Γράφει ο Όμηρος Τσάπαλος
Follow @OmirosTsapalos
Τις τελευταίες ημέρες βρεθήκαμε θεατές σε μια πρωτοφανή πολιτική και διπλωματική κόντρα μεταξύ της Ολλανδίας και της Τουρκίας. Τόσο ο Πρόεδρος και ο Πρωθυπουργός της Τουρκίας όσο και ο Πρωθυπουργός της Ολλανδίας προχώρησαν σε μια πρωτοφανή όξυνση των διμερών σχέσεων με αφορμή την παρουσία ή μη τούρκων πολιτικών στις προεκλογικές συγκεντρώσεις υπέρ του ΝΑΙ στο τουρκικό δημοψήφισμα, επι ολλανδικού εδάφους.
Η απέλαση της τουρκάλας υπουργού οικογενειακών θεμάτων που ταξίδεψε οδικώς, με εντολή Ερντογάν προφανώς, για να παραστεί σε μια από αυτές τις εκδηλώσεις, υπήρξε η χαρακτηριστικότερη σκηνή ενός σεναρίου που απ ότι φαίνεται έχει δυο εχθρούς αλλά και δυο… κερδισμένους.
Θα μου προξενούσε φόβο και ανασφάλεια αυτή η κόντρα αν αγνοούσα πως επίκεινται οι ολλανδικές εθνικές εκλογές σε τρεις μέρες, καθώς και το κρίσιμο τουρκικό δημοψήφισμα τον άλλον μήνα. Εξαιτίας αυτών των δυο γεγονότων και οι δυο πλευρές προτίμησαν την όξυνση και την θυσία των σχετικά ομαλών μέχρι σήμερα διμερών σχέσεων για ένα άμεσο εκλογικό όφελος. Και οι δυο Κυβερνήσεις αποσκοπούν να κινητοποιήσουν τα συντηρητικά και «αντισυστημικά» τους ακροατήρια (τα οποία έχουν εξελιχθεί σε καθοριστικά πλέον στις εκλογικές αναμετρήσεις στην Ευρώπη) για να επιτύχουν το εκλογικό αποτέλεσμα που επιθυμούν. Και οι δυο πλευρές βλέπουν να κερδίζουν δημοκοπικά από την κλιμάκωση καθώς ο ένας χρησιμοποιεί τον άλλον ως εχθρό για να συγκινήσει τα κοινά εκείνα που αρέσκονται στην κατασκευή εξωγενών απειλών.
Στην Ελλάδα σφάλουμε όταν θεωρούμε πως ο Ερντογάν είναι ο μόνος που «κάνει σαματά» και προκαλεί συνεχώς την άλλη πλευρά. Στην περίπτωση της Ολλανδίας, αλλά και της Γερμανίας, αποδεικνύεται πως ο στενός εκλογικός καιροσκοπισμός είναι ικανός να βάλλει απέναντι ολόκληρες χώρες και να θυσιάσει διμερείς σχέσεις. Η διαφορά είναι πως ο Ερντογάν το κάνει αυτό συστηματικά και σε πολύ υψηλότερους τόνους. Γιατί ξέρει πως το ακροατήριο του δεν ενεργοποιείται παρα μόνο με ρητορικές κορώνες, εξώφθαλμη προπαγάνδα, ιστορικούς παραλληλισμούς και εχθρούς. Εχθρούς παντού.
Την Τετάρτη διεξάγονται οι Ολλανδικές εκλογές και ήδη ο φιλελεύθερος πρωθυπουργός Μαρκ Ρούτε έχει κερδίσει δημοσκοπικό έδαφος έναντι του ακροδεξιού Γκεερτ Βίλντερς, εξαιτίας της στάσης του απέναντι στη Τουρκία. Η στρατηγική πόλωσης απέδωσε, τουλάχιστον στα προγνωστικά. Μόλις τελειώσουν οι Ολλανδικές εκλογές, ο Ερντογάν θα στραφεί προς τη Γερμανία. Και εκεί η Μέρκελ θα «σηκώσει το γάντι» γιατί ξέρει ότι είναι προς όφελος της μια «στημένη» σύγκρουση με την Τουρκία. Θα στραφεί επίσης και προς την Γαλλία. Γιατί ξέρει πως όλοι οι υποψήφιοι Γάλλοι πρόεδροι θα στραφούν εναντίον του, για διαφορετικούς ο καθένας λόγους.
Οι Κυβερνήσεις επιλέγουν τα μέσα και τις στρατηγικές με τις οποίες θα συγκινήσουν το εκλογικό τους ακροατήριο με βάση τις προτιμήσεις και το θυμικό του εκλογικού τους σώματος τη δεδομένη χρονική στιγμή. Δεν φταίνε μόνο οι κυβερνήσεις που κατεβαίνουν τόσο χαμηλά για να ψαρέψουν ψήφους. Έχουν μερίδιο ευθύνης και οι πολίτες που πλέον συγκινούνται μόνο με την ακραία ρητορική και την συστηματική πόλωση. Μιλάμε για έναν αυτοτροφοδοτούμενο φαύλο κύκλο που μόνο με πεφωτισμένες ηγεσίες θα μπορούσε να εκλείψει. Κάτι που λείπει σήμερα από όλη την Ευρώπη. Και που δεν βλέπω να προκύπτει στο εγγύς μέλλον.
Ζούμε την εποχή των κατασκευασμένων διμερών συγκρούσεων ως ένα από τα λίγα όπλα που απέμειναν στις πολιτικές ελίτ για να συγκινήσουν ένα οργισμένο, μπερδεμένο και έτοιμο να ρισκάρει ακόμα και την αυτοκτονία του εκλογικό ακροατήριο.
Υγ. Τι θα γινόταν άραγε αν ο Ερντογάν με τον Τσαβούσογλου επιθυμούσαν ανοικτές συγκεντρώσεις υπέρ του ΝΑΙ στην Δυτική Θράκη; Ποια θα ήταν η στάση της ελληνικής Κυβέρνησης και της αντιπολίτευσης σε ένα τέτοιο αίτημα; Το ρωτάω γιατί το βλέπω να έρχεται…
