Ένα από τα φετινά βραβεία Breakthrough που απονέμονται σε ερευνητές ως αναγνώριση της σημαντικής συμβολής τους στην εξέλιξη της επιστήμης και των εφαρμογών της, απονεμήθηκε στους επιστήμονες της DeepMind που ανέπτυξαν το AlphaFold, ένα σύστημα τεχνητής νοημοσύνης που προβλέπει γρήγορα και με ακρίβεια τις πρωτεϊνικές δομές. Το βραβείο, που συνοδεύεται με το χρηματικό ποσό των 3 εκατομμυρίων δολαρίων, απονεμήθηκε στον Ντέμη Χασάμπη (Demis Hassabis), συνιδρυτή και διευθύνοντα σύμβουλο της DeepMind και στον Τζον Τζάμπερ, ανώτερο ερευνητή της DeepMind.
Το πρόγραμμα ανοιχτού κώδικα AlphaFold κάνει τις προβλέψεις του με βάση την αλληλουχία των αμινοξέων μιας πρωτεΐνης, ή των μοριακών μονάδων που συνθέτουν την πρωτεΐνη. Αυτές οι μεμονωμένες μονάδες συνδέονται σε μια μακρά αλυσίδα που στη συνέχεια αναδιπλώνεται σε ένα τρισδιάστατο σχήμα. Η τρισδιάστατη δομή μιας πρωτεΐνης υπαγορεύει τι μπορεί να κάνει οπότε η δυνατότητα εξαγωγής συμπερασμάτων για το σχήμα των πρωτεϊνών από την αλληλουχία των αμινοξέων τους είναι εξαιρετικά σημαντική.
Το επίτευγμα, που χαρακτηρίσθηκε ορόσημο από τον επιστημονικό κόσμο, θα βοηθήσει στην καλύτερη κατανόηση διαφόρων ασθενειών και στην επιτάχυνση της ανάπτυξης νέων φαρμάκων.
Το δεύτερο βραβείο Breakthrough απονεμήθηκε από κοινού σε δυο ομάδες επιστημόνων στις ΗΠΑ και στην Ιαπωνία, για την ανακάλυψη της κύριας αιτίας της χρόνιας διαταραχής του ύπνου, της ναρκοληψίας.
Οι ερευνητές, Εμανουέλ Μινιό (Emmanuel Mignot) στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου του Στάνφορντ και Μασάζι Γιαναγκισάουα (Masashi Yanagisawa) στο Πανεπιστήμιο της Tsukuba, ανακάλυψαν ότι η ναρκοληψία είναι μια νευροεκφυλιστική ασθένεια. Διατηρώντας ξεχωριστά εργαστήρια, οι δύο ηγήθηκαν ομάδων επιστημόνων που ακολουθούσαν διαφορετικά ερευνητικά προγράμματα τα οποία συνέκλιναν σε μια νέα κατανόηση των γενετικών αιτιών της ναρκοληψίας.
Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι η πρωτεΐνη ορεξίνη ή υποκρετίνη που ρυθμίζει την εγρήγορση παίζει σημαντικό ρόλο στην εμφάνιση της ναρκοληψίας. Συγκεκριμένα, οι επιστημονικές ομάδες κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι η διαταραχή αυτή προκαλείται από ανεπάρκεια της ορεξίνης στον εγκέφαλο. Τα ευρήματά τους οδήγησαν στην ανάπτυξη φαρμακευτικών θεραπειών που βρίσκονται επί του παρόντος σε κλινικές δοκιμές.
Ο Ντάνιελ Σπίλμαν (Daniel A Spielman) κέρδισε το βραβείο για τις πολλαπλές ανακαλύψεις του στη θεωρητική Επιστήμη των Υπολογιστών και στα Μαθηματικά, ενώ στη Φυσική το βραβείο Breakthrough Prize μοιράστηκαν οι Τσαρλς Μπένετ (Charles H Bennett), Ζιλ Μπρασάρ (Gilles Brassard), Ντέβιντ Ντόιτς (David Deutsch) και Πίτερ Σορ (Peter Shor) για το έργο τους στην κβαντική πληροφορία.
