Γράφει ο Δημήτρης Κατσαρός
Η κατάρριψη του επιχειρήματος, της απουσίας μουσείου ικανού να φιλοξενεί τα μάρμαρα στην Ελλάδα, μετά τη δημιουργία του νέου μουσείου της Ακρόπολης αλλά και του δόγματος περί «αμετακίνητου» των μαρμάρων, η Βρετανία προσπαθεί να εφεύρει νέα επιχειρήματα για την παραμονή των μαρμάρων εκεί.
Νέος υποστηριχτής αυτής της προσπάθειας είναι ο εκκεντρικός δήμαρχος του Λονδίνου ο οποίος κάνεις τις τελευταίες μέρες προκλητικές αναφορές στο θέμα.
«Το Βρετανικό Μουσείο είναι ένα από τα μεγαλύτερα του κόσμου. Τα Μάρμαρα του Παρθενώνα είναι το πιο ιερό από τα ιερά κομμάτια του. Και ο Θεός του ποταμού Ιλισσός είναι ένα από τα πιο εκπληκτικά δείγματα γλυπτικής της Αθήνας του 5ου αι. π.Χ. Γιατί τότε να το στείλεις στο εξωτερικό; Γιατί στη Ρωσία; … Η ιδέα του να στείλεις ένα κομμάτι από τα ελγίνεια μάρμαρα στο Ερμιτάζ δεν απαιτούσε την έγκριση της κυβέρνησης – και σε αυτό το απλό γεγονός διακρίνεται η Μεγάλη Βρετανία από τόσες άλλες χώρες στον κόσμο και ειδικά τη Ρωσία. Εδώ δεν είναι τυραννία. Έχουμε και προστατεύουμε την ιδέα της πολιτισμικής, καλλιτεχνικής και διανοητικής ελευθερίας – και αυτό αποφέρει τεράστια οικονομική αξία στην χώρα.» Είναι ένα μικρό απόσπασμα από το άρθρο του δημάρχου Μπόρις Τζόνσον στην Telegraph.
O Τζόνσον επιδίδεται σε μια λατρεία του μεγαλείου της Βρετανικής Αυτοκρατορίας ως νέο πλαίσιο για τη συζήτηση της επιστροφής των μαρμάρων. Το πνεύμα που διαπερνά τις δηλώσεις του μας δίνει και μια εικόνα για το πώς μπορεί να κινηθεί η επιχειρηματολογία της Βρετανίας, στην αντίληψη ότι τα μάρμαρα, ως σπουδαίο κειμίλιο του ναθρώπινου πολιτισμού, να παραμείνουν στην κοσμοπολίτικη βρετανία και όχι σε οποιαδήποτε άλλη χώρα που το βλέπει σαν εθνικό ζήτημα, όπως η Ελλάδα. Καταλήγει ο βρετανός δήμαρχος να μιλά για ανωτερότητα του Βρετανίας ως προς την πολιτική της κουλτούρας. «Φαντάζεστε κάποια άλλη χώρα που το εθνικό της μουσείο θα μπορούσε να πάρει μια τόσο φορτισμένη πολιτικά απόφαση, χωρίς να το γνωρίζει ή να το εγκρίνει η κυβέρνηση; Την Ελλάδα; Τη Γαλλία; Τη Ρωσία; Με κάνετε να γελάω.»
Είναι προκλητικός, είναι προσβλητικός αλλά του αναγνωρίζουμε ότι είναι πανέξυπνος. Αφού είναι ο πρώτος που χρησιμοποιεί τον δυστυχώς όχι ακόμη εξαλειφθέντα ψωροκωσταινισμό μας. Είναι άλλωστε γεγονός ότι ενώ η συζήτηση εκτυλίσσεται όλα τα χρόνια ανάμεσα σε μουσεία και σπανιότερα, υπουργεία πολιτισμού, είναι η πλευρά της Ελλάδας στην οποία πρωτοστατεί ακόμη και ο πρωθυπουργός. Πρέπει να προβληθεί ωστόσο, το επιχείρημα από πλευράς μας, ότι ενώ τα μάρμαρα αποτελούν για τους άλλους λαούς μνημείο του πολιτισμού που ενέπνευσε τον πολιτισμό τους, εμάς είναι αναπόσπαστο στοιχείο της εθνικής μας αφήγησης, όπως αυτή αναπτύχθηκε τουλάχιστον μετά το 18ο αιώνα.
