Στη λύση των πρότυπων προτάσεων φαίνεται πως θα στραφεί τους επόμενους μήνες, η ηγεσία του Υπ. Υποδομών, προκειμένου να βρεθεί τρόπος και κυρίως κεφάλαια, για την χρηματοδότηση ιδιαίτερα κρίσιμων έργων και παρεμβάσεων στο λεκανοπέδιο της Αττικής και να αποτραπεί η περαιτέρω επιδείνωση του κυκλοφοριακού. Όπως προανήγγειλε ο Υφυπουργός Υποδομών, κ. Ν. Ταχιάος, στο πρόσφατο 7ο Συνέδριο Υποδομών και Μεταφορών – ITC 2024, “εντός του Οκτωβρίου θα φέρουμε στη Βουλή τις νέες ρυθμίσεις που θα ανοίξουν τον δρόμο για τις πρότυπες προτάσεις, οι οποίες δεν θα πρέπει να θεωρούνται πλέον τοτέμ. Οι αλλαγές θα επιλύσουν ζητήματα, όπως η συμβατότητα με το Κοινοτικό Δίκαιο”.
Την ίδια άποψη εξέφρασε στην τοποθέτησή του και ο διευθύνων σύμβουλος της ΤΕΡΝΑ, κ. Χρ. Παναγιωτόπουλος. “Αντιλαμβανόμαστε ότι δεν μπορούν να γίνουν όλα τα έργα, ούτε μπορούν να γίνουν όλα μαζί. Είναι όμως απαραίτητο, σε μία χώρα όπως η Ελλάδα, που οι ανάγκες βαίνουν συνεχώς αυξανόμενες – λόγω παλαιότητας των υποδομών, λόγω της οικονομικής ανάπτυξης αλλά και της κλιματικής κρίσης – και οι δυνατότητες είναι πεπερασμένες, να αξιοποιούμε κάθε διαθέσιμο πόρο, κάθε προσφερόμενη βοήθεια και κάθε ευκαιρία για να μπορέσουμε να κάνουμε όσα μπορούμε περισσότερα” σημείωσε, προσθέτοντας πως “έχουμε και ένα εξαιρετικό εργαλείο, όπως οι Πρότυπες Προτάσεις, που επιταχύνει και τις μελέτες αλλά και επιτρέπει τη μόχλευση ιδιωτικών κεφαλαίων – ένα εργαλείο που νομοθετήθηκε από την προηγούμενη πολιτική ηγεσία του ΥΠΟΜΕ και το οποίο παραμένει ανενεργό μαζί με τις προτάσεις που ήδη κατέθεσαν οι κατασκευαστικοί όμιλοι, στο πλαίσιο του σχετικού θεσμού”.
Σύμφωνα με παράγοντες του κλάδου, η αδυναμία χρηματοδότησης έργων στην Αττική μέσω κοινοτικών πόρων, φαίνεται πως επιταχύνει την υιοθέτηση της λύσης αυτής. Αυτός είναι και ο λόγος για τον οποίο οι μέχρι σήμερα προτάσεις που έχουν υποβληθεί από τις κατασκευαστικές εταιρείες, εστιάζουν κυρίως σε έργα στην Αττική και συγκεκριμένα παρεμβάσεις που θα επιχειρήσουν να βελτιώσουν το κυκλοφοριακό, το οποίο διαρκώς επιδεινώνεται.
Υπενθυμίζεται ότι, πλέον, η Ε.Ε. δεν εγκρίνει χρηματοδοτήσεις για οδικά έργα και ακόμα περισσότερο στην Αττική, καθώς η στόχευση των ευρωπαϊκών κονδυλίων είναι η επίτευξη ισορροπημένης ανάπτυξης και στις ασθενέστερες οικονομικά περιφέρειες της χώρας. Αυτός άλλωστε είναι και ο λόγος για τον οποίο έχει “κολλήσει” το έργο της παράκαμψης της Λ. Κύμης (πέραν ασφαλώς της προσφυγής που έγινε στο ΣτΕ), καθώς υπήρξε δυσχέρεια στην ένταξή του στο ΕΣΠΑ της περιόδου 2021-2027. Ανάδοχος του έργου των 350 εκατ. ευρώ είναι η κοινοπραξία ΤΕΡΝΑ-ΑΚΤΩΡ-ΙΝΤΡΑΚΑΤ.
Τι είναι ο θεσμός των Πρότυπων Προτάσεων;
Οι Πρότυπες Προτάσεις αφορούν σε έργα, που αναλαμβάνει να προτείνει και να ωριμάσει ο ιδιωτικός τομέας. Για τον σκοπό αυτό, θεωρούνται μια πρόσφορη λύση για περιπτώσεις έργων, που είτε δεν μπορούν να εξασφαλίσουν ευρωπαϊκά κονδύλια (π.χ. οδικά έργα στην Αττική).
