Όταν, στην πρόσφατη κρίση το ελληνικό χρηματιστήριο κατακρημνιζόταν, όλοι σκέφτονταν τις τράπεζες – εξάλλου οι μετοχές τους πρωταγωνιστούσαν στην πτώση. Ύστερα από την ευρωπαϊκή στήριξη και τη θεαματική άνοδο του χρηματιστηρίου, όλοι σκέφτονταν τις τράπεζες: ήταν φανερό ότι μέσα σ’ αυτή τη «μίνι» κρίση ο κ. Ντράγκι και η ευρωπαϊκή ηγεσία γενικότερα, πήραν τις τελικές τους αποφάσεις για τα… stress tests. Και, όπως πάντα, οι αγορές ήταν καλά πληροφορημένες για όλα…
Έτσι, ξαφνικά και ενώ κανένα θεμελιώδες νέο δεδομένο δεν ανατρέπει θετικά τα έως πολύ πρόσφατα δεδομένα, εγένετο θαύμα: οι ελληνικές τράπεζες βγήκαν από τα stress tests φορώντας πανοπλία, όπως η Αθηνά από το κεφάλι του Δία! Οι Πειραιώς και Alpha Bank βγήκαν με κεφαλαιακό πλεόνασμα, ενώ Εθνική και Eurobank έχουν μικρή κεφαλαιακή υστέρηση 273,28 και 17,5 εκατ. ευρώ αντίστοιχα. Η μεν πρώτη θα καλύψει άνετα αυτό το ποσό από την πώληση της θυγατρικής της στην Τουρκία Finansbank, ενώ για τη δεύτερη το ποσό των 17,5 εκατ. ευρώ είναι αστείο.
Και δεν πρόκειται μόνο γι’ αυτό: Σε αυτά τα αποτελέσματα δεν περιλαμβάνεται η στήριξη των τραπεζών με κρατικά κεφάλαια μέσω της ρύθμισης για τον αναβαλλόμενο φόρο, που δεν είναι τίποτε άλλο παρά η μετατροπή του αναβαλλόμενου φόρου σε φορολογικές πιστώσεις έναντι του Δημοσίου. Η επίπτωση αυτής της ρύθμισης θα ληφθεί υπόψη λίαν προσεχώς, με κεφαλαιακό όφελος για τις τράπεζες επιπλέον 2 δισ. ευρώ τουλάχιστον!
Οι ελληνικές τράπεζες, λοιπόν, βγαίνουν από τη διαδικασία των stress tests της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας όχι μόνο «λευκές» αλλά και με επιπρόσθετο κεφαλαιακό «μαξιλάρι» πάνω από 2 δισ. ευρώ για μελλοντικές ανάγκες.
Πρόκειται για πραγματικό «θαύμα», αφού όλα τα νέα δεδομένα για την ελληνική οικονομία δείχνουν «κόπωση» των αναπτυξιακών ρυθμών από το τρίτο τρίμηνο (και ως γνωστόν οι αναπτυξιακές προοπτικές επηρεάζουν άμεσα τα «κόκκινα» δάνεια και την ποιότητα του χαρτοφυλακίου του τραπεζών) ενώ μέχρι πρόσφατα όλες οι επενδυτικές τράπεζες του κόσμου και όλοι οι παράγοντες της αγοράς δούλευαν με βάση το σενάριο νέων κεφαλαιακών αναγκών των τραπεζών που θα κυμαίνονταν περί τα 3 δισ. ευρώ.
Αυτό που συνέβη ώστε να αλλάξουν όλα και να μιλάμε σήμερα για ένα «θαύμα», το γνωρίζουμε όλοι: η πρόσφατη περιπέτεια του ελληνικού χρηματιστηρίου και των ελληνικών ομολόγων, αλλά και η ταυτόχρονη «περιπέτεια» των ευρωπαϊκών (και παγκόσμιων) αγορών, ως αποτέλεσμα των διαρκώς επιδεινούμενων νέων εκτιμήσεων για την ανάπτυξη.
Αυτή η περιπέτεια ήρθε την… κατάλληλη στιγμή: λίγο πριν ανακοινωθούν τα αποτελέσματα των stress tests των ευρωπαϊκών τραπεζών από την ΕΚΤ. Έτσι, η ευρωπαϊκή ηγεσία (της ΕΚΤ, των Βρυξελλών, του Βερολίνου) προέβη σε «πολιτικό μασάζ» σε αυτά τα αποτελέσματα, προκειμένου να ξορκίσει τον κίνδυνο μιας υποτροπής της αναταραχής στις ευρωπαϊκές αγορές.
Σε πείσμα αυτού του λογιστικού θαύματος, τα προβλήματα των ελληνικών τραπεζών ήταν και παραμένουν τα εξής:
Πρώτο, το τεράστιο ποσοστό των προβληματικών τους δανείων («κόκκινων» δανείων», δηλαδή αυτών που δεν εξυπηρετούνται καν ή που έχουν καθυστέρηση μεγαλύτερη των 90 ημερών. Το ποσοστό αυτό είναι από τα μεγαλύτερα διεθνώς, κυμαινόμενο από 29,7% στην Εθνική έως και 45,6% στην Alpha Bank!
Δεύτερο, ο εξαιρετικά χαμηλός δείκτης κάλυψης τους δανείων τους, που είναι μικρότερος από 47% και εντελώς ανεπαρκής στην περίπτωση της Ελλάδας.
Τρίτο, η κακή ποιότητα των περιουσιακών τους στοιχείων, που επιδεινώνεται από την κακή κατάσταση της ελληνικής αγοράς ακινήτων.
Σε όλα αυτά, αν κάτι άλλαξε εντελώς πρόσφατα είναι σε αρνητική κατεύθυνση: οι εκτιμήσεις ότι οι ρυθμοί ανάκαμψης της ελληνικής οικονομίας κάμπτονται και οι ειδήσεις ότι η ευρωπαϊκή ανάπτυξη ακολουθεί πτωτική πορεία.
Επειδή λοιπόν όλοι γνωρίζουν ότι το «θαύμα» της ΕΚΤ είναι καθαρά λογιστικό, οι υποτίθεται «θωρακισμένες» πλέον ελληνικές τράπεζες θα πρέπει να αναζητήσουν πραγματικές λύσεις σε πραγματικά προβλήματα. Ο επόμενος σταθμός, λοιπόν, θα είναι η ένταση των κατασχέσεων και πλειστηριασμών.
Είναι και αυτό μέσα στο deal που απ’ ό,τι φαίνεται έγινε: η κυβέρνηση πήρε στήριξη για τις ελληνικές τράπεζες, θα δώσει τη ρύθμιση για τους πλειστηριασμούς που απαιτεί η τρόικα…
Όσο για το πραγματικό βάθος των αποτελεσμάτων των stress tests της ΕΚΤ, θα το μάθουμε από τις αγορές όταν κοπάσει η αναμενόμενη βραχυπρόθεσμη «πανηγυρική» άνοδος των τραπεζικών μετοχών στο ελληνικό χρηματιστήριο.
Όσο για την τακτική της ΕΚΤ να ξανακλείσει στην ντουλάπα τους «σκελετούς» του τραπεζικού συστήματος, τίποτε σε αυτό τον κόσμο δεν είναι χωρίς συνέπειες…
