Γράφει ο Γιώργος Ευγενίδης
Γίνεται να είσαι ολίγον έγκυος; Το ερώτημα απευθύνεται στην Εκκλησία και συγκεκριμένα στον Αρχιεπίσκοπο Ιερώνυμο και στη Διαρκή Ιερά Σύνοδο. Λες από τη μια ότι δεν θες τη χρήση του όρου Μακεδονία στη σύνθετη ονομασία και από την άλλη διατρανώνεις θεσμικά ότι η Εκκλησία δεν πάει στα συλλαλητήρια. Μάλιστα, ως Αρχιεπίσκοπος, συναντάσαι με τον πρωθυπουργό που επιδιώκει να διασφαλίσει ακριβώς αυτό. Και, στη συνέχεια, 9 μητροπολίτες πάνε στο συλλαλητήριο της Θεσσαλονίκης, κόσμος μαζεύεται πολύς και το πουλόβερ ξεκινά να ξηλώνεται.
Και κάπως έτσι, ο Αρχιεπίσκοπος που έλεγε ότι η Εκκλησία δεν πάει στα συλλαλητήρια γίνεται ο ίδιος άνθρωπος που, μέσα σε λίγες ημέρες, υποδέχεται τους διοργανωτές του συλλαλητηρίου, τους δίνει την ευχή του και μάλιστα στέλνει και τριμελή αντιπροσωπεία της Διαρκούς Ιεράς Συνόδου.
Η αλήθεια είναι πως η κυβίστηση του Αρχιεπισκόπου ήταν εντυπωσιακή γιατί έγινε εντός λίγων εβδομάδων. Πλην όμως, ήταν επιβεβλημένη, επειδή είχε αρχίσει να χάνει τον έλεγχο της Διαρκούς Ιεράς Συνόδου. Συμβαίνουν αυτά, όμως, όταν η Εκκλησία επιλέγει να τοποθετηθεί πολιτικά, πέρα από το σαφώς εκκλησιαστικό ζήτημα που αφορά τη σχισματική Εκκλησία της γείτονος. Άπαξ και ο Αρχιεπίσκοπος συγκάλεσε τη ΔΙΣ για το Σκοπιανό και ξεκαθάρισε τη στάση της εκκλησίας στο ζήτημα, για μια σειρά ιεραρχών ο δρόμος προς τα συλλαλητήρια ήταν αναπόδραστος.
Υπάρχει μια εν εξελίξει συζήτηση, για το κατά πόσον η Εκκλησία οφείλει να τοποθετείται για κοσμικά θέματα. Δεν έχω κρύψει την άποψή μου ότι η Εκκλησία ως φορέας και εν προκειμένω η Διαρκής Ιερά Σύνοδος ως το «κυβερνητικό όργανο» της ελληνορθόδοξης εκκλησίας ουδένα ρόλο έχει να παρεμβαίνει σε ζητήματα εξωτερικής πολιτικής, είτε κατά τρόπο αποφασιστικό, όπως το έκανε ο μακαριστός Χριστόδουλος, ούτε με τον μειλίχιο και γνωμοδοτικό τρόπο που το έκανε ο Αρχιεπίσκοπος Ιερώνυμος. Δεν της ζητήθηκε, δεν απορρέει εκ του θεσμικού της ρόλου, πέρα, επαναλαμβάνω, από το ζήτημα της σχισματικής Εκκλησίας της πΓΔΜ.
Είναι, φυσικά, αναφαίρετο δικαίωμα του κάθε ιερωμένου, του κάθε Μητροπολίτη να πάει ως πολίτης, όπου του υπαγορεύει η συνείδησή του. Η σπουδή όμως του Αρχιεπίσκοπου Ιερώνυμου και της Διαρκούς Ιεράς Συνόδου να τοποθετηθούν, ενέτεινε την αντίφαση στους κόλπους της Εκκλησίας.
Η Εκκλησία έβγαινε προς τα έξω ως μετριοπαθής, ενώ μέσα έβραζε. Και, μόλις αντελήφθησαν όλοι ότι τα συλλαλητήρια είναι ογκώδη και δεν νοείται να λείπει ο κλήρος από αυτά, απελευθερώθηκαν δυνάμεις και υπερκέρασαν την εξισορροπιστική προσέγγιση του Αρχιεπισκόπου. Έκθετος πλέον και αδύναμος να σταματήσει τη διαρροή ιεραρχών προς τα συλλαλητήρια, ο Αρχιεπίσκοπος και έδωσε ελευθέρας για τη συμμετοχή και έδωσε στο τέλος και ο ίδιος την ευχή του.
Μπορεί να μην δούμε τον Αρχιεπίσκοπο στην εξέδρα με το λάβαρο και ορισμένοι ιεράρχες να παίρνουν θέση ενάντια στα συλλαλητήρια, όμως η μεταστροφή στην επίσημη τοποθέτηση είναι εμφανής. Τα έχει αυτά, όμως, η πολιτική.
