Ολοένα και… βαρύτερο γίνεται το καλάθι των νοικοκυριών μήνα με το μήνα εξαιτίας των ανατιμήσεων σε βασικά προϊόντα διατροφής, που σε ορισμένα προϊόντα αγγίζουν ακόμα και το 40%. Το ξέφρενο ράλι του ενεργειακού κόστους που έχει λάβει πρωτοφανείς διαστάσεις μετά τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία και την επιβολή κυρώσεων σε βάρος της Μόσχας έχει προκαλέσει «τσουνάμι» ανατιμήσεων, το οποίο αποτυπώνεται εδώ και μήνες στα ράφια των σούπερ μάρκετ και επιβεβαιώνεται από τα επίσημα στοιχεία του πληθωρισμού.
Πιο ακριβό
Σε έρευνα που διενήργησε ο «Ε.Τ.» της Κυριακής λαμβάνοντας τις μέσες τιμές 21 βασικών προϊόντων, τροφίμων και ειδών καθαριότητας, από την ηλεκτρονική πλατφόρμα e-katanalotis του υπουργείου Ανάπτυξης και Επενδύσεων, προκύπτει ότι η αξία του εβδομαδιαίου τυπικού «καλαθιού» έχει αυξηθεί κατά 7,1% στα 76,12 ευρώ από τα 70,37 ευρώ την 1η Μαρτίου -λίγες δηλαδή μέρες μετά την έναρξη του πολέμου- και κατά 1% σε σχέση με την 22α Ιουνίου, που ήταν στα 75,37 ευρώ.
Αν και στα περισσότερα προϊόντα, η διαφορά στις τιμές είναι κάτω από ένα ευρώ, τα ποσοστά αυξήσεων είναι ιδιαίτερα ανησυχητικά και επιβεβαιώνουν τη συνεχώς ανοδική πορεία του πληθωρισμού, ο οποίος τον Ιούνιο κατέγραψε νέο αρνητικό ρεκόρ στο 12,1%.
Αναλυτικά, την 1η Μαρτίου ένα κιλό αλεύρι για όλες τις χρήσεις είχε μέση τιμή 1,28 ευρώ, στις 22 Ιουνίου έφτασε τα 1,73 ευρώ και στις 3 Αυγούστου τα 1,74 ευρώ, παρουσιάζοντας αύξηση στο πεντάμηνο της τάξεως του 35,9%. Υψηλές αυξήσεις παρουσιάζουν όλα τα προϊόντα που παράγονται από σιτάρι, λόγω του ράλι που ακολουθούν οι διεθνείς τιμές στο μαλακό σιτάρι ως αποτέλεσμα του πολέμου στην Ουκρανία. Για παράδειγμα, στα μακαρόνια παρατηρείται άνοδος των τιμών κατά 31% από τα 0,84 ευρώ τον Μάρτιο στα 1,13 ευρώ τον Ιούνιο και στα 1,10 τον Αύγουστο, ενώ η τιμή του ψωμιού (500 γραμμαρίων) ανήλθε στα 1,51 ευρώ από 1,10 ευρώ τον Μάρτιο. Μάλιστα, πριν από την έναρξη του πολέμου στην Ουκρανία είχαν προηγηθεί κι άλλες ανατιμήσεις εξαιτίας της ενεργειακής κρίσης.
Στα άλλα τρόφιμα, σημαντικές ανατιμήσεις έχουν καταγραφεί στη φέτα (+39,5%), καθώς οι ζωοτροφές πωλούνται σχεδόν σε διπλάσιες τιμές εκτινάσσοντας την τιμή του γάλακτος, αλλά και στο ηλιέλαιο (+35,6%), το οποίο εισάγεται από την Ουκρανία. Αλλωστε, η Ευρώπη προμηθεύεται περί τους 200.000 τόνους ηλιέλαιου σε μηνιαία βάση από τη χώρα, ποσότητες οι οποίες πλέον βρίσκονται στον… αέρα. Το ουκρανικό ηλιέλαιο καλύπτει το 35%-45% των πρώτων υλών που χρειάζονται οι μονάδες επεξεργασίας φυτικών ελαίων στην Ευρώπη, με τη Fediol να κρούει τον κώδωνα του κινδύνου για σοβαρές ελλείψεις πάρα πολύ σύντομα, καθώς τα ευρωπαϊκά αποθέματα εξαντλούνται με ταχύτατους ρυθμούς, επηρεάζοντας έτσι και τα νοικοκυριά που απειλούνται τα «ξεμείνουν» από εμφιαλωμένο ηλιέλαιο.
