Στην πρώτη Αφρικανική σύνοδο κορυφής για το κλίμα που ολοκληρώθηκε την Τετάρτη (06/09) στο Ναϊρόμπι, οι αφρικανικές χώρες που συμμετείχαν, υπέγραψαν μια διακήρυξη με την οποία κάνουν έκκληση στη διεθνή κοινότητα για περισσότερες επενδύσεις, αλλά και μεταρρύθμιση του διεθνούς χρηματοπιστωτικού συστήματος. Η Διακήρυξη του Ναϊρόμπι, όπως ονομάστηκε, αναφέρει ότι θα χρησιμεύσει ως «βάση για την κοινή θέση της Αφρικής» ενόψει των συνομιλιών για το κλίμα που θα διεξαχθούν στο Ντουμπάι, υπό την αιγίδα των Ηνωμένων Εθνών, αργότερα φέτος.
Στη σύνοδο τονίστηκε πολλές φορές ότι η Αφρική είναι έτοιμη να αναλάβει ηγετική θέση σε θέματα καθαρής ενέργειας και περιβαλλοντικής διαχείρισης. Αλλά για να συμβεί αυτό, αναφέρει η διακήρυξη, οι βιομηχανικές χώρες του κόσμου, οι οποίες ευθύνονται σε μεγάλο βαθμό για τη ρύπανση που προκαλεί την κλιματική αλλαγή, πρέπει πρώτα να επενδύσουν, αντί να στέλνουν πακέτα βοήθειας όταν συμβαίνουν καταστροφές.
Αυτή η έλλειψη χρηματοδότησης είναι ένα από τα μεγαλύτερα ζητήματα που χωρίζουν τα πλούσια και τα φτωχά έθνη, καθώς ο κόσμος αγωνίζεται να μειώσει τις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα. Θα αποτελέσει ένα από τα κύρια σημεία διαμάχης στην παγκόσμια σύνοδο κορυφής των Ηνωμένων Εθνών για το κλίμα που αρχίζει στις 30 Νοεμβρίου στο Ντουμπάι. Η ιστορική σύνοδος στο Ναϊρόμπι ήταν εν μέρει μια προσπάθεια των φτωχότερων εθνών να ενισχύσουν τα επιχειρήματά τους.
Οι επενδυτές ανακοίνωσαν ότι περίπου 23 δισεκατομμύρια δολάρια θα διατεθούν για έργα όπως ηλιακά μικροδίκτυα, αγορές άνθρακα και αναδάσωση. Αλλά δεν ήταν σαφές πόσα από αυτά τα χρήματα αντιπροσώπευαν δεσμεύσεις, σε αντίθεση με τις προθέσεις.
Ο πρόεδρος της Κένυας, Γουίλιαμ Ρούτο δήλωσε ότι η Αφρική διαθέτει το 60% του παγκόσμιου δυναμικού ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και σχεδόν το 1/3 των ορυκτών που είναι ζωτικής σημασίας για την ηλεκτροδότηση βιομηχανιών που εξαρτώνται σήμερα από τα ορυκτά καύσιμα που θερμαίνουν τον πλανήτη. Εν τω μεταξύ, 600 εκατομμύρια άνθρωποι στην Αφρική δεν έχουν ηλεκτρικό ρεύμα.
«Πρέπει να πρασινίσουμε γρήγορα, πριν από την εκβιομηχάνιση, και όχι το αντίστροφο», δήλωσε ο Ρούτο.
Τα πολυεθνικά πιστωτικά ιδρύματα θεωρούν εδώ και καιρό πολλές αφρικανικές χώρες πολύ επικίνδυνες για επενδύσεις σε υποδομές όπως οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, λόγω ανησυχιών για την κακή οικονομική διαχείριση και τα μεγάλα χρέη, σε συνδυασμό με ζητήματα όπως η διαφθορά και οι συγκρούσεις.
Η σύνοδος κορυφής προσέλκυσε δεκάδες χιλιάδες αντιπροσώπους από όλο τον κόσμο στον εμπορικό κόμβο της Ανατολικής Αφρικής. Στις εκδηλώσεις της, οι οποίες πραγματοποιήθηκαν στο Kenyatta International Convention Center, το πιο εμβληματικό κτίριο του κέντρου του Ναϊρόμπι που χτίστηκε τη δεκαετία του 1970, συμμετείχαν στελέχη τραπεζών, εταιρείες ιδιωτικών κεφαλαίων, φιλανθρωπικά ιδρύματα και κυβερνήσεις-χορηγοί.
Τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, ένας από τους κύριους παραγωγούς πετρελαίου στον κόσμο και οικοδεσπότης της ετήσιας διάσκεψης του ΟΗΕ για το κλίμα φέτος, υποσχέθηκαν 4,5 δισεκατομμύρια δολάρια σε επενδύσεις στην καθαρή ενέργεια και 450 εκατομμύρια δολάρια σε πιστώσεις άνθρακα.
Ορισμένες αφρικανικές χώρες βασίζονται εδώ και καιρό στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας για το μεγαλύτερο μέρος της ηλεκτροπαραγωγής τους. Στην Κένυα, δήλωσε ο Ρούτο, περισσότερο από το 90% της ηλεκτρικής ενέργειας είναι ανανεώσιμη, σε μεγάλο βαθμό από γεωθερμικές πηγές στη Μεγάλη Κοιλάδα του Ριφτ.
