Γράφει ο Γιάννης Κουτρουμπής
Ο «μήνας του μέλιτος» για τον Γάλλο Πρόεδρο φαίνεται να έχει τελειώσει για τα καλά, καθώς ήδη η δημοτικότητα του Εμανουέλ Μακρόν, έχοντας πλέον συμπληρώσει τις πρώτες 100 μέρες της διακυβέρνησης της χώρας παρουσιάζει μεγάλη πτώση. Τι σηματοδοτεί όμως η πτώση της δημοτικότητας του Γάλλου Προέδρου ιδίως σε τόσο σύντομο χρονικό διάστημα.
Αν και μέχρι στιγμής ο ίδιος έχει τηρήσει τις υποσχέσεις της προεκλογικής του εκστρατείας, όπως η ψήφιση ενός νόμου για την ηθικοποίηση της πολιτικής ζωής έπειτα από μια προεκλογική εκστρατεία στιγματισμένη από σκάνδαλα, τα μέτρα με στόχο τον περιορισμό του δημοσιονομικού ελλείμματος προκαλούν τον εκνευρισμό πολλών Γάλλων.
Οι Γάλλοι πολίτες έφεραν τον Μακρόν στην εξουσία ως κάτι το φρέσκο και ηθικό με νέες ιδέες και προσεγγίσεις σε διάφορα ζητήματα προκειμένου να αλλάξει τελείως το διεφθαρμένο Γαλλικό πολιτικό κατεστημένο. Παρόλα αυτά, τα πρώτα σημάδια από τις δημοσκοπήσεις, παρότι ο ίδιος έχει τηρήσει τις υποσχέσεις του, δείχνουν μεγάλη πτώση που σημαίνει πως οι πολίτες δεν είναι ικανοποιημένοι.
Ανατρέπει το status quo
Αν και ο ίδιος αποτελεί πεπειραμένο κυβερνητικό στέλεχος έχοντας διατελέσει σύμβουλος και υπουργός Οικονομίας στην κυβέρνηση Ολαντ είναι δεδομένο πως εισάγει μία νέα πολιτική κουλτούρα, καθώς σύνθημα του προεκλογικού του αγώνα έγινε η ρήξη με την πολιτική ελίτ της Γαλλίας, η οποία κατά τη γνώμη πολλών ψηφοφόρων χρησιμοποιούσε το κράτος για την εξυπηρέτηση ιδίων συμφερόντων.
Και ενώ πολλοί πίστευαν πως αυτά θα μείνουν «στα χαρτιά», στις αρχές Αυγούστου η Γαλλική Εθνοσυνέλευση κατήργησε σειρά βουλευτικών προνομίων, όπως για παράδειγμα ειδικούς όρους για την ασφάλισή τους σε περίπτωση συνταξιοδότησης ή ανεργίας. Ο λεγόμενος νόμος για την επιβολή κανόνων ηθικής στην πολιτική ζωή της Γαλλίας δεν στοχεύει να θέσει περιορισμούς μόνο στα μέλη της Γαλλικής Εθνοσυνέλευσης.
Ούτε οι αξιωματούχοι κατώτερων κλιμακίων επιτρέπεται στο εξής να απασχολούν ως κοινοβουλευτικούς συνεργάτες μέλη της οικογένειάς τους. Πάντως η συντηρητική αντιπολίτευση επιδιώκει να ακυρώσει τον νόμο στο Συνταγματικό Συμβούλιο της Γαλλίας, επειδή θεωρεί ότι αντιβαίνει στην απαγόρευση των διακρίσεων. Οι γάλλοι δικαστές αναμένεται να αποφανθούν το αργότερο εντός Σεπτεμβρίου.
Η πτώση της δημοτικότητας και οι 100 πρώτες μέρες
Πέρα όμως από την ανατρεπτική για τα γαλλικά πολιτικά δεδομένα, απόφαση για περιορισμό των βουλευτικών προνομίων οι πρώτες 100 μέρες συνοδεύτηκαν από αρκετές περικοπές, κάτι που μπορεί να αποτελεί και την αιτία της πτώσης της δημοτικότητας του.
Πυρήνας του πρώτου γύρου μεταρρυθμίσεων είναι η φιλελευθεροποίηση της αγοράς εργασίας. Το κράτος σκοπεύει να μειώσει την επιρροή του σε αυτό το πεδίο αφήνοντας περισσότερες αρμοδιότητες και δυνατότητες λήψης αποφάσεων σε εργοδότες και συνδικάτα. Η χαλάρωση του εργατικού δικαίου επιδιώκει να ωθήσει τις επιχειρήσεις να δημιουργήσουν νέες θέσεις εργασίας ώστε να μειωθεί η υψηλή για τα δεδομένα της χώρας ανεργία. Οι τελικές λεπτομέρειες αναμένεται να ξεκαθαριστούν στο τέλος Αυγούστου.
Η Εθνοσυνέλευση έχει ήδη ανοίξει τον δρόμο στην κυβέρνηση να θέσει σε ισχύ τα μέτρα χαλάρωσης των εργασιακών σχέσεων μέσω διατάγματος, χωρίς να απαιτείται πλέον ψηφοφορία στο κοινοβούλιο. Η εξαγγελθείσα αναδιάρθρωση του ασφαλιστικού συστήματος για συνταξιούχους και ανέργους παραπέμφθηκε από τον γάλλο πρωθυπουργό Εντουάρ Φιλίπ στο 2018.
