Οι Έλληνες καταναλωτές μετα την δεκαετία του 1990 φημίζονται για τον υπερκαταναλωτισμό τους και την ξενομανία τους. Σαφώς, η υφεσιακή πορεία της ελληνικής οικονομίας σε συνδυασμό με την φοροκαταιγίδα των τριών τελευταίων χρόνων δεν ηταν δυνατόν να αφήσουν ανεπηρέαστες τις καταναλωτικές συνήθειες του Νεοέλληνα. Σχετικές έρευνες για το ελληνικό καταναλωτικό κοινό δείχνουν πως ολοένα συρρικνώνεται η ποσότητα των αγορών μας και αυτές περισσότερο αφορούν τα είδη πρώτης ανάγκης. Επισης έχει μειωθεί αρκετά το ενδιαφέρον για τη φίρμα των προϊόντων ενώ παράλληλα αυξάνεται το ενδιαφέρον για την χώρα προέλευσης των εταιρειών κατασκευής τους. Έτσι, λοιπόν καθώς εγκαταλείπουμε τις προτιμήσεις μας για τα ξένα επώνυμα προϊόντα πολυτελείας, μια νέα μόδα αναδεικνύεται στο λιανεμπόριο που ακούει στο όνομα ενός όψιμου καταναλωτικού πατριωτισμού.
Συγκεκριμένα το έλλειμμα εμπορικού ισοζυγίου της Ελλάδας κατέγραψε σημαντική μείωση για το διάστημα Ιανουαρίου – Αυγούστου 2012 (-10,2 δισ. ευρώ), έναντι του αντίστοιχου διαστήματος πέρυσι (-15,9 δισ. ευρώ), σύμφωνα με στοιχεία της Eurostat που δόθηκαν στη δημοσιότητα στα μέσα Νοεμβρίου. Την ίδια περίοδο, οι ελληνικές εξαγωγές αυξήθηκαν κατά 11%, ενώ οι εισαγωγές μειώθηκαν κατά 13%. Ωστόσο, σύμφωνα με τα στοιχεία της Eurostat, η Ελλάδα παρουσιάζει το τέταρτο υψηλότερο εμπορικό έλλειμμα (-10,2 δισ. ευρώ) στην Ε.Ε., μετά τη Μ. Βρετανία (-102,2 δισ. ευρώ), τη Γαλλία (-56,5 δισ. ευρώ) και την Ισπανία (-23,8 δισ. ευρώ), κατά το διάστημα Ιανουαρίου – Αυγούστου 2012.
Είναι σαφές πως αρκετή δουλεία έχει να γίνει για την πλήρη και οριστική αντίστροφη των όρων του ελληνικού εμπορικού ισοζυγίου. Ο λόγος για την όποια επιβράδυνση μιας πλήρους αλλαγής των καταναλωτικών συνηθειών οφείλεται στο γεγονός ότι η πολιτεία δεν στηρίζει όπως θα έπρεπε μια τέτοια θετικη τάση. Η ελληνική κυβέρνηση παραμένει αδρανής ως προς την ουσιαστική αντιμετώπιση σημαντικών καρτέλ που βραχυκυκλώνουν την αγορά όπως στην περίπτωση των τροφίμων και των καυσίμων. Από την μια πλευρά, πολύ σωστά ο Πρωθυπουργός ομιλεί για ανάπτυξη ώστε να ανακοπεί ο φαύλος υφεσιακός κύκλος που γεννοβολά ανέργους και εγκυμονεί κοινωνικές αναταραχές. Από την άλλη πλευρά, τόσο Υπουργείο Οικονομικών όσο και το Υπουργείο Ανάπτυξης δεν έχουν θίξει καθόλου τα ειδικά συμφέροντα γνωστών επιχειρηματικών κύκλων ιδίως στο χώρο της ενέργειας που μεταξύ άλλων δραστηριοποιούνται είτε στο χώρο των Μ.Μ.Ε είτε στο «ευαίσθητο» τραπεζικό τομέα.
Ενδεχομένως ένα μερίδιο ευθύνης να καταλογίζεται και στους Έλληνες καταναλωτές, υποστηρίζοντας ότι ο πατριωτισμός πολλών πάει περίπατο όταν φτάνουν στο τελικό στάδιο επιλογής μίας αγοράς τους. Προφανώς, δεν μπορεί κάποιος να κατηγορήσει τον Έλληνα συνταξιούχο ή μισθωτό για το γεγονός ότι έχει επιδοθεί σε ένα κυνήγι προσφορών για να ικανοποιήσει στο ελάχιστο βαθμό την αυτοσυντήρηση του νοικοκυριού του.
Οι ευθύνες βαραίνουν κατά πολύ περισσότερο την εγχώρια οικονομική ελίτ και όχι τόσο όση από τη λεγομένη μεσαία τάξη έχει επιβιώσει στην χώρα.. Οι Έλληνες επιχειρηματίες δεν προσαρμόζονται στις ανάγκες των εποχών για συμπίεση των πρόσκαιρων κερδών τους με στόχο την μακροπρόθεσμη κατάκτηση ενός μεγαλυτέρου μεριδίου της αγοράς έναντι των ξένων ανταγωνιστών τους. Και στο τέλος, είτε μεταφέρουν τους κύκλους εργασιών τους σε τρίτες χώρες με χαμηλότερο φορολογικό συντελεστή ή με πιο ελαστική αγορά εργασίας καθώς ελάχιστες είναι πλεον οι πολυεθνικές που ενδιαφέρονται για την αγορά ελληνικών επιχειρήσεων εν μέσω αβεβαιότητας για την ελληνικη οικονομία. Βέβαια είναι αμφίβολο κατά πόσο σκέπτεται η ελληνικη οικονομική ελίτ με όρους πατριωτικής αυτοσυνειδησίας, μιμούμενη την αντίστοιχη ελληνικη πολιτική τάξη.
Για αυτό, προτού προλάβουν κάποιοι να εκθειάσουν την διαφαινόμενη καταναλωτική τάση υπερ των ελληνικών προϊόντων, θα πρέπει να αναλογιστούμε ποιοι είναι έτοιμοι να πληρώσουν το τίμημα για την επιτυχή έκβαση μιας αλλαγής νοοτροπίας από το πεδίο της καταναλωτικής μας συμπεριφοράς μέχρι το σκεπτικό της ελληνικής επιχειρηματικής άρχουσας τάξης. Δεν αρκούν μονάχα τα ευχολόγια και οι διακοινώσεις προθέσεων από την ελληνική κυβέρνηση, κάποιος πρέπει να σπάσει τα κλούβια αυγά της ελληνικής οικονομίας, αρχίζοντας από τα καρτέλ…
