Γράφει ο Ceteris Paribus
Ο Αλέξης Τσίπρας έχει πολλές «φουρτούνες» να αντιμετωπίσει. Καθώς όμως έπεσε ήδη πάνω από μία φορά από την Ακρόπολη και στάθηκε όρθιος (για να μην πούμε ότι την τελευταία από αυτές βρήκε και… πορτοφόλι), τώρα δεν συμβιβάζεται με τίποτε λιγότερο από το αναδειχτεί σε ηγεμόνα του πολιτικού σκηνικού. Και όσοι τον γνωρίζουν, λένε ότι «επιθεωρεί» με προσοχή τα «όπλα» με τα οποία θα πετύχει αυτό το στόχο. Στο πλαίσιο αυτό, πολλές θεωρίες και θεωρήσεις υπάρχουν για το πώς, με ποιες πολιτικές πρωτοβουλίες, θα μπορούσε να ξεδιπλώσει ένα «ηγεμονικό σχέδιο». Υπάρχει όμως ένα «όπλο» μεγάλου βεληνεκούς που τώρα έχει τη δυνατότητα να χρησιμοποιήσει και στο οποίο δεν αναφέρεται κανείς: ο διεμβολισμός και η αναδιάταξη συμμαχιών στον επιχειρηματικό χώρο. Κάθε μεγάλη πολιτική αλλαγή που θέλει να αφήσει ηγεμονικό πολιτικό «στίγμα» είναι αδύνατον να μην στηριχτεί σε μια μεγάλη αναδιάταξη συμμαχιών και σε μια μεγάλη ανακατανομή ισχύος στο μεσαίο, κυρίως όμως στο ανώτερο επίπεδο της επιχειρηματικής τάξης.
Από την εποχή που το ΠΑΣΟΚ του Ανδρέα Παπανδρέου ανέτρεψε το «κράτος της Δεξιάς», ο όρος «νέα τζάκια» εισήχθη στο πολιτικό λεξιλόγιο για να περιγράψει ακριβώς αυτή τη διαδικασία ανάδειξης νέων επιχειρηματικών πόλων οι οποίοι πλαισιώνουν μια νέα «πολιτική τάξη» που προκύπτει ύστερα από μια μείζονα πολιτική αλλαγή.
Η αλήθεια είναι ότι η εκάστοτε κυβερνητική εξουσία έχει πολλά «όπλα» για να παίξει το παιχνίδι του διεμβολισμού, της αναδιάταξης και του προσεταιρισμού μεγάλων επιχειρηματικών συμφερόντων. Είναι οι κρατικές επιδοτήσεις στον επιχειρηματικό τομέα, η ιεράρχηση και προώθηση μεγάλων επιχειρηματικών πρότζεκτ από το Δημόσιο, οι δημόσιες προμήθειες. Σε μια εποχή όμως μεγάλης στενότητας δημόσιων επενδυτικών πόρων, έχει αποκτήσει τεράστια εμβέλεια ένα άλλο «εργαλείο»: τα… επιχειρηματικά δάνεια!
Λόγω της μακρόχρονης ύφεσης στην ελληνική οικονομία, αλλά και της ασυδοσίας που επικράτησε τα προηγούμενα χρόνια (αν όχι δεκαετίες…) στον τομέα των επιχειρηματικών δανείων, είμαστε σε μια στιγμή που πάνω από το 50% των επιχειρηματικών δανείων είναι «κόκκινα», δηλαδή μη εξυπηρετούμενα. Σύμφωνα με πληροφορίες, ξεπερνούν τα 50 δισ. ευρώ.
Αν ακολουθηθεί η τυπικώς ορθή διαδικασία, πολλοί επιχειρηματίες απλούστατα θα χάσουν τις επιχειρήσεις τους. Σε αρκετές περιπτώσεις, τα δάνεια δόθηκαν χωρίς εξασφαλίσεις και κατά παραβίαση των όρων του τραπεζικού δανεισμού- με συνενόχους τον επιχειρηματία, τραπεζικά ή και πολιτικά στελέχη που λειτούργησαν σαν «μεσεγγυητές». Και αντίθετα όμως: πολλοί επιχειρηματίες των οποίων τα δάνεια είναι «τυπικώς εντάξει» και με κάποια λογική αναχρηματοδότηση θα μπορούσαν να επιβιώσουν, κάλλιστα μπορούν να καταστραφούν αν οι αρμόδιοι (τραπεζίτες, αλλά και όσοι μπορούν να τους επηρεάσουν) δεν δείξουν την πρέπουσα «ευελιξία»…
Ο ΣΥΡΙΖΑ μπήκε από πολύ νωρίς στο «παιχνίδι» της δημιουργίας συμμαχιών με μεγάλης εμβέλειας επιχειρηματίες – η προεκλογική υπόθεση της συνάντησης Δούρου – Μαρινάκη, αλλά και η «περιπέτεια» με τον Μελισσανίδη και το γήπεδο της ΑΕΚ ήταν κορυφή του παγόβουνου τέτοιων ανοιγμάτων και «προσεγγίσεων»… Στην ολιγόμηνη πρώτη διακυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ η κυβερνητική ηγεσία μπήκε εκ των πραγμάτων πιο βαθιά σε αυτό το παιχνίδι. Και ύστερα από τον πρόσφατο εκλογικό θρίαμβο, η δυνατότητα για κινήσεις «μεγάλου βεληνεκούς» σε αυτό τον τομέα έχει ανοίξει διάπλατα.
Ενδεικτικό της επιθυμίας του πρωθυπουργού να μανατζάρει ο ίδιος την αναδιάταξη του επιχειρηματικού χάρτη, είναι ότι η εποπτεία των ιδιωτικών επενδύσεων πέρασε από τον Γιώργο Σταθάκη στην αρμοδιότητα του πιο στενού του συνεργάτη, υπουργού Επικρατείας Νίκου Παππά.
Θα ευοδωθεί για τον ΣΥΡΙΖΑ αυτό το μείζον παίγνιο εξουσίας; Η εμπειρία έχει δείξει ότι οι δυνατότητες είναι μεγάλες, αλλά εξίσου και οι κίνδυνοι. Ο μεγαλύτερος εξ αυτών: οι αντιδράσεις των επιχειρηματιών που βρίσκονται «χαμένοι» σε αυτή τη διαδικασία, οι οποίες μπορούν να πάρουν διάφορες ενοχλητικές μορφές. Και ήδη, όπως μαθαίνουμε, κάποιοι άρχισαν να προειδοποιούν…