Γράφει ο Ζαχαρίας Λουδάρος
Τυπικά μεθαύριο κλείνει μια εποχή, αυτή των μνημονίων. Το γεγονός δεν είναι αμελητέο, ειδικά αν σκεφτεί κανείς πόσο στραβά θα μπορούσαν να έχουν πάει τα πράγματα, ενόσω ο Σόιμπλε έβλεπε στο πρόσωπο του Γιάνη Βαρουφάκη τον “χρήσιμο ηλίθιο” για να κάνει μέσα σε μια νύχτα την Ελλάδα να μοιάζει “Μέση Ανατολή”. Ήταν τότε που ο Μπιλ Κλίντον έκανε εντατικά μαθήματα Clintonomics από το τηλέφωνο στον Αλέξη Τσίπρα, προκειμένου ν’ απαλλαγεί ο Έλληνας πρωθυπουργός από την ψευδαίσθηση της αυτονομίας της πολιτικής έναντι της οικονομίας. Ψευδαίσθηση που χαρακτηρίζει οριζόντια ολόκληρο το μεταπολιτευτικό πολιτικό σύστημα και την καλλιέργησε συστηματικά το ΠΑΣΟΚ.
H “Ελληνική Άνοιξη” αποδείχθηκε ανέφικτη, ευτυχώς με τις μικρότερες δυνατές απώλειες, ενώ η αποδοχή του “It’s the economy, stupid” αποτέλεσε από το καλοκαίρι του 2015 και μέχρι σήμερα, τη βασική γραμμή πλεύσης της ελληνικής κυβέρνησης προκειμένου να ολοκληρωθεί χωρίς εκπλήξεις το “πρόγραμμα”. Σε αυτή την κατεύθυνση βοήθησε και η γενικότερη συγκυρία (Συρία, Τουρκία, Προσφυγικό) που απαιτούσε να παραμείνει η Ελλάδα “πυλώνας σταθερότητας” στην ευρύτερη περιοχή.
To πρόβλημα είναι πως εκτός από την κυβέρνηση Τσίπρα, η προτεραιότητα της οικονομίας έναντι της πολιτικής και πολύ περισσότερο της όποιας ιδεολογίας, έχει αναγνωριστεί πλέον και από την πλειοψηφία της κοινωνίας. Οπότε όσες θριαμβολογίες κι αν ακουστούν αυτές τις μέρες, το εκλογικό ακροατήριο θα τις αξιολογήσει με βάση την οικονομική κατάσταση που βιώνει.
Όταν ο νέος και η νέα πάνε να πιάσουν δουλειά και τους προτείνουν μισθό 370 ευρώ καθαρά στον ιδιωτικό τομέα και 490 μικτά στους δήμους με πρόγραμμα του ΟΑΕΔ, τότε κανένα μνημόνιο δεν έχει τελειώσει. Το ίδιο ακριβώς θα πουν κι όσοι κατάφεραν να έχουν ένα σπίτι στη Νίκαια, στο Κερατσίνι ή στη Δραπετσώνα και θα πληρώσουν το νέο φουσκωμένο ΕΝΦΙΑ. Κι αυτά συμβαίνουν σε μια χώρα όπου στα δημόσια νοσοκομεία, οι συγγενείς των ασθενών πρέπει να πηγαίνουν με δικά τους έξοδα σύριγγες και γάζες ενώ στα δημόσια σχολεία θ’ αρχίσουμε να μετράμε πάλι “κενά” με το που θ’ ανοίξουν. Κι αν κάποιος δεν είναι απολύτως συνεπής στην υπερφορολόγησή του, τότε οι ΔΟΥ δεν έχουν κανένα θέμα να του κατάσχουν ακόμη και το επίδομα του πυρόπληκτου!
Συνεπώς, η κοινωνία για “να ραφτεί και να γιορτάσει” την έξοδο από τα μνημόνια περιμένει από την κυβέρνηση να πει πότε πιστεύει πως αυτά τα δεδομένα πρόκειται να αλλάξουν και με ποιες πολιτικές. Στο ίδιο οφείλει να τοποθετηθεί και η αντιπολίτευση, σε όλες τις εκφράσεις της. Η επικείμενη ΔΕΘ είναι μια καλή ευκαιρία για όλους.
