Γράφει ο Ceteris Paribus
Ενώ και οι δύο πλευρές συντηρούν χαμηλά τις προσδοκίες για συμφωνία στο σημερινό Eurogroup, η κλεψύδρα του χρόνου αδειάζει και η ώρα των μεγάλων αποφάσεων πλησιάζει γοργά – για όλες τις πλευρές, αλλά ιδιαίτερα για τον Αλέξη Τσίπρα. Ο επικεφαλής της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας Μάριο Ντράγκι έχει στήσει μια “τέλεια” παγίδα ρευστότητας για τις ελληνικές τράπεζες, και την Τετάρτη θα πρέπει να αποφασίσει αν διατηρεί την πρόσβασή τους στο μηχανισμό ρευστότητας του ELA ή κλείνει τη “στρόφιγγα”. Και οι τρεις πόλοι του “δράματος”, Γερμανία, ΕΚΤ και ελληνική κυβέρνηση, βλέπουν το χρόνο να εξαντλείται, ενώ κάθε πλευρά πρέπει πλέον να πάρει στα σοβαρά την εξάντληση του χρόνου όχι μόνο για την ίδια αλλά και για τους άλλους.
Ο κ. Ντράγκι έστησε την παγίδα ρευστότητας για να πιέσει όχι μόνο την ελληνική πλευρά (όπως λανθασμένα πιστεύεται) αλλά και τη γερμανική πλευρά: “βρείτε τα γρήγορα γιατί έρχεται τραπεζικός Αρμαγεδδών”… Πλησιάζει γοργά η στιγμή που ο κ. Ντράγκι είτε θα υπερασπιστεί το “χαρτί” του είτε θα αναγκαστεί να υποχωρήσει. Αν όμως τελικά δεν κλείσει τη “στρόφιγγα” παρόλο που δεν έχει επιτευχθεί συμφωνία, αυτό θα είναι αντικειμενικά “δώρο” στην ελληνική κυβέρνηση – αυτή ακριβώς είναι η έμμεση απειλή για τη Μέρκελ. Αν πάλι κλείσει τη στρόφιγγα”, θα έχει αποφασίσει και για όλους τους άλλους…
Ωστόσο, κάποια λύση του δράματος πρόκειται να υπάρξει – αν όχι σήμερα, πολύ σύντομα. Διότι καμία πλευρά δεν αντέχει τη διατήρηση της εκκρεμότητας για πολύ. Καθώς πλησιάζουμε στο σημείο των τελικών αποφάσεων, λοιπόν, έρχεται και η ώρα των μεγάλων αποφάσεων για τον Αλέξη Τσίπρα. Ποιες είναι οι επιλογές του και ποια τα ενδεχόμενα;
α. Να επιμείνει -και να πετύχει- μια συμφωνία-“γέφυρα” που δεν θα αποτελεί μετονομασία του υπάρχοντος μνημονίου, αλλά θα μετατοπίζεται ουσιαστικά από αυτό, δίνοντας “ανάσες” και το δικαίωμα να ισχυριστεί ότι κράτησε την προεκλογική του υπόσχεση για μια διαπραγμάτευση με αποτέλεσμα, που δεν θα “θάψει” τις προγραμματικές του δεσμεύσεις. Είναι βέβαιο ότι αν πετύχει κάτι τέτοιο, θα “τινάξει την μπάνκα στον αέρα”, οπότε μπορεί να “κλειδώσει” τα πολιτικά κέρδη διαμορφώνοντας όρους ισχυρής πολιτικής ηγεμονίας στο εσωτερικό (συνολικά στην πολιτική σκηνή αλλά και στο κυβερνητικό κόμμα ιδιαίτερα).
Βεβαίως, θα πρέπει να δώσει κι αυτός κάτι ουσιαστικό. Και συγκεκριμένα, μια ισχυρή δόση σοσιαλφιλελευθερισμού. Μια τέτοια συμφωνία θα μπορούσε λοιπόν να παραπέμπει σε μια πολιτική σαν αυτή που άσκησε ο πρώην Πρόεδρος της Βραζιλίας Λουίς Ινάσιο Λούλα ντα Σίλβα (1 Ιανουαρίου 2003 – 1 Ιανουαρίου 2011): κοινωνικό δίχτυ προστασίας για τους κοινωνικά ασθενέστερους με στοιχειώδη ανασύνταξη του κοινωνικού κράτους, σε συνδυασμό με πιο ήπιες και σταθμισμένες πολιτικές υπέρ της αγοράς, των ιδιωτικοποιήσεων κ.λπ.
β. Να οπισθοχωρήσει στην πίεση των δανειστών τόσο, ώστε στην πραγματικότητα να πρόκειται για την περιβόητη “κωλοτούμπα”, που θα αφήνει λίγα περιθώρια για άσκηση διαφορετικών πολιτικών. Σε αυτή την περίπτωση, ο Αλέξης Τσίπρας θα ακολουθούσε τη μοίρα τόσο του Αντώνη Σαμαρά (που κοιμήθηκε αντι-μνημονιακός και ξύπνησε μνημονιακός) όσο και του Γ.Α. Παπανδρέου (που κοιμήθηκε αναφωνώντας “Λεφτά υπάρχουν” και ξύπνησε με το ΔΝΤ και το μνημόνιο αγκαλιά). Θα ζούσε το δικό του “Καστελόριζο”, όσο και αν προσπαθούσε να εξωραΐσει το γεγονός της αποδοχής του μνημονιακού πλαισίου. Σε αυτή την περίπτωση θα κινδύνευε να τα χάσει όλα: το προσωπικό του κύρος, την πολιτική του ηγεμονία μέσα στη χώρα, τον έλεγχο του κόμματός του.
γ. Αποτυγχάνοντας να πετύχει το πρώτο αποτέλεσμα και αρνούμενος να δεχτεί το δεύτερο, να βρεθεί αναγκασμένος να εφαρμόσει μια πολιτική “πολεμικού κεϊνσιανισμού” με πολλά κοινά χαρακτηριστικά με την πολιτική της προέδρου της Αργεντινής κ. Κριστίνα Κίρχνερ: στάση πληρωμών, περιορισμοί στην ελεύθερη διακίνηση κεφαλαίων, έξοδος από το ευρώ. Σε αυτή την περπίπτωση, θα έπρεπε να κρατήσει γερά το πηδάλιο του “σκάφους” για ένα κρίσιμο έως “εφιαλτικό” πρώτο εξάμηνο, μέχρι να απορροφηθούν οι αρχικοί βίαιοι κραδασμοί και να αρχίσει να αποδίδει η επιστροφή στο εθνικό νόμισμα.
Πολλοί ισχυρίζονται ότι τελικά θα συμβεί “κάτι ανάμεσα” στο (α) και το (β). Όμως σε αυτή την… τριπλή μονομαχία Σόιμπλε – Τσίπρα και Ντράγκι είναι δύσκολο να βρεθεί “χρυσή τομή”. Η κατάσταση είναι τόσο περίπλοκη και ατυπική, ώστε μπορεί κάλλιστα η “κοινή λογική” να υποστεί επική ήττα από την πανουργία της Ιστορίας.
Ίδωμεν…