Με βάση την διαδικασία, ο ιδιώτης υποβάλλει την Πρότυπη Πρόταση στην σχετική ηλεκτρονική πλατφόρμα. Αυτή αφορά σε έναν φάκελο, όπου περιγράφεται το αντικείμενο της σύμβασης, τεκμηριώνεται αναλυτικά η αξία της προτεινόμενης επένδυσης, ενώ περιλαμβάνεται και μελέτη κόστους-οφέλους. Επίσης, για την υποβολή της πρότυπης πρότασης απαιτείται η καταβολή παραβόλου, υπέρ του Δημοσίου, ύψους ίσου με ποσοστό 1‰ επί της προϋπολογιζόμενης αξίας του έργου.
Στη συνέχεια, η πρόταση αξιολογείται από την Επιτροπή Αξιολόγησης κι εφόσον εισηγηθεί την έγκρισή της, ο αρμόδιος Υπουργός καλείται να την εισάγει προς τελική κρίση στην Κυβερνητική Επιτροπή Συμβάσεων Στρατηγικης Σημασίας. Εφόσον εγκριθεί το έργο, ξεκινά η διαγωνιστική διαδικασία, όπου μπορούν να συμμετέχουν κι άλλες εταιρείες.
Βασικά κριτήρια για την αξιολόγηση των προτάσεων του ιδιωτικού τομέα, είναι να αφορούν σε λύσεις που θα μπορούν να ωριμάσουν και να υλοποιηθούν γρήγορα, ενώ η χρηματοδοτική συμβολή του δημοσίου δεν μπορεί να υπερβεί τον διαθέσιμο δημοσιονομικό χώρο για την εθνική οικονομία.
Ποια έργα έχουν προτείνει οι κατασκευαστικοί όμιλοι;
Η κοινοπραξία των ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ (36%) -Άκτωρ Παραχωρήσεις (32%) -Άβαξ (32%) έχει καταθέσει μια σημαντική πρόταση, για ένα πακέτο έργων εκτιμώμενου κόστους 1,5 δισ. ευρώ. Πρόκειται για τις επεκτάσεις της Αττικής Οδού προς Λαύριο, Ραφήνα και από την Περιφερειακή Υμηττού προς την Λεωφόρο Βουλιαγμένης (σήραγγα Ηλιούπολης). Το συγκεκριμένο πακέτο έργων εκτιμάται ότι θα απαιτήσει κεφάλαια 1,5 δισ. ευρώ, δίνοντας σημαντική “ανάσα” στην πρόσβαση προς τα νότια προάστια, ενισχύοντας παράλληλα την επέκταση του αστικού ιστού προς τα λιμάνια του Λαυρίου και της Ραφήνας, που αναμένεται να αναπτυχθούν σημαντικά (ιδίως του Λαυρίου) τα επόμενα χρόνια. Ειδικά η σήραγγα της Ηλιούπολης θεωρείται κρίσιμο έργο, για να διευκολύνει – στο μέτρο του δυνατού – την πρόσβαση από και προς το Ελληνικό.
Μια ακόμα Πρότυπη Πρόταση, που έχει υποβληθεί μόνο από την ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ, αφορά στην κατασκευή ενός νέου οδικού άξονα, που θα συνδέσει την Ελευσίνα με τα Οινόφυτα, με εκτιμώμενο κόστος 500 εκατ. ευρώ. Το έργο αυτό αποσκοπεί στην ελάφρυνση του κυκλοφοριακού φόρτου στον άξονα της Λ. Κηφισού, που κρίνεται ότι έχει πλέον ξεπεράσει τα όριά του, με αποτέλεσμα να παρατηρούνται καθημερινά μποτιλιαρίσματα για μεγάλο διάστημα της ημέρας.
Στόχος είναι η δημιουργία ενός νέου αυτοκινητόδρομου, που θα συνδέει την Ελευσίνα με τα Οινόφυτα, συνδέοντας το δυτικό τμήμα της Αττικής Οδού και των νότιων οδικών αξόνων της Ελλάδας, με την περιοχή βόρεια των Οινοφύτων, παρακάμπτοντας το οδικό δίκτυο της Αττικής. Με βάση τον σχεδιασμό, ο άξονας αυτός θα ξεκινά από την περιοχή του Αγ. Λουκά στο Θριάσιο Πεδίο και θα καταλήγει στον ΠΑΘΕ, στην περιοχή των Οινοφύτων, έχοντας μήκος 40 χιλιομέτρων. Ο σχεδιασμός προβλέπει δύο λωρίδες κυκλοφορίας ανά κατεύθυνση, με ανισόπεδους κόμβους και μια σειρά παράπλευρων και κάθετων δρόμων για αποκατάσταση της συνέχειας και της δομής του υφιστάμενου τοπικού οδικού δικτύου.
Του Νίκου Ρουσάνογλου / capital.gr
