Γράφει ο Χρήστος Σούλης*
Πόσο επηρεάζει η τουρκική κρίση την Ελλάδα; Ποιές οικονομικές και γεωπολιτικές ισορροπίες διαταράσσονται και αγγίζουν άμεσα τα δικά μας συμφέροντα;
Η κρίση και η αστάθεια στην Τουρκία πρέπει να μας απασχολεί σοβαρά. Περνάμε μια μεταβατική περίοδο και θέλει ιδιαίτερη προσοχή γιατί είναι μια ρευστή περίοδος που μπορεί να προκαλέσει πολλές αρνητικές καταστάσεις αλλά συγχρόνως είναι και μια ευκαιρία που μπορεί να προσφέρει περισσότερα θετικά αποτελέσματα σε ότι αφορά την θέση μας οικονομικά και γεωστρατηγικά.
Παρακολουθώντας κανείς το ιστορικό background μεταξύ των δύο χωρών θα δει ότι ποτέ άλλοτε η Ελλάδα δεν είχε τόσο εύφορο έδαφος στο να καταστεί δύναμη εγγύησης σε μια περιοχή που πολλοί αποκαλούν και ως πυριτιδαποθήκη του πλανήτη, αλλά και στρατηγικός παίκτης με πρωταγωνιστικό ρόλο.
Γιατί όμως δεν γίνονται βήματα προς αυτή την κατεύθυνση; Αυτό είναι άλλο θέμα που χρήζει πολύωρης ανάλυσης. Η ουσία αυτή την ώρα είναι ότι ο Ρετζέπ Ερντογάν κάνει τα πάντα, προφανώς εν αγνοία του, για να διασπάσει την Τουρκία και να χάσει οριστικά το παιχνίδι που μαζί με τον πρώην στενό του συνεργάτη Άχμετ Νταβούντογλου είχαν σχεδιάσει από την πρώτη στιγμή με τον τίτλο “Στρατηγικό Βάθος“.
Ο “σουλτάνος” μέρα με την μέρα χάνει πολιτικές συμμαχίες, στενούς συνεργάτες, αλλά και το πιο σημαντικό απ’ όλα που ο ίδιος δεν δείχνει να έχει καταλάβει έχοντας άλλη άποψη ή ίσως και να γνωρίζει αλλά για ευνόητους λόγους να μην το βγάζει προς τα έξω, τον λαό του, τον κόσμο του. Και αυτό διότι η Τουρκία αντί για ένα σύγχρονο δυτικό Ευρωπαϊκό κράτος μετατρέπεται σε μια σκοτεινή Ισλαμική δημοκρατία, κάτι το οποίο προφανώς και δεν αρέσει στην μεγάλη μεσαία κοινωνική τάξη που επί “σουλτάνου” μεγαλούργησε και που εμπιστεύθηκε τον συγκεκριμένο ηγέτη με μοναδικό σκοπό την Ευρωπαϊκή προοπτική της χώρας και οχι τα πισωγυρίσματα.
Στο δια ταύτα και στο γιατί η Ελλάδα μπορεί όντως να βγει κερδισμένη απ’ όλη αυτή την κρίση, εκτεμεταλλευόμενη ουσιαστικά το “δώρο” του Τούρκου ηγέτη.
Η Τουρκία δεν φτάνουν τόσα ανοιχτά μέτωπα που την “καίνε” (Κούρδους, Συρία, Αρμενία, Ισραήλ, Ρωσία, Ελλάδα, Ευρώπη & προσφυγικό) ήρθε να προστεθεί άλλο ένα, ίσως και το πιο σημαντικό για τους ίδιους και όχι μόνο, αυτό της εμφυλιοπολεμικής κατάστασης και το παρολίγον στρατιωτικό πραξικόπημα με τις όποιες συνέπειές του. Δείχνει πλέον να χάνεται ο έλεγχος και να γίνονται κινήσεις απόγνωσης.
Οι Η.Π.Α για παράδειγμα πάντα έτρεφαν μια “συμπάθεια” στο γεωγραφικό πλεονέκτημα της Τουρκίας ως προς την εξυπηρέτηση των συμφερόντων τους και η αλήθεια είναι ότι σπάνια οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν χαλάσει το χατίρι των γειτόνων ειδικά σε θέματα που αφορούν Ελληνο-Τουρκικούς διπλωματικούς διαπληκτισμούς που ως συνήθως εμείς βγαίνουμε σχεδόν πάντα οι χαμένοι της υπόθεσης.