Οι “κοκορομαχίες” πάνω από τις στάχτες των μνημονίων το μόνο που πετυχαίνουν είναι να πολλαπλασιάζουν τα “χρυσαύγουλα”, ειδικά στις λαϊκές περιοχές που δεν βλέπουν από πουθενά διέξοδο, οπότε μη ξέροντας τι να κάνουν, τελικά κάνουν το χειρότερο. Τα αποτελέσματα της “Χρυσής Αυγής” στη Β Πειραιά, όποτε κι αν γίνουν εκλογές, θα είναι μια οδυνηρή έκπληξη στη σύγχρονη ιστορία μας κι ας ήταν εκεί που γιορταζόταν προχθές το “Μπλόκο της Κοκκινιάς”, ζοφερό ορόσημο της γερμανικής κτηνωδίας και του ελληνικού δοσιλογισμού.
Η οικονομία, ακόμη κι αν όλα πάνε καλά με τις αγορές και τo διεθνές περιβάλλον, απαιτεί εντατική και συντονισμένη δράση πάνω σ’ ένα εθνικό σχέδιο ανασυγκρότησης, με παρεμβάσεις σε στοχευμένους τομείς, οι οποίοι μπορούν να δώσουν γρήγορα αποτελέσματα και να κάνουν ορατή στην κοινωνία τη διαφορά. Κανείς δεν είναι ηλίθιος να πιστέψει πως “ήρθε η ανάπτυξη” μόνο και μόνο επειδή θα λέει ξανά ειδήσεις η Έλλη Στάη στο κανάλι του Σαββίδη.
Όμως η επιτυχία ενός σχεδίου ανασυγκρότησης απαιτεί οριζόντιες συναινέσεις και όχι κάθετους διχασμούς. Απαιτεί συνέργειες μεταξύ δημόσιου και ιδιωτικού τομέα και όχι την αμοιβαία καχυποψία που υπάρχει σήμερα. Απαιτεί γέφυρες και συνεργασίες που να κινητοποιούν το σύνολο των δυνάμεων του Ελληνισμού, εντός και εκτός συνόρων και όχι τους γνωστούς τσακωμούς “για τα μάτια του κόσμου”. Απαιτεί μια νέα σχέση εμπιστοσύνης με την πολιτική και όχι διαφημιστικές ωραιοποιήσεις, μπροστά σε πελώριες προκλήσεις για τη χώρα.
Ατυχώς όμως το πολιτικό σύστημα δεν φαίνεται να έχει ωριμάσει επαρκώς για να διαχειριστεί τη “μετα”μνημονιακή πραγματικότητα με την ευρύτητα πνεύματος και το αίσθημα ευθύνης που απαιτούν οι περιστάσεις, παραμένοντας δέσμιο του κομματισμού και των εξαρτήσεών του, σε βαθμό που είναι εύλογο ν’ ανησυχεί κανείς μήπως χρειαστεί να επιστρέψουμε συντόμως σε αυτά. Τα μνημόνια πέθαναν! Ζήτω τα μνημόνια;
Είναι δυστυχώς μια πολύ πιθανή εκδοχή του άμεσου μέλλοντος, ειδικά αν “στραβώσουν” τα πράγματα ακόμη περισσότερο στους γεωπολιτικούς ανταγωνισμούς κι αν ο τουρισμός που μέχρι σήμερα έβαζε πλάτη στην οικονομία με ένα “σερί” επιτυχημένων σεζόν, εμφανίσει “αρρυθμίες” και σημάδια κόπωσης από το επόμενο καλοκαίρι, όπως και αναμένεται πλέον. Μόνο που αυτή τη φορά όποιος τολμήσει να βάλει υπογραφή σε μνημόνιο, θα πρέπει να ξέρει πως θα το κάνει μέσα σε συνθήκες γενικευμένης κοινωνικής έκρηξης.
Ας το προλάβουν -κι αυτό αφορά όλες τις πολιτικές δυνάμεις του δημοκρατικού τόξου- πριν να είναι αργά.
