Για πρώτη φορά οι επιστήμονες επιβεβαίωσαν αυτό που υποπτεύονταν: ότι τα πουλιά καταφέρνουν να κοιμούνται την ώρα που πετάνε. Είναι γνωστό ότι διάφορα είδη πουλιών ταξιδεύουν χωρίς στάση για μέρες, εβδομάδες ή και μήνες. Οι επιστήμονες υπέθεταν ότι θα πρέπει να κοιμούνται εν πτήσει, αλλά δεν είχαν τις αποδείξεις περί αυτού.
Τα εντυπωσιακά ευρήματα
Οι γερμανοί και ελβετοί ερευνητές, με επικεφαλής τον Νιλς Ράτενμποργκ του γερμανικού Ινστιτούτου Ορνιθολογίας Μαξ Πλανκ, που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό Nature Communications, μελέτησαν την εγκεφαλική δραστηριότητα στα θαλάσσια πελαγικά πτηνά φρεγάτες.
Διαπίστωσαν ότι τα εν λόγω μεγάλα ταξιδιάρικα πουλιά, που πετούν για καιρό πάνω από τους ωκεανούς σε αναζήτηση τροφής, κοιμούνται εν πτήσει με διάφορους τρόπους, είτε μόνο με το ένα εγκεφαλικό ημισφαίριο τη φορά (εναλλάξ), είτε πιο σπάνια και με τα δύο ταυτόχρονα, οπότε κάνουν πιο βαθύ ύπνο.
Υπνάκος-εξπρές στους αιθέρες
Ο ύπνος των πτηνών που βρίσκονται εν πτήσει διαρκεί λιγότερο από μια ώρα τη μέρα, πολύ λιγότερο από ό,τι όταν βρίσκονται στην ξηρά. Παραμένει μυστήριο πώς οι φρεγάτες τα βγάζουν πέρα στα μακρινά ταξίδια τους με τόσο λίγο ύπνο. Κατά μέσο όρο ένα πουλί φρεγάτα κοιμάται 42 λεπτά τη μέρα εν πτήσει, ενώ στην ξηρά πάνω από 12 ώρες.
Οι ερευνητές ανέπτυξαν μια νέα μικρή συσκευή ηλεκτροεγκεφαλογραφήματος που καταγράφει τις διαδοχικές αλλαγές στον εγκέφαλο και την προσάρτησαν σε πουλιά φρεγάτες που ζούσαν στα νησιά Γκαλάπαγκος. Τα πουλιά ταξίδεψαν για δέκα μέρες σε αποστάσεις περίπου 3.000 χιλιομέτρων και το GPS της συσκευής κατέγραφε τις πτήσεις τους, παράλληλα με την κατάσταση του εγκεφάλου τους και το κατά πόσο κοιμούνταν.
Μεταξύ άλλων, αποδείχθηκε ότι τα πουλιά, ακόμη κι όταν κοιμούνται και με τα δύο ημισφαίριά τους, δεν χάνουν τον αεροδυναμικό έλεγχό τους και έτσι δεν πέφτουν από τον ουρανό. Επιπλέον, διαπιστώθηκε ότι τα πουλιά εν πτήσει όχι μόνο κοιμούνται, αλλά δεν αποκλείεται να βλέπουν και… όνειρα, αφού καταγράφηκαν στον εγκέφαλό τους φάσεις REM (γρήγορης κίνησης των κλειστών ματιών), που διαρκούσαν λίγα δευτερόλεπτα κάθε φορά.
Εκτός από τα πουλιά, έχει βρεθεί ότι και τα δελφίνια κολυμπούν μισοκοιμισμένα, με το ένα μόνο εγκεφαλικό ημισφαίριό τους ξύπνιο.
