Γράφει ο Γιάννης Κουτρουμπής
Follow @j_koutroubis
Την Τρίτη η Διεθνής Υπηρεσία Ατομικής Ενέργειας των Ηνωμένων Εθνών υπέγραψε μία συνθήκη με το Ιράν προκειμένου να επιλύσει όλα τα θέματα του πυρηνικού προγράμματος της χώρας μέχρι το τέλος του έτους. Οι δυνάμεις που κατέληξαν στην συμφωνία με το Ιράν ήταν οι ΗΠΑ, η Ρωσία, η Γαλλία, η Κίνα, η Βρετανία και η Γερμανία. Οι κύριοι άξονες της συμφωνίας, σύμφωνα με τη σύνοψη που δημοσιεύει η ηλεκτρονική έκδοση της Le Monde, είναι:
Περιορισμός του εμπλουτισμού ουρανίου
Κύριος στόχος είναι η εφαρμογή αυστηρών περιορισμών ώστε να διασφαλισθεί ότι το «Breakout», ο χρόνος που χρειάζεται για τον εμπλουτισμό ουρανίου με σκοπό την κατασκευή ατομικού όπλου, θα είναι τουλάχιστον ένα έτος επί μία δεκαετία.
Περιορισμός παραγωγής πλουτωνίου
Η συμφωνία προβλέπει ότι ο αντιδραστήρας βαρέος ύδατος του Αράκ θα τροποποιηθεί, ώστε να μην έχει την ικανότητα παραγωγής πυρηνικού καυσίμου για στρατιωτικούς σκοπούς
Ενίσχυση των επιθεωρήσεων
Εφαρμογή καθεστώτος ενισχυμένων επιθεωρήσεων κατά τη διάρκεια ισχύος της συμφωνίας, αλλά και μετά από αυτή για ορισμένες δραστηριότητες. Η Διεθνής Υπηρεσία Ατομικής Ενεργείας θα μπορεί να επαληθεύει μέσω των επιθεωρήσεων τη λειτουργία των ιρανικών συσκευών φυγοκέντρησης για περίοδο είκοσι ετών και της παραγωγής συμπυκνωμένου ουρανίου ( yellow cake) για περίοδο είκοσι πέντε ετών. Η Τεχεράνη δεσμεύεται να εφαρμόσει και να επικυρώσει το συμπληρωματικό πρωτόκολλο της IAEA που επιτρέπει τις εις βάθος επιθεωρήσεις.
Άρση των κυρώσεων
Οι κυρώσεις που έχουν επιβληθεί από τις ΗΠΑ και την Ευρωπαϊκή Ένωση στον χρηματοπιστωτικό τομέα και στους τομείς της ενέργειας και των μεταφορών θα αρθούν με την εφαρμογή από το Ιράν της συμφωνίας μετά την περί αυτού επαλήθευση της IAEA (αρχές 2016). Η ίδια διαδικασία θα ακολουθηθεί για την άρση των κυρώσεων του ΟΗΕ.
Εμπάργκο επί των όπλων-πυραυλικό πρόγραμμα
Οι κυρώσεις που αφορούν το πρόγραμμα βαλλιστικών πυραύλων και την προμήθεια επιθετικών οπλικών συστημάτων διατηρούνται. Η απαγόρευση μεταφοράς ευαίσθητων υλικών που μπορούν να χρησιμοποιηθούν στο ιρανικό βαλλιστικό πρόγραμμα παραμένει σε ισχύ για οκτώ χρόνια, εκτός της περίπτωσης που το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ θα δώσει συγκεκριμένη άδεια.
Η συμφωνία αυτή συνάντησε την αντίδραση του ισραηλινού πρωθυπουργού Μπενιαμίν Νετανιάχου, ο οποίος χαρακτήρισε την συμφωνία «ιστορικό λάθος». Αυτό αφορά την συνθήκη και τους όρους στους οποίους κατέληξαν το Ιράν και οι μεγάλες δυνάμεις για το πυρηνικό πρόγραμμα της Τεχεράνης.
«Το Ιράν πρόκειται να ακολουθήσει ένα βέβαιο μονοπάτι προς την απόκτηση πυρηνικών όπλων. Πολλοί από τους περιορισμούς που υποτίθεται ότι θα το εμπόδιζαν από το να φθάσει εκεί θα αρθούν», είπε ο Νετανιάχου κατά την έναρξη μίας συνάντησης με τον ολλανδό υπουργό Εξωτερικών Μπερ Κέντερς στην Ιερουσαλήμ.
«Το Ιράν θα κτυπήσει jackpot, μία χρυσοφόρα φλέβα μετρητών εκατοντάδων δισεκατομμυρίων δολαρίων, που θα του επιτρέψουν να συνεχίσει να επιδιώκει την επιθετικότητα και τον τρόμο στην περιοχή και στον κόσμο. Είναι ένα κακό λάθος ιστορικών διαστάσεων.»
Εν κατακλείδι, η συμφωνία αυτή θέτει τις υποχρεώσεις του πυρηνικού προγράμματος του Ιράν σε μία σειρά τακτοποιώντας της εκκρεμότητες και θέτει κάποια κοινά αποδεκτά όρια στο πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν, προκειμένου να μην καταφύγει σε επιθετικές πολιτικές που θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε μία πολύ μεγάλη καταστροφή.
