«Task force» με πρόγραμμα-υπερόπλο, που θα ακολουθεί τις διαδρομές των κρυπτονομισμάτων, συστήνεται, αυτήν την περίοδο, στην Ανεξάρτητη Αρχή για την Καταπολέμηση Εσόδων από Εγκληματικές Δραστηριότητες.
Η Αρχή για το «Ξέπλυμα» ενισχύεται σημαντικά με ένα πληροφοριακό σύστημα που έρχεται από την Αμερική και την Chainalysis, η χρήση του οποίου θα κοστίζει στη χώρα μας 30.000 ευρώ ετησίως. Πρόκειται για ένα πρόγραμμα που θα εντοπίζει την κίνηση των κρυπτονομισμάτων, τους κατόχους τους, αλλά και τις διαδρομές που κάνουν, με σκοπό να μπει ένα «μπλόκο» στο «ξέπλυμα» «μαύρου» χρήματος, που διακινείται κατά κόρον μέσω τέτοιων διαύλων. Μέσω του ειδικού λογισμικού η Αρχή θα παρακολουθεί τα ψηφιακά πορτοφόλια πίσω από τα οποία μπορεί να βρίσκονται εγκληματικές οργανώσεις, κυκλώματα εμπορίας ανθρώπων, ακόμη και τρομοκρατικές οργανώσεις. Μάλιστα, ακολουθώντας τη ροή των κρυπτονομισμάτων και των διευθύνσεων που σχετίζονται με εγκληματική δραστηριότητα, μπορεί με αυτόν τον τρόπο να εντοπίζει το ποσό που «ξεπλύθηκε».
Εκπαίδευση
Ηδη αυτό το διάστημα εκπαιδεύονται ελεγκτές που απασχολούνται στην Αρχή και όλα δείχνουν πως μέχρι τον Σεπτέμβριο η εκπαίδευσή τους θα έχει ολοκληρωθεί και το σύστημα θα είναι σε πλήρη ετοιμότητα. Αυτή η κίνηση αναβαθμίζει σημαντικά τις δυνατότητες της Αρχής Καταπολέμησης, που θα είναι και η μοναδική Αρχή ή υπηρεσία της χώρας μας που θα διαθέτει τέτοιο σύστημα και δυνατότητες ελέγχου.
Το συγκεκριμένο λογισμικό της αμερικανικής εταιρίας Chainalysis χρησιμοποιείται σε περισσότερες από 60 χώρες και μπορεί να ανιχνεύσει, αλλά και να αποτρέψει, παράνομες δραστηριότητες, όπως το «ξέπλυμα» χρήματος, η χρηματοδότηση της τρομοκρατίας, η εκμετάλλευση παιδιών και πολλά άλλα εγκλήματα. Ηδη, χάρη στο συγκεκριμένο λογισμικό εντοπίστηκε bitcoin αξίας 1 δισεκατομμυρίου δολαρίων που συνδεόταν με αγορές στο Σκοτεινό Διαδίκτυο (Dark Web).
Σημειώνεται πως η ετήσια έκθεση της Chainalysis διαπιστώνει πως «ξεπλύθηκαν» κρυπτονομίσματα αξίας 8,6 δισεκατομμυρίων δολαρίων κατά το 2021, ενώ έρευνα της TRM Labs έδειξε πως το 2022 τουλάχιστον 9 δισεκατομμύρια δολάρια σε κρυπτονομίσματα κατευθύνθηκαν σε κλοπές και απάτες, κυρίως τύπου «πυραμίδας». Το πιο σοκαριστικό εύρημα όμως όλων ήταν πως περίπου 3,3 εκατομμύρια δολάρια σε cryptos κατευθύνθηκαν σε ιστότοπους σχετικούς με παιδική πορνογραφία.
Ανάγκες
Πάντως, στους κόλπους της Αρχής για το «Ξέπλυμα» αιωρείται ένα μεγάλο παράπονο τόσο για την υποστελέχωσή της όσο και για την παροδικότατα των υπαλλήλων που τη στελεχώνουν, αφού συνήθως γίνεται απόσπαση κάποιων προσώπων που αφού εκπαιδευτούν και «μυηθούν» σε αρκετά από τα μυστικά και τους τρόπους δράσης της, στη συνέχεια φεύγουν για άλλη υπηρεσία. Η κατάσταση αυτή δημιουργεί αρκετά προβλήματα, καθώς δεν επιτρέπει την απρόσκοπτη εξέλιξη των ερευνών της υπηρεσίας, που καλείται πολύ συχνά να εκπαιδεύει από την αρχή προσωπικό, το οποίο κάποιο διάστημα αργότερα αποχωρεί, έχοντας δε αποκτήσει σημαντικές γνώσεις, με τον κίνδυνο εκμετάλλευσής τους να μένει πάντα ορατός.
Νέα, πιο αυστηρή νομοθεσία από την Ε.Ε.
«Σύμμαχος» όλων των προσπαθειών για τον έλεγχο «διακίνησης» των κρυπτονομισμάτων και της διαφάνειας των συναλλαγών θα είναι η νέα, πιο αυστηρή νομοθεσία, που εγκρίθηκε ήδη από τον Μάιο σε επίπεδο υπουργών Οικονομικών των κρατών-μελών της Ευρωπαϊκής Ενωσης. Ο λόγος για τον κανονισμό MiCA, που εντάσσει τα κρυπτοστοιχεία, τους εκδότες κρυπτοστοιχείων και τους παρόχους υπηρεσιών κρυπτοστοιχείων σε κανονιστικό πλαίσιο με στόχο να προστατεύσει τους επενδυτές αυξάνοντας τη διαφάνεια και θεσπίζοντας ένα ολοκληρωμένο πλαίσιο για τους εκδότες και τους παρόχους υπηρεσιών, που θα περιλαμβάνει τη συμμόρφωση με τους κανόνες για την καταπολέμηση της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες.
Από το 2026
Ο κανονισμός θα τεθεί σε εφαρμογή από 1-1-2026 και θα απαιτεί από κάθε εταιρία με πελάτες στην Ε.Ε. να εγγράφει και να αναφέρει τις συναλλαγές στις εθνικές Αρχές. Παράλληλα, η Ευρωπαϊκή Αρχή Τραπεζών θα επιφορτιστεί με την τήρηση δημόσιου μητρώου μη συμμορφούμενων παρόχων υπηρεσιών κρυπτοστοιχείων, ενώ οι πάροχοι υπηρεσιών κρυπτοστοιχείων των οποίων η μητρική εταιρία είναι εγκατεστημένη σε χώρες που περιλαμβάνονται στον ενωσιακό κατάλογο τρίτων χωρών που θεωρούνται υψηλού κινδύνου όσον αφορά στη νομιμοποίηση εσόδων από παράνομες δραστηριότητες, καθώς και στον ενωσιακό κατάλογο μη συνεργάσιμων περιοχών φορολογικής δικαιοδοσίας, θα υποχρεούνται να εφαρμόζουν ενισχυμένους ελέγχους σύμφωνα με το πλαίσιο της Ε.Ε. για την καταπολέμηση της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες.