Πάντως η γαλλική κυβέρνηση προχωρά άμεσα στην υλοποίηση της προεκλογικής εξαγγελίας για συμμόρφωση της χώρας με τα κριτήρια του Μάαστριχτ για ανώτατο όριο 3% για το δημοσιονομικό έλλειμμα, τα οποία παραβίαζε τα τελευταία χρόνια η Γαλλία. Προκειμένου να εκπληρώσει τους όρους ήδη από φέτος απαιτείται άμεση περικοπή των κρατικών δαπανών.
Εκτός από τις στρατιωτικές δαπάνες, στη λίστα των μειώσεων βρίσκεται και η χρηματοδότηση για την τοπική αυτοδιοίκηση. Ως εκ τούτου η κυβέρνηση προβαίνει και σε περικοπές κοινωνικών δαπανών. Όπως η μείωση του επιδόματος κατοικίας για δικαιούχους που έχουν ανάγκη κατά πέντε ευρώ μηνιαίως από τον προσεχή Οκτώβριο. Το μέτρο έχει προκαλέσει σφοδρές διαμαρτυρίες και ενδέχεται να είναι ένας από τους λόγους που επλήγη η δημοτικότητα του Μακρόν.
Τα μετριοπαθή συνδικάτα έχουν συμπεριληφθεί στη διαδικασία επεξεργασίας των μεταρρυθμιστικών σχεδίων της κυβέρνησης και η σχετικά άπειρη πολιτική κοινοβουλευτική ομάδα του νεότευκτου κόμματος του Μακρόν «Η Δημοκρατία Εμπρός» παραμένει πειθαρχημένη στην επίσημη γραμμή, ενώ δεν απειλείται από την αντιπολίτευση.
Η Ευρώπη και ο Μακρόν
Ήδη από τις πρώτες μέρες της εκλογής του ο Εμανουέλ Μακρόν προωθεί τις προτάσεις για τις οποίες μιλούσε και στην προεκλογική περίοδο. Μεταξύ άλλων έκανε λόγο για έναν ευρωπαίο υπουργό Οικονομικών και έναν προϋπολογισμό για την ευρωζώνη. Ωστόσο, τουλάχιστον μέχρι τις ομοσπονδιακές εκλογές στη Γερμανία στις 24 Σεπτεμβρίου δεν πρόκειται να υπάρξει κινητικότητα σε αυτό το πεδίο.
Ο Μακρόν έχει προτείνει τη θέσπιση προϋπολογισμού της Ευρωζώνης που θα διευκολύνει τη χρηματοδότηση των επενδύσεων με σκοπό την τόνωση της ανάπτυξης, τη χορήγηση έκτακτης οικονομικής βοήθειας και τον συντονισμό της Ευρωζώνης όταν αντιδρά σε οικονομικές κρίσεις.
Οι εθνικοί προϋπολογισμοί θα παραμένουν στη διακριτική ευχέρεια των χωρών-μελών, αλλά αυτός ο κοινός πόρος ενός προϋπολογισμού της Ευρωζώνης θα μπορούσε να είναι ευεργετικός σε περιόδους οικονομικής δυσπραγίας. Θα βοηθούσε, άλλωστε, ώστε η ανάπτυξη της Ευρωζώνης να μην εξαρτάται πια τόσο από την ΕΚΤ. Θα δικαιούται πρόσβαση στα κονδύλια αυτού του προϋπολογισμού όποια χώρα συμμορφώνεται με τους κανόνες της Ευρωζώνης.
Η Γερμανίδα καγκελάριος έχει δηλώσει σύμφωνη με την ιδέα. Σε συνέντευξη Τύπου στις 13 Ιουλίου υπενθύμισε ότι είχε η ίδια προτείνει έναν μικρότερο προϋπολογισμό για την Ευρωζώνη εν μέσω της κρίσης χρέους το 2012, αλλά η ιδέα της απορρίφθηκε.
Ο Γάλλος πρόεδρος έχει, επίσης, προτείνει να θεσπισθεί χαρτοφυλάκιο υπουργού Οικονομικών της Ευρωζώνης που θα τελεί υπό την εποπτεία του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου. Την ιδέα υποστηρίζει ο Γερμανός υπουργός Οικονομικών Βόλφγκανγκ Σόιμπλε, αλλά τονίζει ότι προϋποθέτει προσαρμογή των συνθηκών, κάτι που δεν είναι ρεαλιστικό σχέδιο αυτήν τη στιγμή. Τις δύο προτάσεις του Γάλλου προέδρου στηρίζουν Ισπανία και Ιταλία, που τις θεωρούν αναγκαίες για την ενίσχυση της Ευρωζώνης και την περιφρούρησή της από μελλοντικές κρίσεις, όπως άλλωστε και η Κομισιόν.
Ίσως η πιο «ακανθώδης» πρόταση είναι εκείνη για την έκδοση κοινού ομολόγου με την εγγύηση των χωρών-μελών της Ευρωζώνης, μια ιδέα που απορρίπτει ο κ. Σόιμπλε επειδή αναγκάζει τους φορολογουμένους να επωμισθούν τον κίνδυνο. Προκειμένου να κάμψει τις αντιστάσεις, η Κομισιόν έχει προτείνει την ιδέα ενός χρηματοπιστωτικού εργαλείου της Ευρωζώνης, του Ασφαλούς Ευρωπαϊκού Ενεργητικού, που θα ενώνει σε δέσμες κρατικά ομόλογα από όλες τις χώρες της Ευρωζώνης, ώστε να τα πουλάει στους επενδυτές ως ενιαίο προϊόν.