Οι γείτονες, όμως, πλέον έχουν περιέλθει σε καθεστώς δυσμένειας με τις Η.Π.Α από τότε που δεν επετράπη η διέλευση αμερικανικών στρατευμάτων από τις Τουρκικές δυνάμεις, στο Ιράκ και πλέον η κατάσταση χειροτερεύει από την στιγμή που Ερντογάν κατηγορεί ανοιχτά τις Ηνωμένες Πολιτείες για εμπλοκή τους στο παιχνίδι αποσταθεροποίησης του ιδίου αλλά και ότι προστατεύουν τον “τρομοκράτη” Φετουλάχ Γκιουλέν ο οποίος κατά τα λεγόμενα του Τούρκου προέδρου λειτουργεί κατόπιν εντολής της CIA.
Επομένως, η έλλειψη αξιοπιστίας, η έλλειψη εμπιστοσύνης, η έλλειψη φιλίας, η έλλειψη κοινών στόχων σημαίνει αυτομάτως και ρήξη.
Όλη αυτή η κατάσταση, όλα αυτά τα μέτωπα που έχει ανοίξει η Τουρκία η οποία έχει περιέλθει σε ένα καθεστώς γεωπολιτικής αστάθειας συνδέονται με ένα ρευστό και ασταθές γεωστρατηγικό περιβάλλον.
Και όμως, παρόλο που η χώρα μας βρίσκεται ίσως στην κρισιμότερη στιγμή της σύγχρονης ιστορίας της, παρόλο που δεν υπάρχει όχι ισχυρή πολιτική, ούτε καν τα βασικά μιας πολιτικής με την έννοια του κυρίαρχου κράτους, την στιγμή που δεν υπάρχει έμπνευση και την ώρα που η χώρα κυβερνάτε απ’ ό,τι χειρότερο σαν κυβέρνηση πρωθυπουργό, με έναν λαό που έχει χαθεί σε μια ανούσια καθημερινότητα χωρίς όραμα, χωρίς στόχους, χωρίς όνειρα. Παρόλο που η Ελλάδα μας, λόγω της μεγάλης οικονομικής κρίσης που περνάει, χαρακτηρίζεται από μια φοβία και μια άνευ προηγουμένου εσωστρέφεια.
Την ώρα λοιπόν που γίνονται όλα αυτά και όταν όλα στην γειτονιά μας επαναπροσδιορίζονται η Ελλάδα ακόμα και έτσι, παραμένοντας κατά τα άλλα μια φιλειρηνική χώρα, με ευημερία, σταθερότητα, χωρίς άμεσους κινδύνους, μπορεί να διαδραματίσει ηθελημένα ή άθελα της σημαντικό ρόλο στον νέο γεωπολιτικό χάρτη.
Κρατώντας καταρχάς ίσες αποστάσεις έμπρακτης συμμαχίας από Ρωσία και Η.Π.Α. Μια Ρωσία που θέλει να ισχυροποιήσει την παρουσία της στην Μεσόγειο, κυρίως για εμπορικούς λόγους αλλά και για γεωστρατηγικούς λόγους και οι Η.Π.Α που το μόνο σταθερό καράβι για τους στρατηγικούς & οικονομικούς της ελιγμούς στην ευρύτερη περιοχή είναι η Ελλάδα.
Επιπλέον, ενισχύεται και πρέπει να ενισχυθεί η συμμαχία Ελλάδας-Αιγύπτου-Κύπρου-Ισραήλ με στόχο την κυριαρχία στα θαλάσσια συμφέροντα της περιοχής μας. Να εφαρμόζουμε συμπληρωματικές πολιτικές στις εταιρικές σχέσεις ισχυρών κρατών με συμφέροντα στην γειτονιά μας και να παίξουμε με επιτυχία επιτέλους το παιχνίδι της διπλωματίας για να βγούμε κερδισμένοι, έστω και έτσι, αδύναμοι οικονομικά. Ο ιστορικός μας ρόλος ήταν να συνθέτει και να ενώνει στην δύσκολη αυτή περιοχή του πλανήτη. Και σε αυτή την κατεύθυνση πρέπει να κινείται η Ελλάδα.
*Ο Χρήστος Δ. Σούλης είναι Οικονομoλόγος, μέλος των επιστημονικών φορέων της Νέας Δημοκρατίας.
