Γράφει η Κωνσταντίντα Κωνσταντίνου
Τα εκκαθαριστικά της εφορίας έχουν κάνει δυναμική είσοδο στα ελληνικά νοικοκυριά και είναι πολλοί οι λόγοι να μην ασχολείται ο κόσμος με την έξοδο στις αγορές και που πολλοί συμπολίτες μας έχουν χάσει τον ύπνο τους τον τελευταίο καιρό. Ας δούμε τι μας βρήκε:
- Με την έκδοση των εκκαθαριστικών έχουμε 41,58% χρεωστικά, 42,84% μηδενικά και 15,58% πιστωτικά. Οι πρώτοι χρωστάνε, οι δεύτεροι δεν δίνουν τίποτα και οι τελευταίοι δικαιούνται επιστροφή, δηλαδή.
- Για τα χρεωστικά εκκαθαριστικά ο κάθε φορολογούμενος καλείται να πληρώσει κατά μέσο όρο 1450,14 ευρώ είτε εφάπαξ είτε σε τρεις δόσεις. (Οι δόσεις αυτές καθορίζονται για τέλη Ιουλίου, τέλη Σεπτεμβρίου και τέλη Νοεμβρίου).
- Υπάρχουν πολλοί που ήταν εκπρόθεσμοι στην υποβολή δήλωσης. Ακόμα και για όσους δήλωσαν ένα λεπτό μετά τα μεσάνυχτα της προηγούμενης Παρασκευής προβλέπονται πρόστιμα από 100 έως 500 ευρώ. Το χειρότερο δε είναι πως όσοι καθυστερούν να εξοφλούν τους φόρους τους θα χρεώνονται 0,73% τόκο ανά μήνα καθυστέρησης.
Τα καλύτερα δεν έχουν ειπωθεί ακόμα όμως. Ας δούμε τι συνέβη σε σχέση με πέρυσι, όσο πιο απλά γίνεται:
- 200.000 περισσότερα νοικοκυριά σε σχέση με πέρυσι καλούνται να πληρώσουν φόρο.
- Τα ποσά είναι αυξημένα κατά μέσο όρο 40%, ενώ υπάρχουν πολλές περιπτώσεις που μιλάμε για διπλάσιο φόρο.
Πέρα όμως από τις δύο βασικές αυτές συνιστώσες έχουμε ακούσει πάρα πολλά την τελευταία εβδομάδα, αφού δημοσιεύτηκαν τα εκκαθαριστικά. Εξωφρενικές και σε αριθμό και σε ουσία περιπτώσεις επιβολής φορολογίας. Σταθερό παράδειγμα και συνεχώς απαντώμενο σε παράπονα και ενστάσεις τον τελευταίο καιρό, άνεργοι φορολογούμενοι, πολλοί εκ των οποίων κατοικούν μάλιστα στο σπίτι των γονιών τους που ακούμε πως καλούνται να πληρώσουν ποσά της τάξεως των 4000 και των 5000 ευρώ. Οι ιστορίες είναι άπειρες.
Ενώ, λοιπόν, βρισκόμαστε εν μέσω καλοκαιριού και προσπαθούμε να προσελκύσουμε χρήματα από το εξωτερικό με κυριότερο μέσο τον τουρισμό, μας βρήκε και πάλι η φορολογική τρέλα. Ενώ περισσότερες από 4500 επιχειρήσεις ασφυκτιούν από άποψη ρευστότητας περιμένοντας ακόμα και επιστροφές από το κράτος, οι φόροι διπλασιάζονται σχεδόν μέσα σε ένα χρόνο. Και οι πιο αδύναμοι κρίκοι δεν είναι άλλοι από τους μισθωτούς με τα μπλοκάκια, τους εισοδηματίες από ακίνητα, όσους έχουν πολύ χαμηλά εισοδήματα και φυσικά τους επαγγελματίες και επιχειρηματίες, και ειδικά τους μικρομεσαίους. Για να καταλάβουμε πρακτικά τι σημαίνουν όλα αυτά, ας δούμε ένα ζωτικό παράδειγμα από το τομέα του τουρισμού. Είχα αναφερθεί σε προηγούμενο κείμενο για το γεγονός πως μετά την υπογραφή του τέταρτου μνημονίου και το 24% στην εστίαση, ειδικά ο χώρος αυτός, γονατίζει με πολύ άδικο τρόπο σε μία χρονική περίοδο, αυτή των καλοκαιρινών μηνών, που πραγματικά δεν το θέλουμε.
