Την απόφασή της να κόψει κάθε δεσμό με το Οικουμενικό Πατριαρχείο της Κωνσταντινούπολης ανακοίνωσε τη Δευτέρα η Ρωσική Ορθόδοξη Εκκλησία, εις ένδειξη διαμαρτυρίας για το αυτοκέφαλο της Ουκρανικής Ορθόδοξης Εκκλησίας.
Μετά από μαραθώνια συνεδρίαση της Ιεράς Συνόδου της Ρωσικής Ορθόδοξης Εκκλησίας στο Μινσκ, ο μητροπολίτης Ιλαρίωνας δήλωσε ότι δεν υπήρχε άλλη επιλογή.
Την Πέμπτη, το Φανάρι ανακοίνωσε ότι χορηγεί αυτοκεφαλία στην Ορθόδοξη Εκκλησία της Ουκρανίας και ταυτόχρονα επανέφερε στην κανονικότητα τον σχισματικό Μητροπολίτη Κιέβου Φιλάρετο ο οποίος ελπίζει ότι θα τεθεί επικεφαλής της νέας, ανεξάρτητης Εκκλησίας.
Ο Φιλάρετος είχε καθαιρεθεί και αφοριστεί από το την Ιερά Σύνοδο του Πατριαρχείου Ρωσίας τη δεκαετία του 1990, αφού ίδρυσε δικό του Πατριαρχείο.
Η Ρωσική Ορθόδοξη Εκκλησία εξέφρασε, επίσης, την ελπίδα το Πατριαρχείο της Κωνσταντινούπολης να αλλάξει σύντομα γνώμη.
Τόνισε δε, ότι η Ρωσική Εκκλησία δεν σκοπεύει να ακολουθεί τις αποφάσεις της Κωνσταντινούπολης για το αυτοκέφαλο της Ουκρανικής Ορθόδοξης Εκκλησίας. «Όλες αυτές οι αποφάσεις είναι παράνομες και άκυρες» είπε ο μητροπολίτης, κατηγορώντας παράλληλα το Φανάρι ότι ξεκίνησε τη διαμάχη που οδήγησε στο Σχίσμα.
Η εν λόγω απόφαση σηματοδοτεί το μεγαλύτερο σχίσμα στη σύγχρονη ιστορία της Ορθόδοξης Εκκλησίας από το Σχίσμα του 1054.
Η ανακοίνωση της Ιεράς Συνόδου
«Η αποδοχή διαλόγου με σχισματικούς και πρόσωπα στα οποία έχει επιβληθεί ανάθεμα από εκκλησία άλλης δικαιοδοσίας, η επιβουλή σε ξένα κανονιστικά όρια, η προσπάθεια αποποίησης δικών της ιστορικών αποφάσεων και υποχρεώσεων, όλα αυτά θέτουν το Πατριαρχείο της Κωνσταντινουπολεως έξω από τα όρια του κανονιστικού πεδίου και προς μεγάλη μας λύπη κάνει πλέον για εμάς αδύνατη την επαφή της ευχαριστίας με τους ιεράρχες, τους πνευματικούς και τους πιστούς. (…)
Στο εξής και μέχρι την άρση των αντικανονικών αποφάσεων που πήρε το Πατριαρχείο Κωνσταντινουπόλεως οι ιερείς του Πατριαρχείου Μόσχας είναι αδύνατο να συλλειτουργούν με τους κληρικούς της Εκκλησίας της Κωνσταντινουπόλεως και για τους πιστούς (αδύνατη) η συμμετοχή σε πράξεις λατρείας σε ναούς αυτής».