Ωστόσο, έξω από τις αίθουσες του συνεδριακού κέντρου, οι πολίτες της χώρας έθεταν πιο σκληρά ερωτήματα σχετικά με το ποιον εξυπηρετούσε πραγματικά το συνέδριο και οι υψηλοί στόχοι του.
«Η συζήτηση για την ενέργεια συγκαλύπτει την οικονομική μας κρίση», δήλωσε ο Μοντερτσάι Ογκάντα, συγγραφέας και ηγετική φωνή της Κένυας σε περιβαλλοντικά θέματα.
«Ναι, παίρνουμε το μεγαλύτερο μέρος της ηλεκτρικής μας ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. Αλλά πληρώνουμε ακριβά τις ξένες εταιρείες για την παραγωγή αυτής της ενέργειας σε συνάλλαγμα», είπε. «Η μεταποίηση έχει γίνει ακριβή, γεγονός που αυξάνει τον πληθωρισμό. Όσον αφορά τη ζωή των Κενυατών, η πηγή ενέργειας τους είναι εντελώς αδιάφορη».
Το νόμισμα της Κένυας έχει χάσει περίπου το 1/3 της αξίας του έναντι του δολαρίου τα τελευταία δύο χρόνια, και ο Ρούτο έχει αυξήσει τους φόρους στο φυσικό αέριο και στις μικρές επιχειρήσεις, γεγονός που έχει βαθύνει την κρίση κόστους ζωής. Περισσότεροι από 8 στους 10 Κενυάτες ζουν με λιγότερα από πέντε δολάρια την ημέρα, σύμφωνα με την Παγκόσμια Τράπεζα.
Ωστόσο από τη σύνοδο κορυφής ήταν απούσες μερικές από τις μεγαλύτερες οικονομίες της Αφρικής, όπως η Νιγηρία, η Νότια Αφρική, η Αιθιοπία και η Αίγυπτος. Ηγέτες από χώρες που βίωσαν πρόσφατα πραξικοπήματα ή συγκρούσεις, όπως το Σουδάν, ο Νίγηρας και η Γκαμπόν, επίσης δεν ήταν παρόντες. Και παρά το γεγονός ότι ανέλαβε ηγετικό ρόλο σε προηγούμενες συζητήσεις για το κλίμα, ο πρόεδρος της Λαϊκής Δημοκρατίας του Κονγκό, Φελίξ Τσισεκέντι, επίσης δεν συμμετείχε.
Στο επίκεντρο του αιτήματος των συμμετεχόντων προς τον κόσμο ήταν η «ευνοϊκή» χρηματοδότηση – ουσιαστικά, δάνεια με επιτόκια χαμηλότερα από αυτά της αγοράς και με πιο επιεικείς προθεσμίες αποπληρωμής.
«Μόλις πριν από οκτώ μήνες, το διοικητικό συμβούλιο της Παγκόσμιας Τράπεζας εξακολουθούσε να συζητά αν οι επενδύσεις για το κλίμα θα επιβάρυναν την οικονομική ανάπτυξη», δήλωσε ανώτερος αξιωματούχος του Υπουργείου Οικονομικών των ΗΠΑ που συμμετείχε στη σύνοδο κορυφής και ο οποίος θέλησε να διατηρήσει την ανωνυμία του σύμφωνα με το πρωτόκολλο του Υπουργείου Οικονομικών.
Ο Αμερικανός πρόεδρος Τζο Μπάιντεν έχει δηλώσει ότι το Κογκρέσο επιθυμεί να διαθέσει περισσότερα από 11 δισεκατομμύρια δολάρια για την προστασία του κλίματος, ωστόσο κατάφερε να εξασφαλίσει μόνο 1 δισεκατομμύριο δολάρια στον τελευταίο προϋπολογισμό.
Ο αξιωματούχος και άλλοι με εμπειρία σε αυτά τα πιστωτικά ιδρύματα επισήμαναν την πρόσφατη αλλαγή ηγεσίας στην Παγκόσμια Τράπεζα ως πιθανό επιταχυντή των εσωτερικών μεταρρυθμίσεων που αποσκοπούν στην απελευθέρωση εκατοντάδων δισεκατομμυρίων δολαρίων σε επενδύσεις για την αντιμετώπιση της κλιματικής κρίσης στις λιγότερο ανεπτυγμένες χώρες του κόσμου.
«Ο λόγος για τον οποίο δημιουργήθηκαν οι πολυμερείς αναπτυξιακές τράπεζες ήταν για να αναλαμβάνουν τέτοιου είδους κινδύνους», δήλωσε ο Άντριου Στιρ, ο οποίος εργάστηκε για χρόνια στο τμήμα κινδύνου της Παγκόσμιας Τράπεζας και τώρα είναι επικεφαλής του Bezos Earth Fund, ενός φιλανθρωπικού ιδρύματος που ίδρυσε ο Τζεφ Μπέζος.
Αντ’ αυτού, έγιναν όλο και πιο προσεκτικές θέλοντας να προστατεύσουν την πιστοληπτική τους ικανότητα. Αυτή η τάση έχει επιτέλους αρχίσει να αντιστρέφεται, συμπλήρωσε.
«Το μυστικό είναι η δυναμική – η οικοδόμηση μιας αίσθησης ότι τα πράγματα που οι τράπεζες θεωρούσαν κάποτε επικίνδυνα δεν είναι τελικά τόσο», είπε. «Και όπως δείχνει αυτή η σύνοδος κορυφής, αυξάνουμε την ταχύτητα», κατέληξε ο Στιρ.
ΠΗΓΗ: ΝΥΤ