Παράλληλα, περισσότερα χρήματα καλούνται να πληρώσουν οι καταναλωτές και για τα αγροτικά προϊόντα, οι τιμές των οποίων έχουν αυξηθεί σημαντικά λόγω των ανατιμήσεων στα λιπάσματα και στο πετρέλαιο. Ενδεικτικά, οι πατάτες Κύπρου τον Μάιο πωλούνταν έναντι 1,15 ευρώ το κιλό, τον Ιούνιο έφτασαν τα 1,21 και τώρα «τσίμπησαν» στα 1,23 ευρώ, ενώ αντίστοιχη εικόνα παρατηρείται και στα μήλα που από τα 1,31 ευρώ το κιλό άγγιξαν τα 1,64 ευρώ.
Σε ό,τι αφορά στα προϊόντα καθαρισμού και τα χαρτικά, το υγρό απορρυπαντικό πιάτων των 400 ml έχει ανατιμηθεί κατά 16,2%, ενώ σημαντική άνοδο κατά 19,7% καταγράφουν και οι τιμές στα χαρτιά υγείας, αν και τον Αύγουστο παρατηρήθηκε μια αποκλιμάκωση. Οι αυξήσεις αυτές αποδίδονται στην εκρηκτική άνοδο του ενεργειακού κόστους, αλλά και των υλικών συσκευασίας.
Τετραμελής οικογένεια
Με βάση τα παραπάνω, μια τετραμελής οικογένεια για να αγοράσει τα απολύτως απαραίτητα πρέπει να πληρώσει 389 ευρώ, όταν πριν από 5 μήνες έπρεπε να διαθέσει για τα ίδια πράγματα 350 ευρώ (αύξηση της τάξεως του 11%).
Αντίστοιχα, ένα ζευγάρι χωρίς παιδιά τον Μάρτιο δαπανούσε 304 ευρώ το μήνα, ενώ αν αφαιρεθούν κάποια είδη που δεν απαιτείται η εβδομαδιαία αγορά τους, όπως για παράδειγμα το απορρυπαντικό πιάτων, το αφρόλουτρο, τα ρολά υγείας ή η μεγάλη συσκευασία του καφέ, τότε το κόστος ήταν 276 ευρώ.
Σημειώνεται ότι ο υπολογισμός ανά ζευγάρι και οικογένεια έχει γίνει με βάση τις ποσότητες που καταναλώνονται συνήθως σε ένα μέσο νοικοκυριό ανάλογα με τον αριθμό των μελών. Για παράδειγμα, για μια τετραμελή οικογένεια έχουν υπολογιστεί 2 συσκευασίες γάλακτος, αυγών και φέτας την εβδομάδα, 2 κιλά φρούτων, λαχανικών και κρεατικών κ.λπ.
Παρά τη σημαντική επιβάρυνση που έχουν επωμιστεί τα νοικοκυριά για τις αγορές τους από τα σούπερ μάρκετ, στελέχη της αγοράς εκτιμούν ότι οι ανατιμήσεις θα συνεχιστούν και τα πρώτα σημάδια αποκλιμάκωσης θα φανούν το καλοκαίρι του 2023. Αλλωστε, όπως φαίνεται και στον πίνακα, οι τιμές στο ράφι αυξάνονται ακόμα και από μήνα σε μήνα πιέζοντας περαιτέρω τα νοικοκυριά.
