Σε νέα παρέμβαση προχώρησε το βράδυ της Πέμπτης το Στέιτ Ντιπάρτμεντ, καλώντας την Τουρκία να μην αλλοιώσει τον πολυπολιτισμικό χαρακτήρα και την ιστορικότητα της Μονής της Χώρας στην Κωνσταντινούπολη, στον απόηχο της απόφασης που έλαβε η Άγκυρα να τη μετατρέψει σε τζαμί.
Ο εκπρόσωπος της αμερικανικής κυβέρνησης, πρέσβης Σαμ Μπράουνμπακ, σε ανάρτηση που έκανε στο twitter, υπογραμμίζει ότι «όπως ακριβώς και η Αγία Σοφία έτσι και η Μονή της Χώρας είναι ένα αρχιτεκτονικό αριστούργημα, το οποίο αποτελεί τμήμα των Ιστορικών Χώρων της Κωνσταντινούπολης που είναι ενταγμένοι στο Παγκόσμιο Πρόγραμμα Πολιτιστικής Κληρονομιάς της UNESCO».
«Απευθύνουμε έκκληση στην κυβέρνηση της Τουρκίας να διασφαλίσει ότι η πλούσια πολυπολιτισμική και θρησκευτική ιστορία του χώρου καθώς και τα εκπληκτικά ψηφιδωτά και τις νωπογραφίες – που δημιουργήθηκαν για να αντανακλούν το θαύμα και τη δόξα του Θεού – θα διατηρηθούν και ότι θα παραμείνουν προσβάσιμα σε όλους», καταλήγει στο μήνυμά του ο κ. Μπράουνμπακ.
Υπενθυμίζεται ότι στις 21 Αυγούστου, με απόφαση της τουρκικής κυβέρνησης, η Μονή της Χώρας (σ.σ. Μόνη Αγίου Σωτήρος εν τη Xώρα), μια ιστορική εκκλησία που λειτουργούσε μέχρι τώρα ως μουσείο, μετατρέπεται πλέον σε τζαμί.
Η Μονή της Χώρας, ήταν έως τώρα μουσείο και διαθέτει υπέροχα ψηφιδωτά.
Γνωστή στις ημέρες μας ως Καριγιέ Τζαμί (τουρκ. Kariye Camii ή Kariye Müzesi), υπήρξε βυζαντινό χριστιανικό μοναστήρι στην Κωνσταντινούπολη που μετατράπηκε από τους Οθωμανούς σε τζαμί κατά το 1511.
Από το 1958 λειτουργούσε ως μουσείο. Η μονή χτίστηκε στη θέση της Πύλης της Αδριανούπολης, έξω από τα Θεοδοσιανά Τείχη (στη σημερινή συνοικία Εντιρνέ Καπί), νότια του Κεράτιου Κόλπου.
Το μνημείο έως και σήμερα είναι γνωστό με το όνομα Μουσείο Χώρας. Ο κύριος ναός δεν είναι επισκέψιμος αφού βρίσκεται σε διαδικασία αποκατάστασης.
Πέρυσι την μετατροπή του μοναστηριού σε τζαμί είχε αποφασίσει το τουρκικό Συμβούλιο της Επικρατείας (ΣτΕ), το ανώτατο τουρκικό διοικητικό δικαστήριο, αλλά η απόφαση δεν είχε εφαρμοστεί.
Την απόφαση για ακύρωση της σχετικής πράξης του 1945 του τουρκικού Υπουργικού Συμβουλίου έλαβε το ίδιο τμήμα του τουρκικού ανώτατου διοικητικού δικαστηρίου που ένα χρόνο αργότερα έλαβε και την αντίστοιχη απόφαση για την Αγία Σοφία.
Η δίκη στηρίχτηκε επίσης σε προσφυγή του «Συνδέσμου Προσφοράς στα Βακούφια, τα Ιστορικά Μνημεία και το Περιβάλλον», της ίδιας δηλαδή οργάνωσης που είχε προσφύγει στα τουρκικά δικαστήρια για την Αγία Σοφία.
Ωστόσο, την Παρασκευή η κυβέρνηση Ερντογάν αποφάσισε να προχωρήσει στη νέα αυτή πρόκληση και πλέον η σχετική απόφαση για τη μετατροπή της Μονής της Χώρας σε τζαμί δημοσιεύτηκε στην τουρκική εφημερίδα της κυβερνήσεως.
Απορίας άξιον παραμένει η τύχη των ανεκτίμητης αξίας βυζαντινών ψηφιδωτών που υπάρχουν εντός του ναού και πώς αυτά θα καλυφθούν, προκειμένου να λειτουργήσει το κτήριο ως μουσουλμανικός λατρευτικός χώρος, δεδομένου ότι στο σουνιτικό Ισλάμ απαγορεύεται η εικονογράφηση του προσώπου.
