Γράφει ο Κωνσταντίνος Παντελής
MSc in Crisis and Security Management
Η Βρετανία και η Γερμανία παρουσίασαν την Τετάρτη σχέδιο, με στόχο την ενθάρρυνση των φιλοδοξιών της Βοσνίας – Ερζεγοβίνης για ένταξη στην Ευρωπαϊκή Ένωση, προτείνοντας να διατεθούν προενταξιακά ευρωπαϊκά κονδύλια στη χώρα, με αντάλλαγμα τη δέσμευση της νέας κυβέρνησης ότι θα προχωρήσει σε θεσμικές αλλαγές.
Οι υπουργοί Εξωτερικών των δύο χωρών, Φίλιπ Χάμοντ και Φρανκ Βάλτερ Σταϊνμάγιερ παρουσίασαν την πρότασή τους στη διάσκεψη υπουργών Εξωτερικών της νοτιοανατολικής Ευρώπης στο Βερολίνο, στην οποία ήταν οικοδεσπότες.
Η Βοσνία συμπεριλαμβάνεται στη συμφωνία των κρατών των Δυτικών Βαλκανίων που επιδιώκουν ένταξη στην ΕΕ, στην οποία ωστόσο τίθενται εμπόδια από ένα δυσκίνητο σύστημα εθνικού καταμερισμού της εξουσίας που ορίζεται στις ειρηνευτικές συμφωνίες του Ντέιτον που τερμάτισε πόλεμο του 1992-95 και χωρίζει την Πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία σε δύο αυτόνομες περιοχές.
Τα εθνικιστικά κόμματα θριάμβευσαν στις εκλογές του Οκτωβρίου και ένα πολύπλοκο πολιτικό σύστημα, με βάση τις εθνοτικές και περιφερειακές ποσοστώσεις, έχει εμποδίσει το σχηματισμό μιας σταθερής εθνικής κυβέρνησης και μετρίασε τις πιθανότητες μιας ενδεχόμενης στροφής στην ευρωπαϊκή προοπτική.
Παρ ‘όλα αυτά, το πλαίσιο που ορίζεται από τον Βρετανό και τον Γερμανό υπουργό Εξωτερικών στο συνέδριο του Βερολίνου φαίνεται να χρησιμοποιεί τις εκλογές ως ευκαιρία για να ανακτήσει η Βοσνία-Ερζεγοβίνη το momentum και να θέσει ιεραρχικά την οικονομία πριν από τις πολιτικές μεταρρυθμίσεις.
Όπως σημείωσαν από κοινού οι δύο υπουργοί θέλουν να πετύχει το σχέδιο και η Βοσνία να γίνει μακροπρόθεσμα μέλος της «Ευρωπαϊκής οικογένειας».
«Ωστόσο, υπάρχει μόνο ένας δρόμος προς την Ευρωπαϊκή Ένωση -. Αυτός που ανοίγεται μέσω των μεταρρυθμίσεων που βοηθούν τη Βοσνία-Ερζεγοβίνη να φτάσει το πρότυπο της διακυβέρνησης και της οικονομικής ανάπτυξης των κρατών μελών της ΕΕ» όπως ανέφεραν χαρακτηριστικά.
Ο Βόσνιος υπουργός Εξωτερικών Ζλάτκο Λαγκουμντζία είπε στην συνάντηση του Βερολίνου: «Πραγματικά ελπίζω ότι με βάση αυτή την πρωτοβουλία θα έχουμε το συντομότερο δυνατόν μια κυβέρνηση που θα σχηματιστεί γύρω από μια ατζέντα μεταρρυθμίσεων.»
Ωστόσο, οι μεταρρυθμίσεις αυτές απαιτούν συμφωνία όλων των μερών, και ο πρόσφατα επανεκλεγμένος Σερβοβόσνιος ηγέτης Μίλοραντ Ντόντικ, ο οποίος τάσσεται υπέρ μιας χαλαρής συνομοσπονδίας μεταξύ της Σερβικής Δημοκρατίας του και της Μουσουλμανικής-Κροατικής Ομοσπονδίας, αντιτίθεται σθεναρά σε ένα πιο ενιαίο κράτος. Αξίζει επίσης να σημειωθεί ότι ο Ντόντικ αναμένει υποστήριξη από τη Ρωσία και όχι από την ΕΕ.
Με την οικονομία της Βοσνίας σε μια εύθραυστη κατάσταση και την εξάρτηση από το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, η χώρα καλείται να καλύψει ένα αυξανόμενο έλλειμμα στον προϋπολογισμό, ενώ η Βρετανία και η Γερμανία ελπίζουν ότι η έλξη για μια ενδεχόμενη πρόσβαση σε κονδύλια της ΕΕ θα μπορούσε να βοηθήσει στην ώθηση αρκετών θεσμικών αλλαγών.
Το προτεινόμενο πλαίσιο συνεπώς, ζητά από τη Βοσνία να προβεί σε έγγραφη δέσμευση για θεσμικές μεταρρυθμίσεις σε όλα τα επίπεδα του κράτους καθιστώντας την πιο συμβατή με την ΕΕ, καθώς επίσης και να συμφωνήσει σε μια ατζέντα για ευρύτερες πολιτικές και οικονομικές μεταρρυθμίσεις που θα μπορούσε να την ευθυγραμμίσει με τα κριτήρια προσχώρησης.
Σε αντάλλαγμα για τις εν λόγω δεσμεύσεις, η Βρετανία και η Γερμανία θα επιδιώξουν να κερδίσουν την υποστήριξη από τις ευρωπαϊκές χώρες προκειμένου να εγκρίνουν τη Συμφωνία Σταθεροποίησης και Σύνδεσης της Βοσνίας – μια προενταξιακή συμφωνία που ξεκλειδώνει τους πόρους της ΕΕ προκειμένου να ξεκινήσει η χρηματοδότηση περαιτέρω μεταρρυθμίσεων, με σκοπό τελικά να καταστεί η Βοσνία επίσημο υποψήφιο μέλος.
Σύμφωνα με το Υπουργείο Εξωτερικών της Βρετανίας υπάρχουν ελπίδες ότι η έγκριση του σχεδίου θα πραγματοποιηθεί σε μια συνάντηση των υπουργών Εξωτερικών της ΕΕ στις 12 Δεκεμβρίου.
Με αναμενόμενες τις αντιδράσεις από ορισμένα κράτη μέλη σχετικά με την προοπτική της περαιτέρω διεύρυνσης των 28 κρατών-μελών της ΕΕ, οι δύο υπουργοί Εξωτερικών τόνισαν ότι το νέο σχέδιο δεν ισοδυναμεί με αποδυνάμωση των κριτηρίων εισόδου.
Οι υπουργοί ανέφεραν τέλος, ότι τα ζητήματα που προκύπτουν από την εν λόγω υπόθεση εξακολουθούν να είναι αναγκαίο να αντιμετωπιστούν, αλλά και ότι άλλες πολιτικές, κοινωνικές και οικονομικές μεταρρυθμίσεις θα μπορούσαν να έχουν επέλθει νωρίτερα, δημιουργώντας τη δυναμική ένταξης της Βοσνίας στην ΕΕ.
Πηγές
ΑΠΕ-ΜΠΕ
Reuters