Ας ξαναμπούμε στα παπούτσια ενός τέτοιου επαγγελματία λαμβάνοντας υπόψιν τα νέα δεδομένα. Αρχικά ως επιχειρηματίας, θέλεις να πληρώσεις εργαζομένους (αληθινό γεγονός: έχει έρθει και σε αυτούς εκκαθαριστικό, οπότε μεγάλο κομμάτι της πληρωμής αυτής μετατρέπεται σε φορολογία), να πληρώσεις λογαριασμούς σε σπίτι και επιχείρηση, να παραγγείλεις υλικά και προϊόντα προς κατανάλωση για να σε πληρώσει ο πελάτης και να πρέπει να επιστρέψεις ένα 24% του ποσού σε ΦΠΑ. Και όλα αυτά μόνο για να πληρώνεις φόρους και λογαριασμούς. Γιατί θέλεις να πας σούπερ μάρκετ, να πληρώσεις ρεύμα, τηλέφωνο, νερό. Είναι απλά τα πράγματα. Ακόμη και τα έχεις όλα υπολογισμένα, μια λάμπα να καεί, θα μπεις μέσα.
Ο κόσμος στο μεγαλύτερο μέρος του, καλώς ή κακώς, δεν τα έχει τα λεφτά για να πληρώσει. Πολλοί μάλιστα χρωστάνε φόρους από πέρυσι και από πρόπερσι. Να σημειωθεί πως αρχίζει να σοβαρεύει το πράγμα με τις ολοένα και περισσότερες κατασχέσεις. Και όσο και να γίνεται προσπάθεια να μπει χρήμα από το εξωτερικό με κάθε τρόπο, όταν βάζεις τέτοια εμπόδια και ταυτόχρονα ζητάς συνεχώς χρήματα ασύστολα, που θα βρεθούν τα λεφτά; Και ας μην ξεχνάμε πως περιμένουμε την έκδοση ΕΝΦΙΑ στο τέλος του καλοκαιριού με τις πέντε δόσεις του να μετράνε αντίστροφα σαν βόμβα από τον Σεπτέμβρη.
Είναι η πλέον λανθασμένη αντίληψη πως η υπεροφορολόγηση επιφέρει περισσότερα έσοδα. Αυτό ισχύει διότι όσο και να αυξάνεις τα ποσά που απαιτείς άμα δεν υπάρχουν χρήματα, δεν υπάρχουν. Το γεγονός ότι δεν έχεις ρεαλιστικές προσδοκίες ως κράτος δεν σημαίνει πως θα εισπράξεις όσα θέλεις ή θεωρείς πως θα εισπράξεις. Στην πραγματικότητα απλώς βάζεις ανούσια εμπόδια και αδιέξοδα τόσο σε εσένα όσο και στους πολίτες και φράζεις την οικονομία σου. Ταυτόχρονα, απομονώνεις το κράτος όσο και να πιστεύεις ότι πέτυχες το αντίθετο με την «έξοδο στις αγορές». Και είναι πραγματικά συνταρακτικό αν σκεφτεί κανείς πως ενώ η κυβέρνηση πανηγυρίζει από την μία, από την άλλη γονατίζει τους φορολογούμενους και τους χτυπάει αλύπητα. Χαρακτηριστικά, σε δηλώσεις που έχουν γίνει από το Υπουργείο Οικονομικών, φαίνεται πως οι αναμενώμενες επιστροφές θα γίνουν το νωρίτερο προς τις αρχές Σεπτέμβρη με όλους όσους τις δικαιούνται να περιμένουν καρτερικά. Δίνοντας το συγκριτικό πλεονέκτημα στους κυβερνητικούς εκπροσώπους και αντιμετωπίζοντάς τους ως οργανωμένους και συγκεκριμένους σε αυτό που κάνουν με τον τρόπο που το κάνουν, μήπως ανάμεσα σε όλα αυτά η καθυστέρηση δεν είναι τυχαία; Μήπως το γεγονός πως περιμένουν να κλείσει η τουριστική σεζόν κάτι θα έπρεπε να μας λέει;
Στην Ελλάδα παραλογιζόμαστε. Το κάνουμε εδώ και καιρό και, πολύ φοβάμαι, θα συνεχίσει να συμβαίνει ανά τα χρόνια αν δεν αλλάξουν βασικοί τρόποι αντιμετωπίσης διαφόρων πτυχών της κοινωνίας μας. Το φυσικό επόμενο είναι να αντικατροπτίζεται αυτή η διαδικασία στον δημόσιο βίο, σε λειτουργίες του κράτους, και σε εξαιρετικά ευαίσθητα ζητήματα, όπως αυτό της φορολόγησης. Εκεί αρχίζουμε να συναντάμε εξαιρετικά ενδιαφέρουσες καθώς και τρομακτικές περιπτώσεις. Όπως ο φόρος διαμονής σε όλα τα καταλύματα, με βάση τον οποίο οι πελάτες εκτός από τον ΦΠΑ – που είναι στο 24% πια- καλούνται να πληρώνουν συγκεκριμένο ποσό ανάλογα τα αστέρια του καταλύματος.