ΤΙΜΕΣ ΠΡΟΪΟΝΤΩΝ ΣΟΥΠΕΡ ΜΑΡΚΕΤ
ΠΡΟΪΟΝ | 1Η ΜΑΡΤΙΟΥ 2022 | 22 ΙΟΥΝΙΟΥ 2022 | 3 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 2022 | ΜΕΤΑΒΟΛΗ (%) 1Η ΜΑΡΤΙΟΥ ΜΕ 3 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ | ΜΕΤΑΒΟΛΗ (%) 22 ΙΟΥΝΙΟΥ ΜΕ 3 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ |
ΑΛΕΥΡΙ ΓΙΑ ΟΛΕΣ ΤΙΣ ΧΡΗΣΕΙΣ 1 ΚΙΛΟ | 1,28 | 1,73 | 1,74 | 35,9% | 0,6% |
ΓΑΛΑ ΦΡΕΣΚΟ 1 ΛΙΤΡΟ | 1,38 | 1,47 | 1,71 | 23,9% | 16,3% |
ΣΤΙΓΜΙΑΙΟΣ ΚΑΦΕΣ 200 ΓΡΑΜΜ. | 7,21 | 7,23 | 7,43 | 3,1% | 2,8% |
Αυγά 6 τεμάχια | 2,68 | 2,89 | 2,59 | -3,4% | -10,4% |
COLA 1 ΛΙΤΡΟ | 1,06 | 1,08 | 1,10 | 3,77% | 1,85% |
ΦΕΤΑ (ΣΥΣΚΕΥΑΣΙΑ 400 ΓΡΑΜΜ.) | 4,84 | 4 | 5,58 | 15,2% | 39,5% |
ΦΑΚΕΣ 500 ΓΡΑΜ. | 1,88 | 1,81 | 1,95 | 3,72% | 7,7% |
ΦΑΣΟΛΙΑ ΜΕΤΡΙΑ 500 ΓΡΑΜΜ. | 2,06 | 2,05 | 2,04 | -0,97% | -0,5% |
ΕΛΑΙΟΛΑΔΟ (1 ΛΙΤΡΟ) | 7,66 | 8,61 | 8,22 | 7,31% | -4,5% |
ΗΛΙΕΛΑΙΟ (1 ΛΙΤΡΟ) | 3,62 | 4,29 | 4,91 | 35,6% | 14,5% |
ΠΑΤΑΤΕΣ ΚΥΠΡΟΥ ΚΙΛΟ | 1,15 | 1,21 | 1,23 | 7% | -1,65% |
ΝΤΟΜΑΤΕΣ | 1,56 | 1,78 | 1,28 | -17,9% | -28% |
ΣΠΑΓΓΕΤΙ Νο.6 500 ΓΡΑΜΜ. | 0,84 | 1,13 | 1,1 | 31% | -2,7% |
ΡΥΖΙ 1 ΚΙΛΟ | 4,23 | 4,26 | 4,26 | 0,7% | 0 |
ΜΗΛΑ ΣΤΑΡΚΙΝ | 1,31 | 1,67 | 1,64 | 22,9% | -1,8% |
ΑΠΟΡΡΥΠΑΝΤΙΚΟ ΠΙΑΤΩΝ (400 ML) | 1,73 | 1,88 | 2,01 | 16,2% | 6,9% |
ΑΦΡΟΛΟΥΤΡΟ 650 ML | 2,82 | 3,04 | 2,6 | 7,8% | -14,5% |
ΧΑΡΤΙΑ ΥΓΕΙΑΣ (12 ΡΟΛΑ) | 7,41 | 9,93 | 7,97 | 7,5% | 19,7% |
ΜΟΣΧΑΡΙ ΣΠΑΛΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ (1 ΚΙΛΟ) | 10,05 | 10,17 | 11,9 | 18,4% | 17% |
ΚΟΤΟΠΟΥΛΟ (1 ΚΙΛΟ) | 4,5 | 3,74 | 3,35 | -25,5% | -10,4 |
ΨΩΜΙ (500 γραμμ.) | 1,10 | 1,40 | 1,51 | 37,3% | 29,2% |
ΣΥΝΟΛΟ | 70,37 | 75,37 | 76,12 | 8,2% | 1% |