρυνση της ΒΡ από επικεφαλής της κοινοπραξίας, όπως επίσης και ότι θα έβλεπε θετικά την είσοδο αμερικάνικων εταιρειών στην εκμετάλλευση περιοχών που θα παραχωρήσει στο μέλλον. Επίσης, ότι θα εξετάσει τον αναπροσανατολισμό των εξαγωγών της σε φυσικό αέριο που αντί για τη Δύση (βλέπε Ευρώπη, Νότιος Διάδρομος) θα μπορούσαν να οδεύσουν προς ανατολάς. Όλα δε αυτά διανθισμένα με πήγαινε- έλα Κορεατών, Κινέζων κλπ. Αυτά έχουν ιδιαίτερη σημασία, καθώς η ΒΡ είναι επικεφαλής και της κοινοπραξίας του κοιτάσματος Σαχ Ντενίζ, το φυσικό αέριο του οποίου προορίζεται για την Ευρώπη μέσω Τουρκίας.
Που θα καταλήξει η υπόθεση, είναι άγνωστο ακόμη. Η ΒΡ είναι δεμένη με συμφωνίες, ενώ σε παρόμοιες περιπτώσεις η λύση δίνεται μέσω της διαιτησίας. Ωστόσο εκεί είναι Ανατολή και ο πετρελαϊκός κολοσσός έχει να κάνει με «δημοκρατίες» ανατολικού ή καλύτερα μετασοβιετικού τύπου. Οπότε όλα τα ενδεχόμενα είναι ανοιχτά. Πάντως καλύτερη εικόνα θα υπάρξει με την αναμενόμενη επίσκεψη στο Μπακού του προέδρου της ΒΡ Bob Dudley. Ο τελευταίος ανέλαβε την εταιρεία το 2010, μετά την οικολογική καταστροφή στον Κόλπο του Μεξικού. Τελικά ο ίδιος θα κληθεί να βγάλει τα κάστανα και από τη φωτιά του Αζερμπαϊτζάν και του Αλίγιεφ.
